Thread by @kwasylewsky

Po uważniejszym śledzeniu wczorajszej zawieruchy Sami-Wiecie-Wokół-Czego mam jedną obserwację 👇

Bywamy nadmiernie wsobni w ocenie wydarzeń związanych z polityką zagraniczną i stosunkami międzynarodowymi.

Myśl to niezbyt odkrywcza, ale szczególny jest kontekst, a więc 🧵👇

Nie będę komentował samego wydarzenia, bo bez sensu zabierać głos w sprawie, która została już rozebrana na czynniki pierwsze, ale odniosę się do kilku motywów, które zaobserwowałem w dyskusji na Twitterku, a które to natchnęły mnie tą myślą.

Otóż część komentujących zwracała

uwagę na to, że oblanie rosyjskiego ambasadora farbą zostanie wykorzystane w rosyjskiej propagandzie do dyskredytacji Polski.

Zauważyłem dwa główne wzory reakcji na ten argument. Pierwszy - nazwijmy go podstawowym - to wskazanie, że Rosja nie potrzebuje żadnych faktów/wydarzeń,

żeby oczerniać Polskę, bo i tak wciska swoim obywatelom wszystko, co jej się spodoba. No cóż, trudno odmówić temu racji, ale... problem polega na tym, że ten obraz zapewne nie będzie wykorzystany w stosunku do rosyjskiego społeczeństwa, a do społeczeństw zachodnich, które

będą karmione jednym z najulubieńszych argumentów rosyjskiej propagandy o tym, że Polacy są rusofobiczni. Kapitał, który i tak naciska na polityków, bo marzy mu się powrót do business as usual z Rosją, zyska do swojej palety kolejny argument na poparcie tez o nieracjonalności

"nowych członków wspólnoty zachodniej/Unii Europejskiej" itd. (swoją drogą, ciekawe, kiedy zachodnie media i eksperci, często tak wyczuleni na język, zauważą, że po tylu latach członkostwa PL w NATO i UE mówienie o niej jako o nowym członku jest ekhm irytujące, delikatnie mówiąc)

Czy będzie to argument mocny? Pewnie niezbyt, polska dyplomacja zapewne sobie z nim poradzi, ale nie zmienia to faktu, że po prostu będzie miała więcej pracy przy rozbrajaniu tej miny. Nie o to zresztą tutaj chodzi, a o pokazanie, że w stosunkach międzynarodowych wszystko jest ze

sobą powiązane, a więc do oceny wydarzeń z ich zakresu potrzeba szerszego spojrzenia.

Drugi wzór reakcji jest IMO bardziej niepokojący. Obejmował argumenty w stylu: a co nas tam ta Ameryka Łacińska czy Afryka, jakieś nic nieznaczące badziewia.

No nie, problem

polega na tym, że one bardzo nas.

Po pierwsze, żyjemy sobie w swojej banieczce, przekonani, że cały świat stoi po stronie Ukrainy, a tak nie jest. Sami zapewne widzicie, że rosyjskie argumenty są kupowane przez różne środowiska na zachodzie. Wyobraźcie więc sobie, jak żrą w

takiej Afryce czy Ameryce Łacińskiej, gdzie Rosja dodatkowo podsyca np. sentymenty antykolonialne czy antyimperialne (zresztą nie musimy tak daleko uciekać, w samej Turcji rezonują również - z naszego punktu widzenia kolosanie wręcz bzdurne - argumenty, że Rosja walczy z

amerykańskim imperializmem). Jeśli więc chcemy pomóc Ukrainie i docisnąć Rosję jeszcze bardziej, trzeba zawężać - nie poszerzać - Rosji możliwości szerzenia tej bzdurnej propagandy.

Po drugie, w zasadzie od początku wojny w Ukrainie mówimy o tym, że doprowadzi ona do przebudowy

ładu regionalnego, odciśnie też swoje piętno na porządku międzynarodowym. Przed Polską otwierają się nowe szanse oddziaływania międzynarodowego, przykładem kwietniowa umowa między Polską a Ukrainą, w ramach której część ukraińskiego handlu ma iść przez Polskę, w tym podobno zboża

dla państw afrykańskich.

I to jest właśnie ten szerszy kontekst. Jeśli chcemy wykorzystać tę szansę do budowy pozycji Polski, nie możemy z lekceważeniem podchodzić do reszty świata, na zasadzie wspomnianego wzoru "a co nas tam". Nie tak buduje się potęgę w stosunkach

międzynarodowych - przynajmniej nie w sytuacji, gdy nie ma się statusu mocarstwowego - bardziej niż wsobność przyda się do tego otwarty umysł i szerokie spojrzenie, świadomość, że wszystko jest ze sobą połączone, a nasze państwo i jego perspektywa mogą być najważniejsze dla nas,

ale niestety nie są jedyne.

To ważne, bo jeśli w niedalekiej przyszłości będziemy budować różne inicjatywy, będziemy musieli je odpowiednio komunikować partnerom (czyt. używając takich argumentów, które będą trafiać do nich, a nie do nas).

Aby nie zawieszać tego w próżni -

niemal na pewno rosnącą rolę w polskiej polityce zagranicznej będzie odgrywała Inicjatywa Trójmorza. Amerykanie są zainteresowani inwestowaniem w nią, a sojusznicy z Europy Środkowej jawią się w tej chwili jako bardziej przewidywalni i - jak to się teraz ładnie mówi -

zdolni do "myślenia strategicznego". To duża szansa, ale też wymagająca dużo pracy polegającej np. na: utrzymaniu amerykańskiego zainteresowania, przekonaniu partnerów, że #TSI to inicjatywa wzmacniająca UE, a nie ją osłabiająca, komunikowaniu jej projektami i korzyściami, a nie

politycznymi argumentami (choćby dlatego, że polityka to rzecz wyjątkowo kapryśna). Jeśli się to uda, w latach 30. XXI wieku pozycja Polski może być lepsza, szkoda byłoby tę szansę zmarnować przez nadmierną wsobność w patrzeniu na stosunki międzynarodowe.

Zaraz,

zaraz, ale co jakieś twitterkowe opinie mają do polityki zagranicznej Polski? Przecież politycy, dyplomaci i eksperci chyba zdają sobie sprawę z tego, że świat wygląda inaczej niż na Twitterze?

No, zdają. Ale politycy, zwłaszcza w państwie demokratycznym, nie funkcjonują w

próżni, muszą monitorować, jakie są nastroje w elektoracie. I to prowadzi mnie do konkluzji - nie rzucajmy im (i polskiej polityce zagranicznej) kłód pod nogi, patrząc na świat w nadmiernie zawężający sposób.

Wiem, że pewnie #nikogo, ale stosunki międzynarodowe są naprawdę dużo

bardziej skomplikowane, niż wydaje się to przy publikacji 240-znakowego tweeta, a metafora efektu motyla, choć nadużywana, ma w nich często zastosowanie, ot choćby ze względu na skomplikowanie tego systemu.

No tyle tego wątku obserwacyjno-edukacyjnego. Kto wytrwał do

końca, ten ma ode mnie w podzięce mocną...

No i zapomniałbym. A skoro była mowa o polsko-ukraińskiej umowie, to mam nadzieję, że niedługo jako Agencja Analityczna NEOŚwiat™ będziemy mieć coś na jej temat do przekazania 😉