Thread by @IAAAAI3

📜 #HeriotzarenArkeologia-rekin jarraitzen dugu #ArkeologiaOstegun honetan. Behe Erdi Aroa eta Aro Modernoaz hitz egingo dugu gaur.

📍Gaur Ermuko Andra Mariaz hitz egingo dizuegu (Santa María del Muermo, pelikula bati jarraituz). Eliza hau Sergio Escribanok zuzendutako talde batek induskatu zuen 2015 eta 2019. urteen artean.

⚰️ Eliza-fase ezberdinak dokumentatu ziren, baina hirugarren elizaz hitz egingo dugu gaur. Eliza honek XVI eta XVIII. mendeen arteko hilobiak zituen. Oso ondo kontserbatu izan dira hilobi hauetako arropak eta hatuak, orain ikusiko dugun bezala.

🔍 1,65m neurtzen zituen pertsona bat nabarmendu nahi dugu. 33 eta 54 urteren arteko adina zuen, arraroena, E-M orientazioa zuen, beste hildakoak “zelatatzen” egongo balitz bezala.

📚 Trentoko Kontziliotik aurrera, parrokoak (E-M) eliztarren (M-E) orientazioaren kontra lurperatzen hasi ziren. Azken Eguna iristean, parrokoek haien eliztarrak gidatuko zituzten, hilobietatik altxatzean.

🔬 Maite Iris García Collado-k egindako ikerketa osteoarkeologikoari esker, pertsona honek erretzen zuela ikusi da, hildako horietatik erretzen zuen bakarra, alegia.

👞 Aztarnategi honen kontserbazio onak hainbat material kontserbatu izana ahalbidetu du, haien artean, apaiz honen kasulla eta bere bi oinetakoak, horietako bat osorik. Bere enterramendu-betekinean sei moneta aurkitu ziren, 1512-1515 eta 1654 artean datatuak.

Hilerri honetan hainbat material kontserbatu ahal izan dira: larruzko oinetakoak, kortxozko zolak, arrosarioak, eskapularioak, ume baten txanoaren zaitiak…

📍 Leonor de Guzman-en hilobiari buruz hitz egingo dugu orain. Denok ezagutzen dugu Ayala Kantzilerraren eta Leonor de Guzmanen Kexaa-ko hilobi eder eta monumentala, baina ez zen hori lurperatuta zegoen lekua.

❓Leonor de Guzman Pedro Lopez de Ayalaren emaztea izan zen, eta beraz, garai horretan bizitza politiko eta sozial nabarmena izango zuela pentsatu behar dugu.

Bera hil zenean, dena prest zegoen bere senarraren alboan lurperatzeko, Kexaan, baina Leonorrek bere amaren leinuko familiarekin lurperatzea nahi izan zuen, Gasteizko San Frantziskoko komentuan.

📍Beste hilobi famatu batzuk San Pedro elizan lurperatuta dagoen Pedro Martinez de Alava-rena eta Santa Marian dagoen Martin de Salinasena izango lirateke. Biak izan ziren XV-XVI. mendeko pertsona famatu eta jantziak.

💰 Lehenengoa, merkatari garrantzitsu bat izateaz gain, Frantziako Delfinaren mirabea eta Arabako Probintziako Kapitain Jenerala izan zen, beste kargu batzun artean.

🔍 Alava familiako kideak San Pedro elizako ongile garrantzitsuenetarikoak izan ziren. Horrek ahalbidetu zuen bere heriotzaren egunean, leku pribilegiatu batean lurperatu ahal izatea, Kapera Nagusiaren alboan.

Pedroren kasuan, seguruenik, bere familiaren ezkutua daraman ganga baten eraikuntza finantzatu zuen, alboko batzuekin batera.

🌍 Martin de Salinas, merkatari aberatsa izateaz gain, Karlos I.aren gorteko enbaxadorea izan zen. Sare sozial honek, ziur aski, Santa Maria katedral bihurtzeko hautagaitzaren ongile nabarmenenetako bat bihurtuko zuen.

Seguruenik, honek eragingo zuen, dohaintza oparo batekin batera, bere hilobia leku pribilegiatuenetariko batean egotea, Santa Mariako girolaren erdiko arkusolioan, hain zuzen ere.

Bibliografia eta irudiak 📚👨🏻‍💻🗣:
- aztarna.es/revistas/aztar…
- Anton Abaunza-ren GrAL-a: Ermuko Andra Mariko kultura materiala: Oinetakoek kontatzen dutena.
- Urbanismo, patrimonio, riqueza y poder en Vitoria-Gasteiz a fines de la Edad Media y inicios de la Edad Moderna.

- Vitoria-Gasteiz y su hinterland. Evolución de un sistema urbano entre los siglos XI y XIV. (@arqueologo_ )