RNA aşıları hakkında güzel sorular var. Bu floodda bazı cevaplar getirmek istiyorum. Ama önce tekrar güzel bir haber:
Bugün Pfizer/BioNTech, BNT162b2 isimli RNA aşısının devam etmekte olan 3. faz deneylerinde EUA için (acil kullanım yetkisi) gerekli olan 170 vakaya ulaştı.
1/n
Bugün Pfizer/BioNTech, BNT162b2 isimli RNA aşısının devam etmekte olan 3. faz deneylerinde EUA için (acil kullanım yetkisi) gerekli olan 170 vakaya ulaştı.
1/n
2/n
👉170 Covid19 vakasının 162’si plasebo gurubunda olduğu için etkinlik %95 olarak hesaplandı. 65 yaş grubu üstünde %94. Not: Bu 3. faz devam ettikçe bu etkinlik sayısını yakından takip edeceğiz.
👉10 ciddi Covid19 vakasının 9’u plasebo gurubunda görüldü.
👉170 Covid19 vakasının 162’si plasebo gurubunda olduğu için etkinlik %95 olarak hesaplandı. 65 yaş grubu üstünde %94. Not: Bu 3. faz devam ettikçe bu etkinlik sayısını yakından takip edeceğiz.
👉10 ciddi Covid19 vakasının 9’u plasebo gurubunda görüldü.
3/n
👉Bu veriler 28 gün ara ile verilen ikinci dozdan en az 7 gün geçtikten sonra toplanıyor.
👉Bugün açıklanan 170 vaka 3. fazdaki First Primary Endpoint’dur (yani ilk birincil sonnokta). 3. faza yazılan 43,667 gönüllüden 41,135’i 2 doz aşılandı. Veriler gelmeye devam edecek.
👉Bu veriler 28 gün ara ile verilen ikinci dozdan en az 7 gün geçtikten sonra toplanıyor.
👉Bugün açıklanan 170 vaka 3. fazdaki First Primary Endpoint’dur (yani ilk birincil sonnokta). 3. faza yazılan 43,667 gönüllüden 41,135’i 2 doz aşılandı. Veriler gelmeye devam edecek.
4/n
👉Pfizer, First Primary Endpoint (ilk birincil sonnokta) olarak önceden Covid19 geçirmeyenleri, Second Primary Endpoint (ikinci birincil sonnokta) olarak da önceden Covid19 geçirenleri aşı deneylerinde takip ediyor. İkinci için rakam göremedim ama %95 etkinliği iki grup için.
👉Pfizer, First Primary Endpoint (ilk birincil sonnokta) olarak önceden Covid19 geçirmeyenleri, Second Primary Endpoint (ikinci birincil sonnokta) olarak da önceden Covid19 geçirenleri aşı deneylerinde takip ediyor. İkinci için rakam göremedim ama %95 etkinliği iki grup için.
5/n
👉Faz 2 ve 3’te toplam 8000 kadar kişide birkaç ay sürelik takipte ciddi yan etki görülmedi. Üçüncü seviye yan etkiler ikinci dozdan sonra halsizlik (%3.8) ve baş ağrısı (%2).
👉Önümüzdeki günlerde acil kullanım yetkisi (EUA) için başvuracaklar.
👉Faz 2 ve 3’te toplam 8000 kadar kişide birkaç ay sürelik takipte ciddi yan etki görülmedi. Üçüncü seviye yan etkiler ikinci dozdan sonra halsizlik (%3.8) ve baş ağrısı (%2).
👉Önümüzdeki günlerde acil kullanım yetkisi (EUA) için başvuracaklar.
6/n
👉EUA (Emergency Use Approval) ile Onay arasındaki farkı bu videoda anlatıyorum: Kısaca: Onay için daha çok veri ve süre gerekli. EUA ise içinde bulunduğumuz olağanüstü halden dolayı aşının dağıtımını onaylayan olağanüstü bir hal.
👉EUA (Emergency Use Approval) ile Onay arasındaki farkı bu videoda anlatıyorum: Kısaca: Onay için daha çok veri ve süre gerekli. EUA ise içinde bulunduğumuz olağanüstü halden dolayı aşının dağıtımını onaylayan olağanüstü bir hal.
7/n
👉Pfizer aşısının -70C dereceden daha sıcak ortamlarda dayanma süresi hakkında henüz Moderna’nınki kadar net bir açıklama yok. İkisi için de benzer olabilir. Verileri bekliyoruz.
👉Şimdilik 170 vakada %95 etkinlik müthiş olumlu bir rakam.
👉Pfizer aşısının -70C dereceden daha sıcak ortamlarda dayanma süresi hakkında henüz Moderna’nınki kadar net bir açıklama yok. İkisi için de benzer olabilir. Verileri bekliyoruz.
👉Şimdilik 170 vakada %95 etkinlik müthiş olumlu bir rakam.
8/n
Şimdi gelelim RNA aşıları hakkındaki sorularınızı cevaplamaya:
👉Hatırlatma: İnsan genomu DNA’dır. Çekirdek içindeki DNA’dan RNA oluşur. RNA çekirdekten çıkar ve sitoplazmada protein oluşturur.
👉Yani hücremiz zaten sürekli RNA oluşturuyor.
Şimdi gelelim RNA aşıları hakkındaki sorularınızı cevaplamaya:
👉Hatırlatma: İnsan genomu DNA’dır. Çekirdek içindeki DNA’dan RNA oluşur. RNA çekirdekten çıkar ve sitoplazmada protein oluşturur.
👉Yani hücremiz zaten sürekli RNA oluşturuyor.
9/n
👉Ayrıca, ne zaman virüs kaparsak (grip, korona, adeno, HSV, HPV, ki hemen hemen herkes ömründe bu virüsleri kapar) enfekte olan hücreler o virüsün RNA’sına maruz kalır.
👉Virüsün türüne göre, virüs RNA’sı ya sitoplazma, ya da çekirdek içine girer.
👉Ayrıca, ne zaman virüs kaparsak (grip, korona, adeno, HSV, HPV, ki hemen hemen herkes ömründe bu virüsleri kapar) enfekte olan hücreler o virüsün RNA’sına maruz kalır.
👉Virüsün türüne göre, virüs RNA’sı ya sitoplazma, ya da çekirdek içine girer.
10/n
👉Bir de bunların dışında genomumuzda bulunan parazit sekanslar (transpozon) var. Bunlar sürekli olarak kendi sekanslarını genomumuzda dağıtıyorlar.
👉Özetle: kendi RNA’mız olsun, bizi enfekte eden virüsler olsun, genomumuzdaki transpozonlar olsun, RNA ile içiçeyiz.
👉Bir de bunların dışında genomumuzda bulunan parazit sekanslar (transpozon) var. Bunlar sürekli olarak kendi sekanslarını genomumuzda dağıtıyorlar.
👉Özetle: kendi RNA’mız olsun, bizi enfekte eden virüsler olsun, genomumuzdaki transpozonlar olsun, RNA ile içiçeyiz.
11/n
👉Bir hatırlatma daha: RNA aşıları yeni bir teknoloji gibi tanıtılsa da aslında yeni değil. 1990’lardan beri var olan ve ilk hayvan deneyleri 1990’da başlayan bir teknoloji. Bakınız kaynak da vereyim size: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1690918/
👉Bir hatırlatma daha: RNA aşıları yeni bir teknoloji gibi tanıtılsa da aslında yeni değil. 1990’lardan beri var olan ve ilk hayvan deneyleri 1990’da başlayan bir teknoloji. Bakınız kaynak da vereyim size: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1690918/
12/n
👉RNA ile tedavi geliştirme konusundaki ilk önemli gelişme Pensilvanya üniversitesindeki Katalin Karikó ve Drew Weissman isimli bilim insanları sayesinde oldu.
👉RNA olduğu gibi hücreye nakil edilirse hücre içi bağışıklık yüzünden nakil başarısız oluyor.
👉RNA ile tedavi geliştirme konusundaki ilk önemli gelişme Pensilvanya üniversitesindeki Katalin Karikó ve Drew Weissman isimli bilim insanları sayesinde oldu.
👉RNA olduğu gibi hücreye nakil edilirse hücre içi bağışıklık yüzünden nakil başarısız oluyor.
13/n
👉Fakat Karikó, Weissman ve takımlar pseudouridin isimli nükleotiti kullanarak hücre içi bağışıklığı kandırabileceğimizi ve RNA naklini gerçekleştirebileceğimizi 2008 senesinde bu yayında gösterdi: ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/P…
👉Bu teknoloji lisansını hem Pfizer hem Moderna aldı.
👉Fakat Karikó, Weissman ve takımlar pseudouridin isimli nükleotiti kullanarak hücre içi bağışıklığı kandırabileceğimizi ve RNA naklini gerçekleştirebileceğimizi 2008 senesinde bu yayında gösterdi: ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/P…
👉Bu teknoloji lisansını hem Pfizer hem Moderna aldı.
14/n
👉RNA aşıları ilk kanser için geliştirildi ve ilk insan deneyleri 2008’de CureVec isimli Alman şirketi tarafından başlatıldı. O kaynağı da buraya veriyorum: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18481387/
👉RNA aşıları ilk kanser için geliştirildi ve ilk insan deneyleri 2008’de CureVec isimli Alman şirketi tarafından başlatıldı. O kaynağı da buraya veriyorum: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18481387/
15/n
👉Yani, elimizde RNA aşıları ile en az 40 senelik lab deneyimi, 30 senelik hayvan deneyleri deneyimi, ve 10 seneden fazla insan deneyleri deneyimi var.
👉CureVec, Moderna ve BioNTech sitelerine bakarsanız hem kanser hem de bulaşıcı hastalıklar için adayları göreceksiniz.
👉Yani, elimizde RNA aşıları ile en az 40 senelik lab deneyimi, 30 senelik hayvan deneyleri deneyimi, ve 10 seneden fazla insan deneyleri deneyimi var.
👉CureVec, Moderna ve BioNTech sitelerine bakarsanız hem kanser hem de bulaşıcı hastalıklar için adayları göreceksiniz.
16/n
👉RNA aşılarının son 20 senedir özellikle heyecan uyandırmasının iki temel sebebi var: birincisi, RNA aşıları diğer aşılarda sıkça görülmeyen “yardımcı T hücre” denen hücreleri de tetikliyor. Bu çok önemli çünkü bu hücreler B hücrelerini uyararak antikor üretimini tetikler.
👉RNA aşılarının son 20 senedir özellikle heyecan uyandırmasının iki temel sebebi var: birincisi, RNA aşıları diğer aşılarda sıkça görülmeyen “yardımcı T hücre” denen hücreleri de tetikliyor. Bu çok önemli çünkü bu hücreler B hücrelerini uyararak antikor üretimini tetikler.
17/n
👉İkincisi de RNA imalatının diğer aşılara göre çok daha ucuz ve kolay olması.
👉RNA aşısı için RNA sekansı (kansere veya virüse karşı bağışıklık üretecek bir sekans) labda üretilir ve lipid nanopartiküllerin içine konur. Bu lipidler hücre tarafından alınımı kolaylaştırır.
👉İkincisi de RNA imalatının diğer aşılara göre çok daha ucuz ve kolay olması.
👉RNA aşısı için RNA sekansı (kansere veya virüse karşı bağışıklık üretecek bir sekans) labda üretilir ve lipid nanopartiküllerin içine konur. Bu lipidler hücre tarafından alınımı kolaylaştırır.
18/n
👉Aşı enjekte edildiği noktada (omuzdaki deltoid kası) oradaki hücreler tarafından alınır (çoğunluk kas hücresi).
👉Sitoplazma içine alınan RNA orada geçici olarak kalır (yarım saat ila 1 saat kadar) ve bu sürede hücre tarafında proteine dönüştürülür.
👉Aşı enjekte edildiği noktada (omuzdaki deltoid kası) oradaki hücreler tarafından alınır (çoğunluk kas hücresi).
👉Sitoplazma içine alınan RNA orada geçici olarak kalır (yarım saat ila 1 saat kadar) ve bu sürede hücre tarafında proteine dönüştürülür.
19/n
👉Kısa süre sonra geriye kalan RNA diğer hücre RNA molekülleri gibi degrede olur.
👉Covid19’a karşı bağışıklık üretmek için virüsün S kılıf proteini ideal. RNA aşısı ile aktarılan RNA hücre içinde S proteininin prefusion halini sentezler ve hücre yüzeyine yerleşir.
👉Kısa süre sonra geriye kalan RNA diğer hücre RNA molekülleri gibi degrede olur.
👉Covid19’a karşı bağışıklık üretmek için virüsün S kılıf proteini ideal. RNA aşısı ile aktarılan RNA hücre içinde S proteininin prefusion halini sentezler ve hücre yüzeyine yerleşir.
20/n
👉Hücre yüzeyinde geçici kalsa da bu kas hücreleri geçici olarak APC (antijen sunan hücre) görevi görür ve S kılıf proteinine karşı bağışıklık oluşturur.
👉Aktive olan bağışıklık hücreleri S proteinini gördüğü hücre ve virüslere saldırır.
👉Hücre yüzeyinde geçici kalsa da bu kas hücreleri geçici olarak APC (antijen sunan hücre) görevi görür ve S kılıf proteinine karşı bağışıklık oluşturur.
👉Aktive olan bağışıklık hücreleri S proteinini gördüğü hücre ve virüslere saldırır.
21/n
👉RNA aşısını alan hücrelerin bir kısmı ölür. Aşı noktasındaki enflamasyon bu yüzdendir. Bu çok normaldir ve kolunuzu çarptığınızdaki kas çürümesinden farklı bir olay değildir.
👉RNA sekansı çok geçici süre bu kas hücrelerinde kaldığı için diğer koronavirüsleri görmez.
👉RNA aşısını alan hücrelerin bir kısmı ölür. Aşı noktasındaki enflamasyon bu yüzdendir. Bu çok normaldir ve kolunuzu çarptığınızdaki kas çürümesinden farklı bir olay değildir.
👉RNA sekansı çok geçici süre bu kas hücrelerinde kaldığı için diğer koronavirüsleri görmez.
22/n
👉Önemli: RNA moleküllerinin hücre çekirdek içine ve dışına transferi çok kontrollü olacak şekilde evrimleşmiştir. RNA aşılarında RNA sitoplazmada kalır. Hücre çekirdeği içine geçecek aktif transport özelliğine sahip değil. 12 senedir yapılan insan deneylerinde kanser olmadı
👉Önemli: RNA moleküllerinin hücre çekirdek içine ve dışına transferi çok kontrollü olacak şekilde evrimleşmiştir. RNA aşılarında RNA sitoplazmada kalır. Hücre çekirdeği içine geçecek aktif transport özelliğine sahip değil. 12 senedir yapılan insan deneylerinde kanser olmadı
23/n
👉Bazı sosyal medya paylaşımlarında RNA aşılarının kanser yaratacağı söylemleri bu yüzden tamamen yanlıştır.
👉Kas hücreleri dışında diğer hücreler tarafından alınma ihtimali azdır. Alınsa bile bunu 12 senelik insan deneylerinde bir yan etkisi görülmedi.
👉Bazı sosyal medya paylaşımlarında RNA aşılarının kanser yaratacağı söylemleri bu yüzden tamamen yanlıştır.
👉Kas hücreleri dışında diğer hücreler tarafından alınma ihtimali azdır. Alınsa bile bunu 12 senelik insan deneylerinde bir yan etkisi görülmedi.
24/n
👉Doğada çok ender görülse de bazı canlılarda RNA virüs (Borna, Filo, Totivirüsler) sekansları bulunuyor. Bu, virüsün hayat döngüsü ile alakalı olmakla beraber milyonlarca seneyeye yayılmış çok sıradışı olaylardır. RNA aşılarının genoma alındığı görülmemiştir.
👉Doğada çok ender görülse de bazı canlılarda RNA virüs (Borna, Filo, Totivirüsler) sekansları bulunuyor. Bu, virüsün hayat döngüsü ile alakalı olmakla beraber milyonlarca seneyeye yayılmış çok sıradışı olaylardır. RNA aşılarının genoma alındığı görülmemiştir.
25/n
👉Özet olarak: Kimseye aşı tavsiyesi veya hekim tavsiyesi vermiyorum. Sadece bilgi birikimimi ve deneyimimi kullanarak size doğru bilimin fenerini tutmaya çalışıyorum.
👉Bu gidişle elimizde birden çok aşı seçeneği olacak. Hangisini olacağınız size ve hekiminize bağlı.
👉Özet olarak: Kimseye aşı tavsiyesi veya hekim tavsiyesi vermiyorum. Sadece bilgi birikimimi ve deneyimimi kullanarak size doğru bilimin fenerini tutmaya çalışıyorum.
👉Bu gidişle elimizde birden çok aşı seçeneği olacak. Hangisini olacağınız size ve hekiminize bağlı.
n/n
Son olarak da hepinize bu zor günlerde sabır ve sağlık dilerim. Unutmayın: bilim tamamen verilere bakar. Benim ne dediğim, takip ettiğiniz diğer uzmanların ne dediği önemli değil. Sadece ve sadece veriler önemli. Umarım paylaştıklarım size biraz olsun balık tutmayı öğretecek.
Son olarak da hepinize bu zor günlerde sabır ve sağlık dilerim. Unutmayın: bilim tamamen verilere bakar. Benim ne dediğim, takip ettiğiniz diğer uzmanların ne dediği önemli değil. Sadece ve sadece veriler önemli. Umarım paylaştıklarım size biraz olsun balık tutmayı öğretecek.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
