अर्जुनाचे वर्णन करतांना ज्ञानेश्वर माऊली म्हणतात"तुझेनि नामे अपयशीं । दिशा लंघिजे ॥
तू शूरवृत्तीचा ठावो । क्षत्रियांमाजीं रावो ।
तुझिया लाठेपणाचा आवो । तिहीं लोकीं।।"
साक्षात परमेश्वराने ज्याचे सारथ्य केले, कृष्णाचा सखा, पितामह भीष्मांचा लाडका, द्रोणाचार्यांचा शिष्योत्तम, +
तू शूरवृत्तीचा ठावो । क्षत्रियांमाजीं रावो ।
तुझिया लाठेपणाचा आवो । तिहीं लोकीं।।"
साक्षात परमेश्वराने ज्याचे सारथ्य केले, कृष्णाचा सखा, पितामह भीष्मांचा लाडका, द्रोणाचार्यांचा शिष्योत्तम, +
वेदव्यास ज्याला नारोत्तम म्हणतात अशा अर्जुना बद्दल थोडक्यात जाणून घेऊ.
कुंतीपुत्रांमध्ये सगळ्यात लहान, कर्तृत्वात श्रेष्ठ , इंद्राचा अंश. अर्जुन अतिशय कोमल हृदयाचा, संयमी आणि शांत स्वभावाचा होता. बालपण अरण्यात त्यानंतर अनोळखी आणि कपटी कौरवांच्या सोबत काढल्यानंतर गुरूगृही +
कुंतीपुत्रांमध्ये सगळ्यात लहान, कर्तृत्वात श्रेष्ठ , इंद्राचा अंश. अर्जुन अतिशय कोमल हृदयाचा, संयमी आणि शांत स्वभावाचा होता. बालपण अरण्यात त्यानंतर अनोळखी आणि कपटी कौरवांच्या सोबत काढल्यानंतर गुरूगृही +
शिष्योत्तम म्हणून अर्जुनाने स्थान मिळवले. त्यात त्याची जिद्द, मेहनत, शिकण्याचा ध्यास, स्थिरचित्त हे गुण दिसतात. अर्जुनाच्या संयमी आणि विवेक बुद्धी मुळे, तो गैरवापर करणार नाही ह्याची खात्री पटल्यावर द्रोणाचार्यांनी त्याला दिव्यास्त्रे शिकवली. +
द्रुपदाने दुर्योधन, कर्ण ह्यांचा प्रभाव केला होता.
द्रोणाचार्यांना हवी असलेली गुरुदक्षिणा भीम आणि अर्जुनाच्या पराक्रमामुळे पांडव त्यांना देऊ शकले. अनुभवी आणि युद्धनिपुण द्रुपदला आणि त्याच्या विशाल सैन्याला त्यांनी सहज पराभूत केले.
द्रौपदी स्वयंवर प्रसंगी हे लक्षात घेतलं +
द्रोणाचार्यांना हवी असलेली गुरुदक्षिणा भीम आणि अर्जुनाच्या पराक्रमामुळे पांडव त्यांना देऊ शकले. अनुभवी आणि युद्धनिपुण द्रुपदला आणि त्याच्या विशाल सैन्याला त्यांनी सहज पराभूत केले.
द्रौपदी स्वयंवर प्रसंगी हे लक्षात घेतलं +
पाहिजे की पांडव तेव्हा संन्यासी म्हणून अनेक वर्षे वेषांतर करून राहत. अर्थातच अर्जुनला धनुष्याचा नित्य सराव अशक्य होता. तरीही तो अवघड पण त्याने जिंकला, ह्यात त्याचे कौशल्य दिसते.
देवांनाही अजिंक्य असलेले निवातकवच आणि कालकंज दानव अर्जुनाने एकट्यानेच युद्धात ठार केले होते. +
देवांनाही अजिंक्य असलेले निवातकवच आणि कालकंज दानव अर्जुनाने एकट्यानेच युद्धात ठार केले होते. +
घोषयात्रा प्रसंगी चित्ररथ गंधर्वाने दुर्योधन, कर्ण, आणि त्यांच्या सेनेचा पूर्ण पराभव केला. तेव्हा भीमअर्जुन त्यांच्या मदतीला धावून गेले आणि दुर्योधनाला गंधर्वांच्या तावडीतून सोडवले.
गंधर्वाने अर्जुनाच्या पराक्रमावर प्रसन्न होऊन त्याला दिव्य रथ, अश्व, चाक्षुषी विद्या दिली होती +
गंधर्वाने अर्जुनाच्या पराक्रमावर प्रसन्न होऊन त्याला दिव्य रथ, अश्व, चाक्षुषी विद्या दिली होती +
उर्वशी अप्सरेने अर्जुनाला मागणी घातली ती त्याने विनम्रपणे नाकारली. उर्वशी ही मातेसमान असून आपल्याला वंदनीय आहे हेच त्याने इंद्राला सांगितले. उर्वशीने त्याला शाप देऊनही अर्जुन त्याच्या निर्णयावरून ढळला नाही.
साक्षात किरात वेशात असणाऱ्या पिनाकपाणि महादेवाशी झुंज घेऊन, +
साक्षात किरात वेशात असणाऱ्या पिनाकपाणि महादेवाशी झुंज घेऊन, +
तोडीसतोड युद्ध करून त्यांना प्रसन्न करून घेत, महादेवाकडून पशुपतास्त्र प्राप्त करून घेतले.
विराट राजाने उत्तरेचा विवाह अर्जुनाशी व्हावा म्हणून पांडवांना गळ घातली. पण उत्तरा ही अर्जुनाची शिष्य होती, त्या मुळे त्याने हे म्हणणे अमान्य केले, आणि तिचा अभिमन्यूशी विवाह करून दिला. +
विराट राजाने उत्तरेचा विवाह अर्जुनाशी व्हावा म्हणून पांडवांना गळ घातली. पण उत्तरा ही अर्जुनाची शिष्य होती, त्या मुळे त्याने हे म्हणणे अमान्य केले, आणि तिचा अभिमन्यूशी विवाह करून दिला. +
विराट युद्ध प्रसंगी भीष्म, द्रोणाचार्य, दुर्योधन, कर्ण, अश्वत्थामा आणि त्यांचे सैन्य ह्या सगळ्यांचा पराभव अर्जुनाने केला
भीष्म शरपंजिरी असता, त्यांनी अर्जुनाला बोलवून जमिनीत बाण मारून पाणी काढून त्यांची तहान भागविण्यास सांगितले. हे केवळ अर्जुनच करू शकतो हे त्यांना माहीत होते. +
भीष्म शरपंजिरी असता, त्यांनी अर्जुनाला बोलवून जमिनीत बाण मारून पाणी काढून त्यांची तहान भागविण्यास सांगितले. हे केवळ अर्जुनच करू शकतो हे त्यांना माहीत होते. +
प्रत्यक्ष भगवंत ज्याचा सखा, त्याला प्रेयस मागणे काय अवघड होते? पण अर्जुनाने श्रीकृष्णाकडे श्रेयस दान मागितले.
इंद्रियजित, विनम्र, विवेकशील, पराक्रमी पण कोमल हृदयी असा अर्जुन श्रीकृष्णाचा सखा होण्यास पूर्ण पात्र होता. +
इंद्रियजित, विनम्र, विवेकशील, पराक्रमी पण कोमल हृदयी असा अर्जुन श्रीकृष्णाचा सखा होण्यास पूर्ण पात्र होता. +
म्हणूनच गीतेत श्रीकृष्ण म्हणतात, "वृष्णीनां वासुदेवोऽस्मि पाण्डवानां धनंजयः"
.. आणि गीतेचा शेवटचा श्लोक ह्या सगळ्यांचे सार आहे, ।यत्र योगेश्वरः कृष्णो यत्र पार्थो धनुर्धरः। तत्र श्रीर्विजयो भूतिर्ध्रुवा नीतिर्मतिर्मम।।
+
.. आणि गीतेचा शेवटचा श्लोक ह्या सगळ्यांचे सार आहे, ।यत्र योगेश्वरः कृष्णो यत्र पार्थो धनुर्धरः। तत्र श्रीर्विजयो भूतिर्ध्रुवा नीतिर्मतिर्मम।।
+
जिथे योगेश्वर श्रीकृष्ण आहे, जिथे धनुर्धारी पार्थ आहे (अर्जुनासारखा महापराक्रमी, विनयशील, विवेकशील, संयमी, आज्ञाधारक वृत्ती असलेला) तिथे श्री, विजय, विभूती, अचलनीती असते.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
