अचंबित झालात.. होणारच ना तुम्ही कारण दगड आहे ना मी, पण तुम्हाला माहीत आहे माझ्यातही जीव आहे, प्राण आहे. माझ्यावर जीव ओवाळून टाकणाऱ्या त्या हातांनी माझ्यामध्ये प्राण ओतलाय. मला सर्वोत्कृष्ट बनवण्यासाठी कीती खस्ता खाल्ल्यात त्यांनी याची 1)
जाणीव होते मला. मला सुद्धा जाणीव होत असते आजकाल माझ्यावर प्रेम करणाऱ्यांची. मला दुःखात लोटणार्यांची सुध्दा. पण मी अटळ राहीन बुध्दाप्रमाने. त्याच्या समतेच्या शिकवणीमुळे मी कोणाशीही निष्ठूर वागणार नाही. नेहमी प्रमाणे प्रेम देत राहील.
हो मी बोलतो माझ्यावर प्रेम करणाऱ्यांशी
2)
आणि नाही करणार्यांशी सुध्दा. प्रेम करणाऱ्यांच्या ह्रदयाचे ठोके अनुभवतो मी अनेकवेळा. मला प्रमाने आलिंगन देताना. तेच मला जीवापाड जपण्यासाठी धडपडत असतात. मला पूर्वीच वैभवशाली रुप देण्यासाठी. तशी मला वैभवाची आस कधिच नव्हती. मला फक्त शांततेची आस आहे.
प्रेम न करणारे मात्र मला
3)
उखडून टाकण्यासाठी, संपवण्यासाठी अनेक मार्गांचा अवलंब करून इथे येतात. अशाच निष्ठूर मार्गांचा अवलंब करून जंबूद्वीपातील माझ्या बांधवांचा कट कारस्थान करुन नाश केला, काहींना अपंग केले त्यांचा जीव आजही घुटमळत आहे त्या भेसूर कर्णकर्कश आवाजामुळे, कर्मकांडामुळे, नको असताना त्यांच्या
4)
नाकातोंडात शेंदूर भरलाय. म्हणून मी बोलतोय कारण माझी सुध्दा अवस्था काही वेगळी नाही. मी आजकाल पुर्वीच्या शांततामय वातावरणास परका झालोय. मीही माझ्या सभोवती चाललेल्या कर्मकांडामुळे गुदमरून गेलोय. मला नको आहे असली श्रध्दा याच अंधभक्तांमुळे मी सुद्धा हा कोंडमारा सहन करतोय या
5)
जंबूद्वीपामध्ये सर्वोत्कृष्ट असून सुद्धा.
होय मी तोच कार्ल्याचा स्तूप आहे जो या जंबूद्वीपामध्ये सर्वोत्कृष्ट म्हणून नावाजलेला आहे.. नाही नाही नावाजलेला होतो ..होय खूप कष्ट होतय आज नावाजलेला होतो हे तुम्हाला सांगायला. हे सांगायलाही आज काल मन धजवत नाही.
कारण माझ्या सभोवती
6)
घुमणारा बुध्दं सरणं गच्छामि चा सुमधुर सुर आज मला ऐकूच येत नाही. माझ्या सभोवती असणारा शांत प्रदेश आज भेसूर झालाय. माझ्याच सभोवती बसलेले कित्येक विद्वान बघीतले मी. बुध्दत्वाच्या मार्गाने त्यांच्यामध्ये होणारा वादविवाद ऐकताना मंत्रमुग्ध होऊन जात होतो मी. तोच वादविवाद आज गोंधळ
7)
आणि गोंगाट होताना दुःख होत. मला माहिती आहे मला प्रेमाने जवळ करणाऱ्यांची सुध्दा इथे हेळसांड होत असते.
मी माझ्या डोळ्यांनी पाहिलय मला स्वतःला घडताना. कित्येक वर्षे अविरतपणे चाललेला संघर्ष, त्याग, कष्ट, जिद्द, तळमळ होती मला घडवणाऱ्या हातांमध्ये. सुरूवातीला त्यांच्या मनामध्ये
8)
चाललेली घालमेल मी पाहत होतो. नंतर मात्र समजल अरे हे हात तर मला घडवण्यासाठी माझ्या आजूबाजूला असलेला कचरा साफ करत आहेत. मला तयार करत आहेत या वैभवशाली इतिहासाची परंपरा जपण्यासाठी. तेव्हा मात्र मी निश्चिंत होऊन ते सर्व काही मी पाहत राहीलो.
माझ्यासोबत हातोडी आणि छिन्नीचे
9)
घाव ते सुध्दा सहन करत होते. अनेक वेळा हातोडी आणि छन्नीच्या घावाने रक्तबंबाळ झालेले हात बघीतले होते मी. हे सर्व काही मी सुद्धा सहन केलय परंतु ते कष्ट, तो त्रास आठवला की आता मात्र माझ मन उद्विग्न होत, रक्तबंबाळ होऊन जात. कारण मला घडवण्यासाठी माझ्यात बुध्दत्व ओतण्यासाठी जे
10)
अनामिक हात रक्तबंबाळ झाले त्याची जाण ठेवताना मला कोणीही दिसत नाही. काही पाखरं येतात माझ्यावर प्रेम करणारी सुरात बोलतात बुध्दं सरणं गच्छामि निष्ठा, प्रेम, आपुलकी जाणवते त्यांच्या आवाजातून. पण तो आवाज मात्र थोडासा कमी आहे असे जाणवते. त्या आवाजाला बुलंद करण्याची मला या भेसूर
11)
वातावरणातून बाहेर काढण्याची जबाबदारी माझ्यावर आणि बुध्दाप्रती विश्वास ठेवणार्या तुमची सर्वांची आहे.
माझ्याबद्दल माझ्या बांधवांबध्दल तुमची अनास्था का आहे याचा विचार करण्याची वेळ आता तुमची आहे. मला कल्पना आहे तुमच्यामध्ये असणारा बुध्द तुम्हाला स्वस्थ बसू देणार नाही.
12)
तुर्तास इथेच थांबतो.. आपली लवकरच भेट होईल या आशेने.
13).
मनुस्मृती दहन केल्यानंतर तत्कालीन काही ब्राह्मण्यग्रस्त वृत्तपत्रांनी टीकात्मक लेखन केले. त्यावर बाबासाहेबांनी बहिष्कृत भारत पत्रातून त्यांचा समाचार घेतला. वाचा !
- आनंद गायकवाड
आमच्या मित्रांचा दुसरा असा एक आक्षेप आहे की मनुस्मृती ही जुन्या काळी अंमलांत असलेल्या 1)
नियमांची एक जंत्री आहे. त्या जंत्रीतील नियम आज कोणास लागू नाहीत. मग असले जुने बाड जाळण्यात काय अर्थ आहे ? मनुस्मृती हे एक जुने बाड आहे असे आमच्या मित्राप्रमाणे आम्हासही म्हणता आले असते तर आम्हास मोठाच आनंद झाला असता. परंतु दुर्दैवाने आम्हांस तसे म्हणता येत नाही. आणि आमची
2)
खात्री आहे की, भावी स्वराज्याचा चंद्रोदय केव्हा होतो हे पाहण्याकरिता, आमच्या मित्रांचे डोळे आकाशाकडे लागले नसते तर आपल्या पायाखाली काय जळते आहे हे त्यांना निरखून पाहताच आले असते. मनुस्मृती हे एक जुने बाड आहे, ते राहिले तरी काही हरकत नाही असा युक्तिवाद करण्याऱ्या गृहस्थांना
3)
जमालगढी सध्याच्या पाकिस्तानातील खबैर पक्ख्तुन्ख्वामधील मरदानच्या कटलांग मरदान मिर्गापासून १३ किमी अंतरावर हे शहर आहे. जमालगढी येथे प्राचीन स्तूप व विहारांचे अवशेष सापडले आहेत.
जमालगढी येथील स्तूप व विहार १/५ शतकातील भरभराटीचे बौद्ध ठिकाण होते. 1)
जमालगढीचे स्थानीय नाव "जमालगढी कंदारत" किंवा "काफिरो कोटे" असे आहे. जमालगढीच्या भग्नावशेषांचा प्रथम शोध ब्रिटीश पुरात्ववेत्ता व गाढे अभ्यासक अलेक्झांडर कॅनिंगहॅम यांनी इसवी सन १८४८ मध्ये लावला.
कर्नल ल्युम्स्डेन यांनी जमालगढी येथे उत्खनन केले होते पण तेव्हा तेथे विशेष 2)
काही सापडले नाही. नंतर इसवी सन १८७१ मध्ये लेफ्टनंट क्राॅमटन यांनी पुन्हा येथे उत्खनन केले व अनेक बौद्धशिल्पे सापडली आहेत.
चित्र क्रमांक एक जमालगढी, मरदान, पाकिस्तान बौद्ध नगरीचे भग्नावशेष.
चित्र क्रमांक दोन १/३ शतकातील राणी महामायेचे स्वप्न शिल्प जमालगढी, मरदान,
3)
आम के पेड़ के नीचे ब्राह्मण तुलसीदास रामचरित्रमानस लिख रहे थे. अचानक पेड़ से आम तुलसीदास के सर पर गिरा. तुलसीदास बहुत खुश हुआ, उसने आम को ईश्वर का दिया हुआ उपहार समझकर खा लिया !
मुग़ल राज में गाय कट रही थी, मुग़ल समोसे में गाय का मांस भर भर कर खा रहे थे. 1)
लेकिन तुलसीदास को कोई आपत्ति नही थी, वह मग्न होकर आनंदित होकर, लगा लिखने "ढोल गंवार पशु नारी सकल ताड़ना के अधिकारी" !
किसान का बेटा इसाक न्यूटन सेब के पेड़ के नीचे विज्ञान की पढ़ाई कर रहा था. अचानक से एक सेब न्यूटन के सर पर गिर गया. न्यूटन ने सेब उठाया उसे ध्यान से
2)
देखने लगे मानो कभी सेब देखा ही नही. लेकिन न्यूटन सेब नही देख रहे थे वह सोच रहे आखिर सेब नीचे क्यों गिरा ?
सेब ऊपर क्यों नही गया... नीचे ही क्यों आया ?. ऊपर चांद है वह क्यों नही गिरता. धरती में जरूर कोई फ़ोर्स है. ताक़त है जो चीजों को अपनी ओर आकर्षित करती है !
3)
'मुझे मेरे गोत्र "गौतम" से सम्बोधित मत करो I मै अब अरहन्त हूँ, सम्यक सम्बुद्ध हूं I'
- तथागत बुद्ध
सम्बोधि प्राप्ती के पश्चात जब तथागत बुद्ध ने पीडित मानवता के कष्टों का विचार किया, उनका दिल करुणा से ओत प्रोत हो गया I उन्हों ने निश्चय किया कि जिन अनादी सत्तों 1)
का उन्हों ने आविष्कार किया है, वे सभी मानवों तक उन सत्यों को पहुचायंगे I.
इस निश्चय को लेकर तथागत ने वाराणसी की ओर प्रस्थान करने का संकल्प किया I वाराणसी सदियोंसे धार्मिक चिंतन और धार्मिक जीवन बिताने वालों का मिलन-स्थान माना जाता रहा है I रास्ते में उनकी मुलाखत उन के
2)
पुर्व परिचित एक नग्न जैन मुनि 'उपक' से हुई I तथागत की तेजस्विता और शान्त मुद्रा से प्रभावित होकर उपक ने प्रश्न किया- 'वह तुम्हारा कौन सा गुरु है, जिसके कारण तुम ने गृह त्याग किया है?'
तथागत का उत्तर था- 'मेरा कोई गुरु नहीं है I मेरे समान कोई नहीं है I मै सम्यक
3)
☸तथागत बुद्ध ने 38 प्रकार के "मंगल कर्म" बताये है जो "महा मंगलसुत्त" के नाम से जाना जाता है, जो निम्नलिखित है -
🔹1 मूर्खों की संगति ना करना !
🔹2 बुद्धिमानों की संगति करना ॥
🔹3 शीलवानो की संगति करना ॥
🔹4 अनुकूल स्थानों में निवास करना ॥
🔹5 कुशल कर्मों का संचय करना ॥
1)
🔹6 कुशल कर्मों में लग जाना ॥
🔹7 अधिकतम ज्ञान का संचय करना ॥
🔹8 तकनीकी विद्या अर्थात शिल्प सीखना ॥
🔹9 व्यवहार कुशल एवं विनम्र होना ॥
🔹10 विवेकवान होना ॥
🔹11 सुंदर वक्ता होना ॥
🔹12 माता पिता की सेवा करना ॥
🔹13 पुत्र-पुत्री-स्त्री का पालन पोषण करना
2)
🔹14 अकुशल कर्मों को ना करना ॥
🔹15 बिना किसी अपेक्षाके दान देना ॥
🔹16 धम्म का आचरण करना ॥
🔹17 सगे सम्बंधियों का आदर सत्कार करना
🔹18 कल्याणकारी कार्य करना ॥
🔹19 मन, शरीर तथा वचन से परपीड़क कार्य
ना करना ।।
🔹20 नशीली पदार्थों का सेवन ना करना ॥
3)
*म्यानमारचे 'मंडाले' - एक बौद्ध संस्कृतीचे शहर* Mandalay in Myanmar - City of Buddhist Culture
म्यानमार देशातील एक नंबरचे शहर म्हणजे यंगून (म्हणजेच रंगून) आणि दोन नंबरचे शहर मंडाले असून ते इरावती नदीच्या किनारी वसलेले आहे. इ.स.सन १८५७-५९ मध्ये मिनदोन राज्याच्या 1)
राजवटीत हे शहर स्थापित झाले. दुसऱ्या महायुद्धात या शहराची अपरिमित हानी झाली. पण फिनिक्स पक्षा प्रमाणे हे शहर पुन्हा भरभराटीस आले. बर्माचे हे सांस्कृतिक आणि बुद्धीझमचे मोठे धार्मिक केंद्र आहे. येथे बौद्धांचे प्राबल्य जास्त आहे. त्यामुळे असंख्य मॉनेस्ट्रीज आणि 2)
सातशेच्यावर पॅगोडे येथे आहेत. जगातील सर्वात जास्त बौद्ध भिक्खू असलेले हे शहर आहे.
इथे मंडाले डोंगर असून त्यावरून या शहराला मंडाले नाव पडले असावे. या मंडाले टेकडीवरून संपूर्ण शहराचा मोठा नयनरम्य देखावा दिसतो. इथे टेकडीवरच मोठा पॅगोडा आहे. इथली बुद्धमूर्ती अतिशय 3)