Thread by @imTolstoyevski

Facebook skandalını ve Cambridge Analytica olayını özetleyen ayrı bir thread açayım. Anlaması zor değil ve önemli:

1) 2014'te CA, bir aracı kullanarak, isteyen FB kullanıcılarına bir anket uygulaması yükletiyor. Yükleyene de 1-2 dolar para veriyor.

2) Uygulamayı yükleyenlerin profil bilgileri zaten alınıyor.Bu buzdağının görünen kısmı. Ama aynı zamanda, tüm arkadaşlarının profili de bu şirketle paylaşılıyor.

Alt tarafı 200-300 bin dolar harcayarak, sadece uygulamayı indirenlere değil, 50 MİLYON kullanıcıya erişimin oluyor

3) Yani benim olaydan haberim yok, kimseye yetki metki vermedim.

Sırf arkadaşım bir uygulama indirdi diye, tüm kişisel bilgilerim ve çoğu browsing tarihçem filan fişmekan, hayatımda adını duymadığım bir şirkete satılıyor.

Arkadaşım 1 dolar aldı diye mutlu, FB ve CA zaten mutlu

4) FB bu "arkadaşlarının profil bilgilerini sağa sola paylaşma" özelliğini kapıyor, şikayet eden Internet cengaverleri sayesinde.

Ama iş işten geçmiş, CA o bilgileri çoktan toplamış, sizin davranışlarınızı inceleyip siyasi reklam modelleri oluşturmuş.

5) FB o noktada CA'e diyor ki "bu topladığın bilgileri sil". Bunun için bir dava mava açmıyor, alt tarafı email atıyor.

CA cevap veriyor: "Ne bilgisi? ehehe, sildim bile"

CA tabii ki silmiyor, manyak mı? Bunu çalışanları yeni itiraf etti. FB da bir kanıt aramıyor zaten.+

6) Ve CA, o bilgileri 2016'daki Trump kampanyasında kullanıyor. Nasıl?

Halihazırda halka açık olan başka sosyal medya bilgileriyle harmanlayarak. Ve "gerçek dünyadaki" kişisel bilgileri başka yerlerden satın alıp (kredi skoru, kulüp üyelikleri, vs) o seçmen modeline katarak.+

Bu model sayesinde, anahtar seçim bölgelerinde, neredeyse kişiye özel seçim propagandası başlıyor. Ve tabii ki Facebook'un kendi reklam platformu üzerinden.

Muhtemelen siz sanıyorsunuz ki, iki parti arasında kalanları tespit edip onlara yoğunlaşıyorlar. Ondan çok daha sofistike:

8) Mesela muhafazakar, az eğitimli, paralı ve aşırı aktif bir grup belirliyorlar. Sonra bunlara, tam da gıcık olacakları bir dizi reklam sunuyorlar. Bu reklamlar gerçek gözüküyorlar ama diğer partinin pozisyonlarını abartılı biçimde destekliyorlar (straw man).

9) Bizim grup gaza geliyor, işte vay efendim silahlarımızı alacaklar, vay bu kış komünizm gelecek, vay göçmenlere bedava doğum.. Artık o kişinin hassasiyeti neyse, o kadar kişiselleşmiş.

Sonra bunlar panik halinde etraflarını örgütlüyorlar. Al sana bedavaya grassroots hareketi.+

10) Bir yandan da karşıt gruplara moral bozucu içerik gönderiyorlar.

Mesela zencisin, %100 Demokratsın. Ama CA'in modeline göre oy kullanma ihtimalin %50 diyelim. O zaman seni oydan vazgeçirecek, demokrasiye inancını zedeleyecek reklamlar görüyorsun FB'da.

11) Yani modele göre seni karşı partiye döndürmek imkansız olsa bile, sistemden topyekün koparmak (disenfranchise) mümkün ve cost-effective göründüğü sürece, sen de bir hedefsin

İkna ve propaganda benzer şeyler ama sistemden koparmak apayrı bir düzlem (%10 barajı da kısmen öyle)

12) İşin daha da feci tarafı, bu içeriklerin çoğu başkalarına görünmüyor.

Eğer komşumun ne kadar uydurma içeriklere maruz kaldığını görebilsem, belki ona yorum yapıp diyalog kurabileceğim. Ama mevcut sistemde, herkes kendi gerçekliğinde hapis. FB bu "atomizasyon"un sağlayıcısı.

13) CA işi iyice büyüttü. Tek müşterileri Trump değil. Bir çok ülkede, değişik partiler bunları işe alıyor.

O ülkelerde tüketici hakları, privacy filan hak getire. FB özelinde, kimse o uzun kullanıcı sözleşmelerini okuyacak da değil. Dolayısıyla bilgi edinmek çok kolay.

Burada Channel 4'un, CA ile yaptığı görüşmelerin gizli kamera kayıtları var. Yolsuzluk, rüşvet, türlü türlü manipülasyonlar hakkında konuşuyorlar.

15) FB, kullanıcı sözleşmesini ihlal ettiği için -görece teknik bir nedenden ötürü- CA ile birlikte artık çalışmıyor.

Fakat tüm bu süreçte, arkadaşı yüzünden ve bir aracı üzerinden bilgisi satılan milyonlarca kullanıcıya bir tek uyarı mesajı göndermediği de yeni ortaya çıktı.+

16) Ve bu skandal yüzünden tam 50 MİLYAR DOLAR değer kaybı yaşarken, şöyle savunma yaptılar: "Bir güvenlik açığımız olmadı"

Zaten sorun da bu. Keşke satış değil de açık olsaydı.

FB, Apple ve Google'ın gücünü anlamak için şu senaryoyu hayal edin:

17) CA gibi başka bir şirket, kitabına uygun olarak online davranış bilgilerinizi satın aldı. Offline bilgilerle de birleştirdi. Ve %98 kesinlikle sizin gay olduğunuzu saptadı.

(FB sadece 20 like sonrası, birçok yönünüzü, arkadaşlarınızdan ve ailenizden iyi bilebiliyor) +

18) Sonra bu şirket belediyelere gitti ve dedi ki: "Bize 1 milyon dolar verin, bölgenizde kim gay, kim ateist-agnostik, kim oruç tutmuyor, kim solcu vs, hepsini size %98 doğruluk oranıyla verelim".

Hangi iktidar buna sırt çevirir? Ve bunu bugün engelleyecek hiçbir mekanizma yok.

19) Bu senaryo, 3. parti uygulamalar hakkındaydı. Daha düşük ama daha korkunç bir ihtimal: Ya Facebook'un kendisi bir siyasi konum alırsa?

Bugün nötr olan reklam ve haber algoritmalarının manipüle edilmesi sorunsa, o algoritmaların siyasi olarak tasarlanması katbekat sorun.

20) Belki sosyal medya umrunuzda değil. Ama kullanmasanız, hatta hesabınızı silseniz bile davranış tarihçeniz başkalarının malı olmaya devam ediyor.

Ve gelecekteki davranışlarınızı da başka kanallardan değiştirecekler. CA'in bir sloganı "data that drives behavioral change" idi+

21) Bu arada, çoğumuzun hesap silme lüksü de yok. FB demek Internet demek, iş demek.

FB gibilerinin tüm iş modeli bizi şirketlere, partilere satmak. O yüzden etik davranmaları imkansız. Büyük bir mücadele olacak. Bu konularda @zeynep i takip ediyorum, siz de edin.

Şimdilik SON.

Ek 1: FB artık CA ile birlikte çalışmıyor. Ama bunun nedeni CA'i etik bulmaması değil. Akademik bir çalışma yapan profesörü aracı olarak kullanıp, onca kullanıcı bilgisini FB'tan yok pahasına satın aldıkları için yollarını ayırdılar. CA CEO'su da kozmetik nedenlerle kovuldu.

Ek 2:

Bir korku senaryosu daha: CA, FB'un sahip olduğu datanın ufak bir kısmıyla etkin oldu. AKP'nin doğrudan FB ile anlaştığını düşünün. Hatta onlara, kendi veritabanlarını açtığını.

Vergi affı karşılığında, CHP iletişimlerini %80 azaltmasını isteseler? Haberimiz dahi olmaz.

Ek 3:

FB'un iş modeli, bizi şirketlere satmak (data mining), sonra onları geri bize satmak (reklam). Bu yüzden etik davranmaları imkansız.

Gördüğünüz her türlü içeriğin (organik veya reklam), Dünyanın objektif halini yansıtmadığını, size özel hazırlandığını unutmayın.

(son)

Bugün buradaki ufak yanlışları düzeltip, biraz daha kapsamlı bir yazı yazacağım Fularsız Entellik'te. Birkaç saat bekleyin.

Tüm bunları daha ayrıntılı bir arkaplanla ve biraz daha düzgün bir akışla anlattığım yazı:

fularsizentellik.com/journal/2018/3…