Thread by @ShivsambhG

उंबराला फूल येत का?
या प्रश्नाचे उत्तर शोधतांना व ते उत्तर रिप्लाय मध्ये देताना परिपूर्ण माहिती एकत्र देता येण शक्य नसल्याने मी मला मिळालेला सामाना या पेपरमध्ये एका लेखकाचा लेख आपल्या माहितीसाठी सादर...
(1)
टिप:- रिप्लाय मध्ये शब्द मर्यादा मुळे लेख सादर
@Rmjs444

मुळात उंबराला फूल येतं का ? फळ येतं म्हणजे फूल असेलच असं सर्वसामान्य मत असतं . मग फूल असत तर दिसत का नाही . यामुळे ते फूल दुर्मिळ झाले आहे . निसर्ग किती विस्मयकारी आहे हे पाहायचं असेल तर उंबर फूल . त्याचं फळ आणि त्याची दुसरीकडे रुजवण हे अत्यंत उत्तम उदाहरण आहे
(2)

पेरूच्या झाडाला फूल येतं , त्याला फळ येतं . त्या फळालाच फुलाचे अवशेष चिकटलेले दिसून येतात . हे म्हणजे फुलाच्या बाहेर फळ येते , पण समजा असं झालं की या फुलाच्या पाकळया उलट दिशेने वाढल्या तर फळ आत तयार होईल ना . अगदी असाच प्रकार उंबराच्या बाबतीत असतो . उंबराच्या खोडाला जे
(3)

सुरुवातीला जे हिरवे फूल लागते ते पूर्ण फूल असते . फूल इतर फुलांमध्ये बाहेर असणारे स्त्रीकेसर पुकेसर त्या फुलाच्या आतच असतात . मग असा प्रश्न पडतो की जर हे फळाच्या आत असतील तर त्याचा परागीभवन कसं होईल ? इथे निसर्गाची अद्भुतता अनुभवायला मिळते . हिरवे उंबर जरी पूर्ण बंद दिसतअसले
(4)

तरी ते तसे नसते . देठाच्या विरुद्ध भागावर एक लहान छिद्र असते आणि त पोकळी असते . खूप लहानशा छिद्रातून ' फिग वास्प ' जातीची माशी आत शिरते . त्या छिद्रातून आत शिरताना त्यांचे पंख आणि ऍण्टेना तुटून
यातही उंबराच्या फुलांमध्ये तीन प्रकारची फुलं असतात . नर जातीची ,मादी जातीची अखूड
(5)

फुले आणि मादी जातीची लांब फुले , फिग वास्प फक्त फक्त अखूड मादी फुलांमध्येच अंडी टाकू शकेल अशी तिची रचना असते . यामुळे अजून एक गोष्ट साध्य होते . ती म्हणजे नर फुले आण मोठी मादी फुले प्रजननाकरिता शिल्लक राहतात . अंडी घालून झाल्यावर ऍण्टेना आणि पंख नसलेल्या या मादीला बाहेर पडता
(6)

येत नाही . ती तिथेच मरून जाते . आता तिने घातलेल्या अंडय़ामधून नर आणि मादी वास्प जन्माला येतात . त्यांचे तिथेच मिलन होते . या नर वास्पला डोळे आणि पंख नसतातच . ते जन्माला आल्यावर उंबराला छिद्र पाडायला सुरुवात करतात , पण ते कधीच या फळातून बाहेर पडू शकत नाहीत .
(7)

' फिग वास्प'च्या नराचं अख्ख आयुष्य फक्त त्या उंबराच्या आतच जातं . या नरांनी तयार केलेल्या छिद्रातून मादया उडून बाहेर निघून जातात . नवीन उंबराच्या शोधात . तोपर्यंत इकडे उंबराच्या फुलाचे रूपांतरही फळात होत आलेले असते . त्याचा कडक हिरवेपणा जाऊन ते मऊ व लालसर होते
(8)

त्याचा वास आसमंतात पसरतो आणि ही फळं खायला प्राणी , पक्षी उंबरावर येतात . यांच्या थेट बियांपासून झाडं उगवत नाही . प्राण्यांच्या किंवा पक्ष्यांच्या विष्ठेतून बाहेर पडल्यावरच त्या जोमाने रुजतात
(9/9)
लेखक----योगेश नगरदेवळेकर