Thread by @RayaIaseema

ఒంటిమిట్ట కోదండ రామాలయం

గుత్తి, పామిడి, గండికోట, ఒంటిమిట్ట క్షేత్రాల మధ్య సామీప్యం ఏమిటి?
ఒంటిమిట్టకి ఆ పేరు ఎలా వచ్చింది?
రఘువీరా! జానకీనాయకా! అనే మకుటంతో శ్రీమదొంటిమిట్ట రఘువీర శతక కర్త ఎవరు?
ఒంటిమిట్టలో సీతారామ కళ్యాణం రాత్రిపూట ఎందుకు జరుగుతుంది?
(1/n)
#Vontimitta #Kadapa

ఒంటిమిట్ట శ్రీ కోదండరాముని మీద అన్నమాచార్యులు రచించిన కీర్తనలు ఏవి?

భారాతావనిలో అత్యంత గొప్ప ఆలయాల్లో ఒకటి (One of the Greatest Pagodas in the whole of India) అని ఒంటిమిట్ట క్షేత్రాన్ని కొనియాడిన విదేశీయుడు ఎవరు?

ఒంటిమిట్టలో భక్తులకు బావి తవ్వించిన ముస్లిం పాలకుడు ఎవరు?
2/n

రామ తీర్థం – లక్ష్మణ తీర్థం

త్రేతాయుగంలో వనవాస సమయంలో దండకారణ్యలో సీతారామలక్ష్మణులు సంచరిస్తుండగా, సీతమ్మవారి దప్పిక తీర్చడానికి రాములవారు ఎక్కుపెట్టిన బాణం వాళ్ల భూమిలోనుంచి ఉబికి వచ్చిన నీరు వల్ల ఇక్కడ రెండు మడుగులు ఏర్పడ్డాయి. అవే రామ తీర్థం మరియు లక్ష్మణ తీర్థం.

3/n

స్థలపురాణం

విజయనగర సామాజ్య్ర స్థాపకులు అయిన హరిహరరాయలు, బుక్కరాయల సోదరుడు కంపరాయలు ఈ ప్రాంతంలో పర్యటించినపుడు స్థానిక బోయ నాయకులు ఒంటడు, మిట్టడు రాజుకు సదుపాయాలు కల్పింఛి, నీటి వసతి కోసం రామతీర్థాన్ని చూపించగా, ఆ ప్రాంతాలో కంపరాయలు వారి పేరుతో ఒక గ్రామం కట్టించారు.

4/n

బుక్కరాయలు కాశీ-రామేశ్వర యాత్ర చేస్తున్న సమయంలో గోదావరి తీరంలోని ఇసుకపల్లి వద్ద నుంచి నాలుగు విగ్రహాలు తీసుకున్నాడు. 3 విగ్రహాలను గండికోట, పామిడి, గుత్తిలకు చేర్చి సీతాలక్ష్మణులతో శ్రీరామచంద్రుడు కొలువుదీరిన ఏకశిలామూర్తిని ఒంటిమిట్టలో నిలిపాడు.

5/n
#Rayalaseema_Temples

ఒంటిమిట్ట -పేరు

ఒంటడు, మిట్టడు అను బోయ నాయకుల పేరు మీద ఒంటిమిట్ట వచ్చిందనీ, ఆలయ దేవతామూర్తులు ఒకే శిల మీద చెక్కబడి ఉండటంతో సంస్కృతంలోని ఏకశిలా నగరం ప్రాకృతంలో ఒంటిమిట్ట అయ్యిందని ఒక కథనం కాగా

6/n

#Kadapa_Temples #Ravishing_Rayalaseema #Rayalaseema_Tourism

పాలకొండల శ్రేణుల మధ్య ఏర్పడిన పల్లపు ప్రాంతంలో ఉన్న ఒకేఒక మిట్ట (ఎత్తు ప్రాంతం) మీద ఈ ఊరు ఉన్నది కాబట్టి ఇది ఒంటిమిట్ట అయ్యిందని ఇలా మరో కథనం ఉంది. (మూలం : టెంపుల్స్ అఫ్ కడప డిస్ట్రిక్ట్ – ఎ. గురుమూర్తి)

7/n

అయ్యలరాజు త్రిపురాంతక కవి

విజయనగర రాజులచే సత్కారాలు పొందిన అయ్యలరాజు తిప్పయ్య / త్రిపురాంతక కవి రఘువీరా! జానకీనాయకా! అనే మకుటంతో శ్రీమదొంటిమిట్ట రఘువీర శతకం రచించారు. వీరి ప్రపౌత్రుడే (మునిమనవడు) శ్రీకృష్ణదేవరాయల లోని అష్టదిగ్గజ కవులలో ఒకరైన అయ్యలరాజు రామభద్రుడు.

8/n

అయ్యలరాజు రామభద్రుడు

శ్రీకృష్ణదేవరాయల భువనవిజయం లోని అష్టదిగ్గజ కవులలో ఒకరైన అయ్యలరాజు రామభద్రుడు రామాభ్యుదయం అను కావ్యాన్ని రచించి శ్రీకృష్ణదేవరాయల అల్లుడు (అలియ) రామరాయల మేనల్లుడైన గొబ్బూరి నరసరాజుకు అంకితమిచ్చారు. ఈయనా ఒంటిమిట్టకు చెందినవారే

9/n

ఒంటిమిట్ట – అన్నమాచార్యులు

“ఇందులోనే కాన వద్దాయితడు దైవమని
విందు వలె నొంటి మెట్ట వీర రఘురాముని”
అంటూ ఆ కోదండ రామస్వామిని దర్శించి, స్వామిపై అన్నమాచార్యులు కీర్తనలు రచించి పాడారు. (మూలం : కడప రాయని అన్నమయ్య కప్పురపు కీర్తనలు – డా. పాలెం వేణుగోపాల్)

10/n

బమ్మెర పోతన

“పలికెడిది భాగవతమట పలికించెడివాడు రామభద్రుండట” అని భాగవతాన్ని ఆంధ్రీకరించి “సత్కవుల్ హాలికులైన నేమి” అని ప్రశ్నించిన బమ్మెర పోతనామాత్యుడు పుట్టిన ఏకశిలా నగరి ఒంటిమిట్ట అని కొందరు చరిత్రకారులు, తెలంగాణాలోని బమ్మెర అని కొందరు చరిత్రకారులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

11/n

బమ్మెర పోతన ఒంటిమిట్టలోనే ఆంధ్ర మహాభాగవతం రచించారని, తనతో ఆ భాగవతం పలికించిన ఆ “రామభద్రుండు” సాక్షాత్తూ ఆ ఒంటిమిట్ట కోదండరాముడే అని ఇక్కడి చరిత్రకారుల అభిప్రాయం. ఒంటిమిట్ట రామాలయానికి ఎదురుగా రథంమండపం పక్కన బమ్మెర పోతన విగ్రహం ఉన్నది.

12/n

ఆంధ్ర వాల్మీకి –వావికొలను సుబ్బారావు (వాసుదాస స్వామి)

వాల్మీకి రామాయణాన్ని తెలుగులో మందరం పేరుతో అనువదించి ఆంధ్ర వాల్మీకి బిరుదు పొందారు. ప్రఖ్యాత మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ కళాశాలలో తెలుగు అధ్యాపకులుగా పనిచేసి, అనేక రచనలు చేసి, వాసుదాస స్వామిగా ఒంటిమిట్టలో స్థిరపడినారు.

13/n

వావికొలను సుబ్బారావు గారు ఒంటిమిట్టలోని శృంగి శైలముపై వాల్మీకి ఆశ్రమమును ఏర్పాటు చేసుకుని రాముని సేవలో, ఆలయ పునరుద్దరణకు తన మలి జీవితాన్ని అంకితం చేసారు.

14/n

టెంకాయ చిప్ప శతకం

ఒంటిమిట్టలోని రామాలయాన్ని పునరుద్ధరించడానికి ఒక కొబ్బరి చిప్పను బిక్షా పాత్రగా చేసి, ఎంత ధనం దానిలో పడినా ఏదీ ఉంచుకోక రామునకిచ్చి తాను ఖాళీ అయిన టెంకాయచిప్పను చూచి "నీ జన్మ ధన్యము కదే టెంకయ చిప్పా" అంటూ వావికొలనువారు 'టెంకాయ చిప్ప శతకం' రచించారు.

15/n

భవనాసి ఓబులదాసు (మాల ఓబన్న )

శ్రీరాముడి భక్తుడైన ఓబన్న, గుడి ఎదుట స్వామివారి కీర్తనలు పడుతుండగా, కొందరు అగ్రవర్ణాల వారు అతడు అంటరానివాడని అక్కడినుండి తరిమివేయగా, ఓబన్న గుడి వద్ద ఉన్న చెరువు వద్ద కూర్చుని రాముని కీర్తనలు పాడుతుండగా, ఓబన్న కూర్చున్న వైపు విగ్రహాలు తిరిగాయట

16/n

ఆలయ అర్చకులు తమ తప్పు తెలుసుకుని ఓబన్నను గుడిలోపలకి ఆహ్వానించగా విగ్రహాలు యథా స్థానానికి వచ్చాయట. ఆయన స్మృత్యర్థం కట్టించిన మాల ఓబన్న ఉట్ల స్థంభం (మండపం) ప్రధాన గోపురానికి అభిముఖంగా ఉన్నది.

17/n

సంజీవరాయ స్వామి దేవాలయం

ఒంటిమిట్ట ఆలయంలో ఆంజనేయ స్వామి విగ్రహం ఉండదు. దండకారణ్యంలోని ఈ ప్రాంతంలో వారు సంచరించే సమయానికి హనుమంతుడు రాములవారికి ఇంకా పరిచయం అవ్వలేదని ప్రతీతి. కానీ ఆలయ ప్రధాన గోపురం అభిముఖంగా నిలువెత్తు శ్రీ సంజీవరాయ స్వామి విగ్రహం (ఆలయం) వుంటుంది.

18/n

శ్రీ రామలింగేశ్వర స్వామి ఆలయం

ఆలయ ప్రాంగణంలో, కళ్యాణ మంటపం, పోటు, రాములవారి ఎదుర్కోలు మండపం, సీతమ్మవారి ఎదుర్కోలు మండపంతో పాటు శ్రీ రామలింగేశ్వరస్వామి ఆలయం కూడా ఉండటం విశేషం

19/n

ట్రావెర్నియర్

17వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతాన్ని సందర్శించిన ప్రఖ్యాత ఫ్రెంచ్ యాత్రికుడు జీన్ బాప్టిస్ట్ ట్రావెర్నియర్ ఒంటిమిట్ట ఆలయాన్ని సందర్శించి భారాతావనిలోనే అత్యంత గొప్ప ఆలయాల్లో ఒకటని (One of the Greatest Pagodas in the whole of India) ఒంటిమిట్ట క్షేత్రాన్ని కొనియాడారు.

20/n

ఇమాంబేగ్ బావి

ఇమాంబేగ్ కడపను ఏలిన నవాబుల ప్రతినిథి. ఇతను హిందూ దేవాలయాలను ధ్వంసం చేయటానికి ఆయా గుడులకు వెళ్లి ఆ దేవుని పేరుని పిలిచి, తనకు తిరిగి జవాబు రాకపోతే ఆ విగ్రహాలను అక్కడి నుండి పీకించి ఆ ఆలయాలను ధ్వంసం చేసేవాడు. అలా కొన్ని ఆలయాలను ధ్వంసం చేసాక-

21/n

ఒకనాడు ఒంటిమిట్ట కోదండరామ స్వామి ఆలయానికి వచ్చి ‘రామా’ అని పిలవగా స్వామి “ఆ” అని పలికారట. స్వామివారి మహిమను తెలుసుకుని అక్కడికి వచ్చే భక్తుల సౌకర్యార్థం అక్కడ ఒక బావి కట్టించాడు. అదే
ఇమాంబేగ్ బావి. (మూలం : శ్రీమదొంటిమిట్ట కోదండరామ మహాత్మ్యము – శ్రీ వావికొలను సుబ్బారావు)

22/n

సీతారాముల కళ్యాణం

మామూలుగా కళ్యాణం చైత్ర శుద్ధ నవమి (రాములవారి జన్మదినం ) రోజు జరుపుతుండగా, ఒంటిమిట్టలో మాత్రం మిగతా ఆలయాలకు భిన్నంగా శ్రీసీతారాముల కళ్యాణం, వశిష్ట మహర్షి వారి కళ్యాణానికి నిర్ణయించిన ముహూర్తంలో ( చైత్ర మాసం ఉత్తర ఫల్గుణీ నక్షత్రం) రాత్రిపూట జరుగుతుంది

23/n

దీనికి రెండు కారణాలు చెప్తారు. ఆలయ విగ్రహాలు ప్రతిష్ట చేసిన బుక్కరాయలు, వారి గురువు విద్యారణ్యస్వామి ఆధ్వర్యంలో బ్రహ్మోత్సవాలు, మాసోత్సవాలు, కల్యాణోత్సవం నిర్వహించగా, తొలిసారి నిర్వహించిన కల్యాణోత్సవ ముహూర్తం రాత్రిపూట వచ్చిందని అదే తరువాత ఆనవాయితీ అయిందని ఒక కథనం కాగా

24/n

పగటిపూట జరుగుతున్న కళ్యాణానికి దేవతలంతా తరలివచ్చినా, తాను వీక్షించలేకపోతున్నానని చంద్రుడు మొరపెట్టుకోగా, ఆయన కోరిక మేరకు చంద్రుడు వీక్షించడానికి అనువుగా ఒంటిమిట్టలో రాత్రి పూట కళ్యాణం జరుగుతోంది అన్నది మరో కథనం. #kadapa #ontimitta #rayalaseema
25/25