Thread by @pokrath

#วัคซีน สำหรับ #โควิด19 ที่สัญญาไว้ครับ ช้าไปหน่อยนะครับ

วัคซีนเป็นการฉีด พ่นจมูก หรือให้รับประทานไวรัส (หรือเชื้อโรคอื่น) ทั้งตัว หรือบางส่วนของไวรัสเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายของเราสร้างภูมิคุ้มกันต่อไวรัส (หรือบางส่วนของไวรัส) นั้น เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนพิษสุนัขบ้า 1/n

สำหรับโควิด ที่เกิดจากไวรัสชื่อ SARS-CoV-2 มันใช้หนาม (spike) ที่อยู่รอบๆอนุภาคมันในการจับเซลล์เราเพื่อเข้าสู่ร่างกาย ดังนั้นนักวิทยาศาสตร์จึงคิดว่า ถ้าเรากระตุ้นให้มีภูมิคุ้มกันต่อ spike นี้ มันจะไปยับยั้งการเข้าสู่เซลล์ได้ ทำให้เราไม่ติดเชื้อไวรัส และไม่เป็น #โควิด19 2/n

วัคซีนส่วนใหญ่ที่อนุมัติให้ใช้ในคนแล้ว และอยู่ในการศึกษาส่วนใหญ่ก็ประกอบด้วยโปรตีนที่เรียกว่า spike นี้ มีบ้างที่เป็นไวรัสทั้งตัวที่ตายแล้ว (whole virus vaccine) เช่น วัคซีนของจีนบางตัว คราวนี้ผมจะเจาะลงที่วัคซีนแต่ละตัวนะครับ โดยเริ่มจากวัคซีนที่เรามีโอกาสได้ใช้ก่อน 3/n

ได้แก่ Oxford/AstraZeneca vaccine วัคซีนชนิดนี้ใช้ไวรัสไข้หวัดของชิมแปนซี (chimpanzee adenovirus) เป็นตัวนำยีน spike ของไวรัสก่อโรค #โควิด19 เข้าเซลล์ของร่างกายเพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกัน จุดเด่น- ราคาถูก ไม่ต้องต้องเก็บในที่เย็นจัด ไทยจองได้แล้ว และมีแผนผลิตในประเทศเอง 4/n

จุดด้อย- ประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อต่ำกว่า mRNA vaccines ของไฟเซอร์ และ บริษัท Moderna (ซึ่งได้ผล 94-95%) ผลการทดสอบยังคลุมเครือไม่ชัดเจนนัก (เฉลี่ย 72%) และความสามารถในการเพิ่มปริมาณผลิตในประเทศ
ต่อไปจะกล่าวถึงวัคซีนอีกสองชนิดครับ เป็น mRNA vaccines ทั้งคู่ 5/n

ได้แก่ วัคซีนของบริษัทไฟเซอร์และ Moderna วัคซีนของ 2 บริษัทนี้เป็นเทคโนโลยีใหม่ ไม่เคยใช้มาก่อนเลย ได้แก่การใช้ mRNA ที่สามารถเปลี่ยนเป็นโปรตีนของไวรัสได้โดยตรง (ก่อนหน้านี้หลายท่านอาจเคยได้ยินคำว่า DNA vaccine ที่นักวิทยาศาสตร์เสียเวลากับมันมานานมากแต่ไม่ประสบความสำเร็จ 6/n

DNA ในวัคซีนต้องเปลี่ยนเป็น mRNA แล้วจึงเปลี่ยนเป็นโปรตีนเพื่อกระตุ้นภูมิคุ้มกันอีกที นี่เรียกว่าลัดขั้นตอน) จุดด้อยของวัคซีนไฟเซอร์คือต้องเก็บที่อุณหภูมิต่ำมาก -70 องศาเซลเซียสทำให้ยากในการขนส่งไปท้องที่ห่างไกล ส่วนของ Moderna ดีกว่าสามารถเก็บได้ที่ -20 องศาซึ่งสำหรับไทย 7/n

ไม่ยากนักในการขนส่ง จุดด้อยร่วมของทั้งคู่ได้แก่ ผลข้างเคียงในระยะยาวยังไม่รู้ว่ามีอะไรบ้างเนื่องจากเราไม่เคยใช้วัคซีนชนิดนี้มาก่อน แต่จะให้ยุติธรรมก็ต้องบอกว่าวัคซีนของ Oxford/AstraZeneca เราก็ไม่ทราบผลข้างเคียงระยะยาวเช่นกัน และมีจุดด้อยอีกประการได้แก่การแพ้ส่วนประกอบ 8/n

ของวัคซีนที่ทำให้เกิดอาการแพ้แบบรุนแรงได้ประมาณ 8 คนใน 5 ล้านคน สำหรับ Oxford vaccine ฉีดไปน้อยกว่ายังไม่เห็นผลข้างเคียงแบบเจอน้อยๆแบบนี้ (เพื่อนที่ Oxford บอกว่าเจอ 1 คนใน study แต่ผมยังไม่ได้ไปตาม ถ้าจริงก็คงเป็น 1 ในหลักหมื่นซึ่งไม่น้อย) ส่วนข้อดีนั้นได้แก่ประสิทธิภาพ 9/n

mRNA vaccine ทั้งสองชนิดมีประสิทธิภาพ 94-95% ในการป้องกันการติดเชื้อ ซึ่งแน่นอนดีกว่า Oxford/AstraZeneca vaccine แต่อย่าเพิ่งใจเสียไปนะครับ วัคซีนที่เราซื้อมาป้องกันโรครุนแรงได้ ถึงตรงนี้หลายคนอาจงง เวลาเราวัดประสิทธิภาพของวัคซีนเราวัดกันหลายแบบนะครับ เช่น 1. ป้องการติดเชื้อ 10/n

2. ป้องกันการเป็นโรค-ติดเชื้อได้แต่ไม่มีอาการ 3. ป้องกันอาการรุนแรง -ติดเชื้อ มีอาการได้ แต่อาการไม่รุนแรง 4.ป้องกันการแพร่เชื้อ ถ้าวัคซีนราคาถูกของเราสามารถเปลี่ยนโควิดเป็นหวัดธรรมดาได้ก็พอแล้วหรือเปล่าครับ :) พูดถึงตรงนี้ลืมบอกไปว่าวัคซีนหรูหราหมาเห่าของไฟเซอร์ และ Moderna 11/n

นั้นแพงกว่าวัคซีนที่เราซื้อประมาณ 8-9 เท่าตัว จริงอ.ย.ก็ approve ไปเถอะ ใครมีเงินไปเลือกใช้เอาละกัน จ่ายเอง ไม่เปลืองเงินภาษี
นอกจากนี้ ยังมี Sputnik V ของรัสเซียนะครับ คล้ายๆของ Oxford แต่เป็นไวรัสไข้หวัดใหญ่ของมนุษย์ 2 ชนิด (Ad5 และ Ad26) ประสิทธิภาพเค้าคุยว่า 91.4% 12/n

แต่ฟังหูไว้หูนะครับ ประสิทธิภาพเค้าคงไม่แย่เท่าไรจริงๆแล้วได้ข่าวว่า Oxford/AstraZeneca ขอไปลองใช้วัคซีนร่วมกันอยู่ นอกจากนี้มีวัคซีนจีนครับหลายชื่อเลย ที่มีคำว่า *Sino* ปนในชื่อ มีทั้งแบบเดียวกับ Sputnik V และ เอาไวรัสมาเลี้ยงแล้วฆ่าให้ตายเป็น killed vaccine ครับ 13/n

ทั้งวัคซีนของรัสเซียและจีนก็น่าสนใจมาทดลองทำการศึกษาในประเทศไทยนะครับ ต่อไปผมขอพูดถึงวัคซีนที่พัฒนาเองในประเทศไทยครับมี 2 ชนิดครับ 1) mRNA vaccine ที่เป็น platform เดียวกับ Moderna นำโดยอ.เกียรติ คณะแพทยศาสตร์ จุฬา 2) วัคซีนที่เป็นโปรตีนของบริษัทใบยาที่เป็น spin-off company 14/n

ของคณะเภสัช จุฬาและ CU Enterprise วัคซีนตัวที่สองคือวัควัคซีนที่ทำ campaign นะครับ คนละโครงการกับตัวที่หนึ่ง คงมีวัคซีนที่พัฒนาโดยสถาบันอื่นด้วยนะครับ แต่ผมไม่ทราบ ไม่ได้ตั้งใจพูดถึงเฉพาะจุฬานะครับ แต่ต่อไปนี้ผมจะพูดถึงเฉพาะโครงการ mRNA vaccine ที่ผมได้โทรศัพท์คุยกับอาจารย์ 15/n

ผมไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับโครงการนี้นะครับ mRNA vaccine ของจุฬาเป็นวัคซีนที่กระตุ้นภูมิคุ้มกันต่อ spike ของไวรัสก่อโรค #โควิด19 ครับ ได้รับทุนจากรัฐบาลไทยจำนวนหนึ่ง และมีผู้ใจบุญที่ไม่ประสงค์ออกนามร่วมบริจาคด้วย ตอนนี้ผ่านการทดสอบในหนู และลิงแล้วผลออกมาดีมาก ปีนี้เมษา/พฤษภา 16/n

น่าจะได้เริ่มการทดสอบในคน ฟังอาจารย์เล่าแล้วก็มีความหวังนะครับว่าประมาณปลายๆปีเราน่าจะมีวัคซีนจากการผลิตเองออกมาใช้ เรียนถามอาจารย์ว่ากำลังการผลิตประมาณเท่าไรเต็มที่ อาจารย์ตอบว่าแล้วแต่ว่าเราจะใส่เงินลงไปเพื่อการผลิตเท่าไร ยังมีรายละเอียดอีกมากนะครับ ที่ไม่ได้เล่าให้ฟัง 17/n

ผมลืมเล่าเรื่องนึงครับ จริงๆผมควรเล่าเรื่องนี้ไว้ก่อนเรื่องวัคซีนที่ผลิตในประเทศไทย ได้แก่วัคซีนที่เป็นโปรตีนครับ ไม่มีองค์ประกอบของไวรัสเลยจากบริษัท Novavax ผมลุ้นบริษัทนี้มาก แต่เค้าเป็นบริษัทเล็ก ผลิตวัคซีนมานานไม่เคยสำเร็จ 55 คราวนี้รัฐบาลสหรัฐให้ 1600 ล้านเหรียญ 18/n

หวังว่าคงสำเร็จไม่สักที กำลังการผลิตเป็นหลักพันล้านโดสต่อปี จริงๆยังมีวัคซีนให้ลุ้นอีกหลายชนิดนะครับ หวังว่าเชื้อมันคงไม่กลายพันธุ์ให้เราต้องวิ่งตามแก้วัคซีนกันวุ่นวายไปก่อน 19/19 จบครับ