Thread by @kiranraskar44

स्वामिनाथन आयोग म्हणजे काय?
अध्यक्ष = हरित क्रांतीचे जनक मा. डॉ एम एस स्वामिनाथन
स्थापना = तत्कालीन सरकारने १८ नोव्हेंबर २००४ रोजी केली.
उद्देश = राष्ट्रीय कृषक आयोगाची स्थापना शेती व शेतकर्यांच्या विविध प्रश्नावर तोडगा काढण्यासाठी आयोगाची स्थापना
#ImplementSwaminathanReport

अहवाल = आयोगाने २००६ पर्यंत एकूण ६ अहवाल सादर केले.
शेवटचा अहवाल = ४ ऑक्टोबर २००६ रोजी सदर करीत आयोगाने शेतकऱ्यांचा दुरवस्थेची कारणे व त्यावर उपाय सुचवले.
विशेष म्हणजे दुसऱ्या दिवशी ५ ऑक्टोबरला सरकारने सहावा वेतन आयोगाची स्थापना
#ImplementSwaminathanReport
#म #मराठी

करून २००८ मध्ये शिफारशी लागू केल्यात अजून यात भर म्हणजे सातवा वेतन आयोगाच्या शिफारशी पण सरकार लागू करायच्या तयारीत आहे आणि जवळपास १० वर्षे होऊन सुद्धा स्वामिनाथन आयोगाच्या शिफारशी धूळ खात पडलेल्या आहेत.
#ImplementSwaminathanReport
@MarathiBrain @MarathiRT

यातील काही महत्वपूर्ण शिफारशी खालीलप्रमाणे :-
👇👇👇👇
1.शेतकऱ्यांचे खर्च वजा जाऊन उत्पन्न सरकारी कर्मचाऱ्यांप्रमाणे असावे.
2.शेती उत्पादनांचा हमीभाव उत्पादन खर्च वगळता ५०% असावा.
3.शेतमालाची आधारभूत किंमत लागू करण्याची सुधारित पद्धत.
#ImplementSwaminathanReport

4.बाजाराच्या चढ - उतारावर मात करण्यासाठी 'मूल्य स्थिरता निधी'ची स्थापना करावी.
5.आंतरराष्ट्रीय बाजारातील किमतीच्या दुष्परिणामांपासून वाचण्यासाठी आयात मालावर कर लावावा.
6.शेते व शेतकऱ्यांना दुष्काळ व इतर आपत्ती पासून वाचवण्यासाठी 'कृषी आपत्काल निधी'ची स्थापना करावी.

7.कृषी पतपुरवठा प्रणालीचा विस्तार करावा.
8.पीक कर्जावरील व्याजाचा दर कमी करावा.
9.हलाखीची स्थिती असलेल्या क्षेत्रात, नैसर्गिक आपत्तीवेळी पूर्वस्थिती येईपर्यंत गैरसंस्थात्मक कर्जसहित सर्व कर्जाची वसुली स्थगित करून त्यावरील व्याज माफ करावे.
#ImplementSwaminathanReport

10.सर्व पिकांना कमी हप्त्यावर विमा संरक्षण द्यावे.
11.पीक विमा योजना विस्तारासाठी 'ग्रामीण विमा विकास निधी'ची स्थापना करावी.
12.पीक नुकसानीचे मूल्यमापन करताना ब्लॉक ऐवजी गाव हा घटक वापरून विमा संरक्षण द्यावे.

13.सामाजिक सुरक्षेचे जाळे निर्माण करून त्याअंतर्गत शेतकऱ्यांसाठी वृद्धावस्थेत आधार तसेच विमा संरक्षण द्यावे.
14.परवडणाऱ्या दरात बी-बियाणे व इतर यंत्रसामग्री उपलब्ध करून द्यावी.
15.संपूर्ण देशात प्रगत शेती व माती परीक्षण प्रयोगशाळेचे संचालन करावे.
#ImplementSwaminathanReport

16.शेतीला कायम आणि सम प्रमाणात सिंचन आणि वीजपुरवठा व सिंचन व्यवस्थेत आमूलाग्र सुधारणा घडवून आणाव्यात.
स्वामीनाथन आयोग लागू करणारे दिल्ली हे पहिले राज्य आहे.
स्वामीनाथन आयोगाचे प्रमुख निरीक्षणे
👇👇👇👇

शेतकरी आत्महत्या-
महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक, पंजाब, मध्य प्रदेश, राजस्थान या राज्यांत शेती व्यवसायाला कंटाळून आत्महत्या करणाऱ्यांची संख्या अधिक आहे. त्यासाठी राज्यस्तरावर ‘कृषी आयोगा’ची स्थापना करणे, त्यात शेतकऱ्यांचे योग्य प्रतिनिधीत्व देणे.
#ImplementSwaminathanReport

शेतकऱ्यांना आरोग्य विमा त्याचप्रमाणे उतरत्या काळात पेंशन देणे. शेतीतील सर्व पिकांचा विमा उतरवला जावा त्यासाठी मोजमाप तालुकास्तरावर न करता गावपातळीवरच तशी यंत्रणा उभी करावी.उत्तम प्रतीचे बी-बियाणे उपलब्ध करून देणे.कमी किंमत आणि उत्तम गुणवत्ता असणाऱ्या
#ImplementSwaminathanReport

तंत्रज्ञानावर भर द्यावा म्हणजे नैसर्गिक आपत्ती आल्यास आर्थिक नुकसान कमी होते.शेतमालाच्या आयातीवर निर्बंध घालणे.

अपुरा पतपुरवठा-
आपल्या फायद्यासाठी बँका अल्पभूधारक शेतकऱ्याना कर्ज देणे टाळतात. त्यासाठी गरजू शेतकऱ्यांना कर्ज पुरवठा करणाऱ्या योजना आखणे.

कृषी कर्जाचा व्याजदर ४ टक्के इतका ठेवणे, नैसर्गिक आपत्ती आल्यास कर्जाची मुदतवाढ करणे,कृषीक्षेत्रासाठी आपत्ती निवारण फंड उभा करणे, जनावरांचा विमा उतरविणे, पिक विमा.

अपुरी सिंचन व्यवस्था-
भारतातील ६० टक्के शेतजमीन ही पावसाच्या पाण्यावर अवलंबून आहे. पाण्याचे समान वाटप व्हावे.

भूजल पातळीत वाढ करण्यासाठी रेन वाटर हार्वेस्टिंग सारख्या उपक्रमांना प्रोत्साहन देणे. सिंचन क्षेत्रासाठी अर्थसंकल्पात भरीव तरदूत करणे.
अपूर्ण जमीन सुधारणा धोरण-
NSS च्या १९९१-९२ मधील सर्वेक्षणानुसार ग्रामीण भागातील ५० टक्के लोकसंख्येकडे #ImplementSwaminathanReport

भारताच्या एकूण शेतीयोग्य जामिनाचा ३ टक्केच भूभाग आहे तर १५ टक्के लोकसंख्येकडे ६३ टक्के भूभाग आहे. यामुळे शेतजमिनीच्या मालकीत मोठी तफावत आढळून येते. म्हणून आयोगाने सरकारी ताब्यातील अतिरिक्त जमीन, जंगल भागातील शेतीयोग्य जमिनीचे अल्पभूधारकांत वाटप करण्याची शिफारस केली.

जैविक स्रोत वापर करून सेंद्रिय शेतीस प्रोत्साहन देणे.उत्पादन क्षमता वाढवणे.

शेतकरी पुत्रांकडून आज सायंकाळी 4 वाजेपासून स्वामीनाथन आयोगाच्या शिफारशी लागू करण्यात याव्या यासाठी #ImplementSwaminathanReport
हा हॅशटॅग ठरवण्यात आला आहे,
या हॅशटॅगवर मोठ्या प्रमाणात व्यक्त व्हा🙏