#सावरकरमाऊली
भाग १
स्वा.सावरकर विलायतेत असताना इथे जेष्ठ बंधू बाबारावांना घरात विस्फोटके बनविण्याच्या प्रणालीसंबंधी कागदपत्रे आणि 'लघु अभिनव भारतमाला' या देशवासियांना स्वातंत्र्यासाठी युद्ध पुकारण्याचे आवाहन करणाऱ्या काव्यसंग्रहाच्या प्रती मिळाल्याच्या आरोपाखाली राजद्रोही-
(१/८)
भाग १
स्वा.सावरकर विलायतेत असताना इथे जेष्ठ बंधू बाबारावांना घरात विस्फोटके बनविण्याच्या प्रणालीसंबंधी कागदपत्रे आणि 'लघु अभिनव भारतमाला' या देशवासियांना स्वातंत्र्यासाठी युद्ध पुकारण्याचे आवाहन करणाऱ्या काव्यसंग्रहाच्या प्रती मिळाल्याच्या आरोपाखाली राजद्रोही-
(१/८)
ठरवून सर्व संपत्ती जप्त करून जन्मठेपेची शिक्षा झाली.
कनिष्ठ बंधू बाळ सावरकरांना जॅक्सन हत्येचा संदर्भात ६ महिन्यांचा सश्रम कारावास झाला.
त्यानंतर स्वतः सावरकरांना सुद्धा अटक होऊन सर्व मालमत्ता जप्त करून दोन जन्मठेपींची शिक्षा सुनावण्यात आली.
आणि कुटुंबाची फरफट सुरू झाली.
(२/८)
कनिष्ठ बंधू बाळ सावरकरांना जॅक्सन हत्येचा संदर्भात ६ महिन्यांचा सश्रम कारावास झाला.
त्यानंतर स्वतः सावरकरांना सुद्धा अटक होऊन सर्व मालमत्ता जप्त करून दोन जन्मठेपींची शिक्षा सुनावण्यात आली.
आणि कुटुंबाची फरफट सुरू झाली.
(२/८)
त्याकाळात सावरकर कुटुंबाला आश्रय देणे म्हणजे स्वतःच्या घरादारावरून गाढवाचा नांगर फिरवण्यासारखे होते.
तात्यारावांचे (स्वा.सावरकरांनाच तात्याराव म्हणून संबोधतात) श्वशुर श्री.भाऊसाहेब चिपळूणकर ह्यांनी आपल्या जावयामुळे ओढवलेल्या आपत्तींना मोठ्या प्रेमाने नि धैर्याने तोंड दिले.
(३/८)
तात्यारावांचे (स्वा.सावरकरांनाच तात्याराव म्हणून संबोधतात) श्वशुर श्री.भाऊसाहेब चिपळूणकर ह्यांनी आपल्या जावयामुळे ओढवलेल्या आपत्तींना मोठ्या प्रेमाने नि धैर्याने तोंड दिले.
(३/८)
आपल्या मुलीचा सांभाळ सरकारी त्रासाला कःपदार्थ मानून त्यांनी त्या काळातही मातेपेक्षाही अधिक ममतेने केला.
पण बाबारावांच्या बायकोला मात्र फार हाल सोसावे लागले. उभ्या नाशिकात त्यांना राहायला जागा मिळेना; माहेर ते तर लांबच राहिले मग आश्रय तरी कसा मिळावा ?
(४/८)
पण बाबारावांच्या बायकोला मात्र फार हाल सोसावे लागले. उभ्या नाशिकात त्यांना राहायला जागा मिळेना; माहेर ते तर लांबच राहिले मग आश्रय तरी कसा मिळावा ?
(४/८)
मॅडम कामा ह्या काही पैसे पाठवीत म्हणून निदान जेवणाची तरी सोय होई. पण त्या माऊलीस केवळ जागेच्या अभावी एका देवळाचा आश्रय करावा लागला. आणि ही अवस्था बाळ सावरकर तुरुंगातून सुटे पर्यंत होती.
नंतर पतीविरहाने - त्यांचा तुरुंगात होणार छळ ऐकून ती माऊली आयुष्यभर झुरत राहिली.
(५/८)
नंतर पतीविरहाने - त्यांचा तुरुंगात होणार छळ ऐकून ती माऊली आयुष्यभर झुरत राहिली.
(५/८)
सुख या शब्दाशी या माऊलीची ओळख कधी झालीच नाही. त्यांच्या दोन्ही मुली अल्पायुषी झाल्या. नवऱ्याच्या चळवळीमुळे घरदारही गेले, जप्त्या तर किती तरी वेळा झाल्या. घरातील कर्ती स्त्री म्हणून या जप्त्याला तोंड द्यावे लागले. शेवटची जप्ती आली तेव्हा येसूवहिनी २२-२३ वर्षांच्या होत्या.
(६/८)
(६/८)
बाबारावांना निदान तुरुंगात भेटता यावं म्हणून अनेक वर्ष कित्येक विनवण्या अर्ज केले परंतु त्याचा काहीच फायदा झाला नाही.
परंतु दैवयोग असा विलक्षण की ज्या दिवशी बाळला आपल्या दोन्ही बंधूंना कुटुंबासमवेत भेटण्याची परवानगी मिळाली त्याच दिवशी त्या माउलीने अखेरचा श्वास घेतला.
(७/८)
परंतु दैवयोग असा विलक्षण की ज्या दिवशी बाळला आपल्या दोन्ही बंधूंना कुटुंबासमवेत भेटण्याची परवानगी मिळाली त्याच दिवशी त्या माउलीने अखेरचा श्वास घेतला.
(७/८)
आयुष्यभर दुःख, अवहेलना झेलून आपल्या पतीच्या, दिरांच्या देशकार्यात त्यांच्या मागे हिमालयासारख्या उभ्या राहून तेवढ्याच धडाडीने देशकार्य करण्याऱ्या ह्या सावरकर माउलींना शतशः नमन ! 🙏
संदर्भ : १) लोकसत्तेमधील येसुवहिनीवरील लेख
२) सदाशिव रानडे लिखित सावरकर संक्षिप्त चरित्र
(८/८)
संदर्भ : १) लोकसत्तेमधील येसुवहिनीवरील लेख
२) सदाशिव रानडे लिखित सावरकर संक्षिप्त चरित्र
(८/८)
