Ik lees hier en daar wel misverstanden over piekbelasters. Dat is niet zo gek, want er is ook nog veel onduidelijk. Daarom even op een rij wat er wél bekend is over de 500 à 600 bedrijven waarvan Remkes de stikstofuitstoot snel wil wegnemen. #Remkes #stikstof (1/22)
Allereerst: wie zijn die piekbelasters? Dat weten we dus nog niet. Het zijn in elk geval niet per definitie boeren: het kunnen ook fabrieken zijn, of energiecentrales, of wat dan ook. In het overgrote deel van de gevallen zullen het echter wél veehouders zijn. (2)
Dat komt door de verschillen tussen NOx uit de industrie en NH3 uit de landbouw. NOx komt meestal hoog uit een schoorsteen én is bovendien vluchtiger dan NH3. Het komt daardoor veel minder op één plek neer en waait voor het grootste deel honderden km's weg. (3)
Wil je specifiek problemen in de Nederlandse natuur - of zelfs op een bepaalde plek - oplossen, dan moet je dus bij boeren zijn. Dat kun je onrechtvaardig vinden. Maar, benadrukt Remkes, het is de enige manier om op korte termijn keihard stikstof te reduceren. (4)
Dat laatste is broodnodig, zegt hij ook. Want de juridische impasse duurt nu al meer dan drie jaar. En alle andere pogingen om daaruit te geraken (maximumsnelheid, voerplan voor koeien, extern salderen) zijn in het honderd gelopen. (5)
Remkes toont zich met dit plan voorstander om vooral heel gericht op plekken waar de juridische nood hoog is boeren uit te komen. Dat schept juridisch ruimte om PAS-melders te realiseren en vergunningen voor woningbouw te verstrekken. (6)
En die ruimte is dan weer hard nodig om de lucht te kunnen klaren voor een meer fundamentele dialoog over hoe de natuur beter kan worden beschermd en over de toekomst van de agrarische sector in Nederland. Dat laatste liefst in een breedgedragen landbouwakkoord. (7)
Die 500 à 600 bedrijven zijn dus - hoewel niet allemaal - grotendeels veehouderijen. Dat zijn niet per definitie de grootste uitstoters. Bij piekbelasters wordt doorgaans niet naar de uitstoot gekeken, maar naar depositie: de stikstof die terecht komt op natuur. (8)
Een kleine uitstoter vlakbij een natuurgebied kan op die manier een grote stikstofinvloed hebben en piekbelaster zijn. Terwijl een grote uitstoter ver van de natuur géén piekbelaster is. Het is dus niet zo dat Remkes de 'vuilste' bedrijven de wacht aanzegt. (9)
Remkes hanteert wel een wat andere definitie van piekbelaster dan gebruikelijk. Hij wil in feite per gebied gaan kijken waar er PAS-melders zitten die gelegaliseerd moeten worden en waar er dringende woningbouwprojecten zijn. (10)
De stikstofruimte die daarvoor nodig is, moet in kaart moeten gebracht. En daarvoor moet in het betreffende gebied gericht worden gekeken welke piekbelasters die stikstofruimte moeten gaan opbrengen. Een soort van gebiedsgerichte aanpak dus. (11)
Je zou daarbij dus ook kunnen zeggen dat Remkes niet alleen naar depositie, maar ook naar emissie wil kijken. Hij wil de bedrijven met de grootste emissie als piekbelaster bestempelen, maar kijkt daarvoor dan wel weer naar de depositie op natuurgebieden. (12)
Afijn, wie er precies piekbelaster worden, dat zal dus nog wel wat discussie geven. Wat gaat er dan met die piekbelasters gebeuren? Daarbij lijkt Remkes, die verder toch vooral erg helder was, een beetje op twee gedachten te hinken. (13)
In de inleiding van zijn rapport schrijft hij dat hij geen andere mogelijkheid ziet dan de 500 à 600 bedrijven 'uit te kopen', al volgt ook dan een kleine nuance. In zijn persconferentie, en ook later in zijn rapport, is de toon anders. (14)
Bedrijven mogen hun uitstoot ook substantieel omlaag brengen door innovatie (mits bewezen effectief) of een andere bedrijfsvoering (mits die zoden aan te dijk zet). LTO merkte daarover - ik denk terecht - op dat een jaar daarvoor erg kort is. (15)
Voor de meeste bedrijven zal verhuizen of stoppen daarom waarschijnlijk een realistischer scenario zijn. Dat kan dan op twee manieren: vrijwillig of gedwongen. Remkes hoopt in elk geval dat dat zo veel mogelijk op vrijwillige basis kan. (16)
De term vrijwillig is natuurlijk relatief: het is vrijwillig omdat de overheid het wil. Dat gaat alleen als de overheid met een goede regeling en een zak geld komt. Dat onderkent Remkes: piekbelasters moeten ervan op aan kunnen dat er niet later nog een beter aanbod komt. (17)
Wil een piekbelaster dan echt niet wijken, dan is dwang een optie. Maar wel een optie waar door sommigen makkelijk over wordt gedacht. Zeker in dit geval. Want bij dwang volgen juridische procedures. Die kosten veel tijd en die tijd is er niet. (18)
Juist het opkopen van piekbelasters is immers bedoeld als zeer snelle spoedoperatie om de juridische impasse te doorbreken. Dat lukt dus niet als er een slepend juridisch gevecht met een onwillige boer ontstaat. (19)
Dat geeft de agrarische sector trouwens ook best wat macht. Want als die zich massaal afkeert van het piekbelastersplan, wordt het moeilijker om een individuele boer ervan te overtuigen vrijwillig mee te werken. Al is dat misschien ook weer relatief als het aanbod goed is. (20)
Al met al knelt het allemaal wel nogal. Een jaar is erg kort maar tegelijkertijd is deze hele maatregel bedoeld voor de korte termijn. Als je er lang over gaat kleien, blijft de huidige patstelling in stand en gaat het niet lukken om fundamentelere discussies te voeren. (21)
Al met al heel benieuwd waar het kabinet volgende week mee komt. En wat de LTO-leden er volgende week van zeggen te vinden als de ledenconsultatie is afgerond. Dat lijken me in elk geval twee vrij cruciale momenten voor hoe dit verder gaat. (22/eind)
*legaliseren waar ik realiseren zei #stopdetijd
Relevante toevoeging. (23/22)
https://twitter.com/Denkjewel/status/1577770663095504910?s=20&t=rUIWCakdPE3sGuB_z2s82g
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
