Thread by @ShivsambhG

देशी_झाडे_व_त्यावर_येणारे_पक्षी
कोणत्या कारणासाठी , कोणत्या जातींचे पक्षी, कोणत्या वनस्पतीचा उपयोग करतात ते माहिती करून घ्या, व आपल्या ज्ञानात भर घाला.
भाग-4

वड :-
फळ खाणारे पक्षी - १)साळुंकी, २) तांबट, ३) हरोळी, ४) गावकावळा, ५) डोमकावळा, ६) कोकीळ

(1)

, ७) लालबुड्या बुलबुल, ८) शिपाई बुलबुल, ९) हळद्या, १०) बुरखा हळद्या, ११) राखी धनेश, १२) कुटुर्गा, १३) कुरटूक, १४) हरेवा, १५) फूलटोचा, १६) तुईया, १०) पवेई मैना, १८) नीलपंखी हरेवा, १९) सह्याद्री हरोळी.
घरट्यासाठी ढोल्या फांदया वापरणारे पक्षी -१)घार, २) कापशी, ३)कांडेसर,

(2)

१०) टकाचोर, ११) साळुंकी, १२)पेवई मैना .

रामबाण ( पाणवनस्पती ) :-
घरट्यासाठी दाट जाळी वापरणारे पक्षी -१) जांभळी पाणकोंबडी, २) प्लवा बदक किंवा हळदी - कुंकू बदक, ३)कमलपक्षी, ४) पाणकाड्या बगळा, ५) राखी बलाक, ६) नीलकमल.
रातथारा वापर करणारे पक्षी - १)पाकोळ्या

(3)

किंवा भिंगऱ्याच्या काही जाती व धोब्याच्या काही जाती
आडोसा दिनथाऱ्यासाठी वापर करणारे पक्षी -१)जांभाळी पाणकोंबडी, २) प्लवा बदक, ३)कामलपक्षी, ४) पाणकाडया बगळा, ५) राखी बलाक, ६) पांणडुबी, ७) वंचक, ८) चांदवा किंवा वारकरी, ९) पाणकोंबडी, १०) पिवळा तापस(लाल बगळा )१२) सारस

(4)

रातराणी :-
घरट्यासाठी फांदया वापरणारे पक्षी -१)लालबुड्या बुलबुल, २) शिपाई बुलबुल.
फुलाच्या पाकळ्या खाणारे पक्षी- १)चिमणी.
रातथारा वापर करणारे पक्षी - १)चिमणी.
कौशी :-
फुलांमधील मकरंद शोषणारे पक्षी - १)हळद्या, २) करडा कोतवाल, ३) समशेर, ४) जांभळा शिंजीर

(5)

५) लालबुड्या बुलबुल, ६) शिपाई बुलबुल, ७) वेडा राघू, ८) कोतवाल, ९) सातभाई, १०) रानभाई, ११) चिमणा जिंजीर, १२) मिलिंद, १३) रेषाळ फूलटोचा, १४) फूलटोचा, १५) पांढरपोट्या कोतवाल, १६) पल्लवपुच्छ कोतवाल, १७) बुरखा हळद्या, १८)सुरमा हळद्या.

बॉटलब्रश:-
फुलांमधील मकरंद शोषणारे

(6)

पक्षी - १)फूलटोचा, २) कीर पोपट, ३) तुईया, ४) राखी वटवट्या, ५) शिंजीर, ६) राखी वल्गुली, ७) चश्मेवाला, ८) हरेवा ( पत्रगुप्त ), ९ ) नीलपंखी हरेवा, १०)शिंपी, ११) चीय ( लटकत्या ), १२) जांभळा शिंजीर, १३) लोटनचा शिंजीर, १४) मिलिंद, १५) चिमणा शिंजीर

(7)

लालकोंबड़ा :-
विश्रांतीसाठी किंवा नुसतं बसायला लहान - मोठ्या फांद्या वापरणारे पक्षी -१)वंचक, २) गावकावळा, ३) सातभाई, ४) बंडया धीवर, ५) मधुबाज किंवा मोहोळघार, ६) पारवा, ७) हळद्या, ८) तांबट, ९) फूलटोचा, १०) रेषाळ फूलटोचा, ११) जांभळा शिजीर, १२) कारुण्य कोकिळा

(8)

१३) खवलेकरी मुनिया, १४)डोमकावळा.
भक्ष्यावर झडप घालण्यापूर्वी मोक्याची जागा पकडता यावी म्हणून बसायला फांद्या -१) शिक्रा, २)वेडा राघू ३) कोतवाल
शेंगा खाणारे पक्षी- १) शिकंदर पोपट, २) तुईया, ३) कीर पोपट (ओल्या शेंगेतील बिया), ४) राखी वल्गुली
कळ्या किंवा फुलांमधलं पाणी

(9)

-१) शिकंदर पोपट, २) हळद्या, २) कीर पोपट, ४) चश्मेवाला, ५) गावकावळा, ६) शिपाई बुलबुल, ७) लालबुड्या बुलबुल, ८) जंगली मैना, ९) साळुंकी, १०) भांगपाडी मैना, ११) पवेई मैना, १२) डोमकावळा.
फुलाच्या पाकळ्या खाणारे पक्षी- १)कीर पोपट.
फुलांच्या वाट्यांमध्ये मकरंदासाठी आलेले किडे

(10)

खाणारे पक्षी- १)जंगली मैना, २) साळुंकी, ३) भांगपाडी मैना.
घरट्यासाठी ढोल्या फांदया वापरणारे पक्षी -१)कीर पोपट, २) राखी धनेश, ३) साळुंकी, ४) तांबट, ५) गावकावळा, ६) डोमकावळा, ७)हळद्या.
किडे, सरडे, सरपटे इ. खाणारे पक्षी- १)भारद्वाज, २) शिंपी, ३) पानफुटकी किंवा चिफचॅफ

(11)

, ४) राखी धनेश, ५) बोरू वटवट्या, ६) सुभग, ७) नाचण, ८) राखी वल्गुली, ९) शिपाई बुलबुल, १०) लालबुड्या बुलबुल, ११) पर्ण वटवट्या,१२) दयाळ, १३) तांबुला, १४) पवेई मैना.
रातथारा वापर करणारे पक्षी - १)राखी धनेश, २) तांबट, ३) दयाळ.

(12)

विलायती चिंच :-
फळ खाणारे पक्षी - १)कीर पोपट, २) लालबुड्या बुलबुल, ३)नारद बुलबुल, ४) साळुंकी, ५) जंगली मैना, ६) राखी धनेश, ७) शिकंदर पोपट, ८) चिमणी, ९) कोकीळ, १०) हळद्या, ११) बुरखा हळद्या, १२) भांगपाडी मैना, १३) फूलटोचा, १४) रेपाळ फूलटोचा
खोडावर येणारे कीटक खाणारे

(13)

पक्षी- १)सुभग, २) शिंपी, ३) राखी वटवट्या, ४) बोरु वटवट्या,
घरट्यासाठी फांदया वापरणारे पक्षी -१)गावकावळा, २) डोमकावळा.

वावळा :-
घरट्यासाठी फांदया वापरणारे पक्षी -१)डोमकावळा, २) गावकावका, ३) घार, ४) शिक्रा.
फळ खाणारे पक्षी - १)कीर पोपट.
शिंदी :-
घरट्यासाठी पानं
(14)

शेवगा :-
फुलांमधील मकरंद शोषणारे पक्षी - १) शिंजीर, २) शिंपी, ३) जांभळा शिंजीर, ४) राखी वटवट्या, ५) रेषाळ फूलटोचा, ६) फूलटोचा.
खोडावर येणारे कीटक अळ्या खाणारे पक्षी- १)सुभग, २) चश्मेवाला, ३) राखी वल्गुली, ४) तुरेवाला वल्गुली, ५) पानफुटकी, ६) बोरू वटवट्या, ७) शिंपी

(15)

शंकासूर :-
फळ खाणारे पक्षी - १)कीर पोपट, २) शिकंदर पोपट.
घरट्यासाठी फांदया वापरणारे पक्षी -१)लालबुड्या बुलबुल, २) शिपाई बुलबुल३) शिंजीर
फुलांमधील मकरंद शोषणारे पक्षी - १) फूलटोचा२)शिंजीर३)जांभळा शिंजीर

सिंगापुरी चेरी :-
फळ खाणारे पक्षी - १)लालबुड्या बुलबुल२) शिपाई बुलबुल

(16)

३कोकीळ४फुलटोचा५हरोळी६ तांबट७गावकावळा
फुलांमधील मकरंद शोषणारे पक्षी १) जांभळा शिंजीर, २) शिंजीर.
साग :-
घरट्यासाठी फांदया वापरणारे पक्षी -१)रानखाटीक२शेंडीपाकोळी किंवा तुरेवाली झाडपाकोळी३रानकस्तूर
{टीप : या झाडाच्या फुलोऱ्याचे देठ होला हा पक्षी आपल्या घरत्यासाठी वापरतो

(17)

सोनचाफा :-
घरट्यासाठी फांदया वापरणारे पक्षी -१)गावकावळा २. डोमकावळा३.हरेवा ४. नीलपंखी किंवा जेरडॉनचा हरेवा ५. शिपाई बुलबुल ६. लालबुड्या बुलबुल ७. सुभग
फळ खाणारे पक्षी १) कोकीळ२साळुंकी ३ लालबुड्या बुलबुल ४. शिपाई बुलबुल ५ डोमकावळा ६गायकावळा ७. जंगली मैना ८. भांगपाडी मैना

(18)

सीताफळ :-
फळ खाणारे पक्षी १)कीर पोपट२तांबट तुईया३लालबुड्या बुलबुल४शिपाई बुलबुल, ५खार बुलबुल६) साळुंकी७) भांगपाडी मैना ८पवेई मैना९) जंगली मैना१० टोई११ कुटुर्गा१२) कुरटूक१३राखी धनेश१४ फूलटोचा१५ रेषाळ फूलटोचा
{टीप : काही ठिकाणी या झाडाची ८० टक्के फळं राखी धनेश खाऊन संपवतात

(19)

संदर्भ स्त्रोत:- विलासभाई महाडीक यांचा लेख
पक्षी फोटो स्त्रोत:- N.W.P. Group

यापुढील वनस्पतींनवर निवारा करणारे पक्षी व झाडांची माहिती पूढील धाग्यात यईल.

(20/20)
@threadreaderapp @Unrollme
@Phanase_Patil @SurekhaRokde14
@rautarchanared1 @TUSHARKHARE14
@spruhavarad