5-มกราคม-2563
*ใกล้บ้านเราเข้ามาทุกที*
ไวรัสตระกูลที่ทำให้เกิดโรคปอดบวมมีหลายตระกูลด้วยกัน เช่น ไข้หวัดใหญ่/นก โคโรน่าไวรัส (เช่น ชนิดที่ก่อโรคเมอร์ส และ SARS) RSV, metapneumovirus และ adenovirus เป็นต้น ไวรัส #ปอดบวมจากอู่ฮั่น น่าจะไม่ใช่ไวรัสที่เรารู้จัก
หลังจากรู้แล้วว่าเชื้อก่อโรคปอดบวมอู่ฮั่นเป็นโคโรน่าไวรัส ทางการจีนสรุปวันนี้ว่ามีผู้ป่วยโรคนี้ 41 คน เสียชีวิต 1 ราย มี 7 รายอาการหนัก ผู้เสียชีวิตเป็นชายอายุ 61 ปี มีโรคตับเรื้อรังและเนื้องอกในช่องท้องอยู่ก่อนแล้ว #WuhanPneumonia
แทบไม่ต้อง update เลย ทุกคนรู้อยู่แล้ว เพราะทางการเปิดแถลงข่าวเรื่อง”พบ”ผู้ป่วยโรคปอดบวมอู่ฮั่นในประเทศไทย เราเป็นประเทศแรกนอกจีนที่พบผู้ป่วยโรคนี้ ไม่แปลกใจ
ผป.ชาวจีนที่เป็นโรคปอดบวมอู่ฮั่น ไม่เคยไปตลาดที่คาดว่าเป็นแหล่งระบาดเชื้อโคโรน่าไวรัสสายพันธุ์ใหม่ แต่เคยไปตลาดอื่นๆก่อนเข้ามาเมืองไทย นี่อาจเป็นหลักฐานชิ้นแรกว่าไวรัสชนิดนี้ได้กระจายไปมากกว่าที่คิดแล้ว #ปอดบวมอู่ฮั่น
พบผู้ป่วยโรคปอดบวมอู่ฮั่นรายที่สองนอกประเทศจีน มีรายงานข่าวพบผู้ป่วยที่ญี่ปุ่น (Kanagawa Prefecture) 1 ราย ผู้ป่วยเป็นชายอายุ 30 กว่าๆ โดยยืนยันเมื่อวานนี้ (15/01/2563) ตอนค่ำว่าติดเชื้อ Coronavirus สายพันธุ์ที่ทำให้เกิดโรคปอดบวมอู่ฮั่นจริง
มีผู้ป่วยโรคปอดบวมอู่ฮั่นเสียชีวิตอีก 1 รายที่รพ.อู่ฮั่น (รวมเป็น 2 ราย) ผป.รายนี้เป็นผู้ชายอายุ 69 ปีเข้ารับการรักษาตั้งแต่วันที่ 31 ธ.ค.2562 และมีอาการรุนแรงตั้งแต่แรก ส่วนผู้ป่วยในไทยอาการไม่รุนแรง น่าจะออกจากโรงพยาบาลได้เร็วๆนี้
เคสในจีนเพิ่มเป็น 45 รายซึ่งดูผิดปกติมากเลยว่าทำไมถึงน้อยแบบนี้
สมมตินะครับสมมติ ถ้าจีนปกปิดข้อมูลเรื่องการติดเชื้อโคโรน่าไวรัสสายพันธุ์ใหม่ (2019-nCoV) จริง ตอนนี้ควรมีผู้ติดเชื้อจริงๆสักเท่าไร นักวิจัยจาก Imperial College คำนวณแล้วได้ 1723 คน
Source: CNN World
ที่ #อู่ฮั่น ตอนนี้มีผู้ติดเชื้อ 62 คน มี 8 คนอาการรุนแรง ผู้เคยติดเชื้อ 19 คนรักษาหายและปล่อยกลับบ้านแล้ว ยอดการเสียชีวิตยังอยู่ที่ 2 คน การติดเชื้อนอกเมืองอู่ฮั่นมี 3 คนเท่าเดิม - 2 คนในไทย และ 1 คนในญี่ปุ่น (เป็น imported case ทั้งหมด)
โรคนี้เกิดจากไวรัสตัวใหม่ชื่อ 2019-nCoV -2019 เป็นชื่อปี, n - novel (ใหม่) และ CoV - coronavirus จากข้อมูลปัจจุบันว่า ไวรัสชนิดนี้ไม่รุนแรงเท่า MERS หรือ SARS (ที่เกิดจาก coronavirus เหมือนกัน)มี 16% เท่านั้นที่มีอาการรุนแรง หรือเสียชีวิต
เคสติดเชื้อเพิ่มเป็น 217 คนครับ มี 14 คนในมณฑลกวางตุ้ง (ที่เซิ่นเจิ้น 8 คน - ใกล้ฮ่องกงมาก) 5 คนที่ปักกิ่ง
1. ทางการจีนยืนยันว่ามีการติดต่อจากคนสู่คนได้
2. มีจำนวนผู้ติดเชื้อ 218 คน
3. มีผู้เสียชีวิตเพิ่มอีก 1 คน
#coronavirus #อู่ฮั่น
มีเคสเพิ่มที่เกาหลีใต้ 1 ราย และมีผู้เสียชีวิตเพิ่มเป็น 4 ราย
ในจีนมีผู้ติดเชื้อเพิ่มเป็น 291 ราย ล้างมือบ่อยๆ สวมหน้ากาก อย่าเอาเอามือขยี้หูขยี้ตา นัยยะของการติดจากคนสู่คนได้คือ คุณอาจติดเชื้อแล้วเป็นหวัดแค่เล็กน้อย แต่คุณอาจกระจายเชื้อไปให้ผู้สูงอายุ/ผู้มีโรคประจำตัวซึ่งป่วยรุนแรง/เสียชีวิตได้
1. ผู้ติดเชื้อ 291 ราย กระจายไปตามเมืองต่างๆในจีน (รูปแนบจาก CNN)
2. มีผู้ติดเชื้อนอกจีนได้แก่ ไทย ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และล่าสุดไต้หวัน
3. มีผู้เสียชีวิต 6 ราย (ล่าสุดเป็นชายอายุ 66 ปี และหญิงอายุ 48ปี)
1. ผู้ติดเชื้อในจีนเพิ่มเป็น 440 คน เสียชีวิต 9 ราย (2.05%) ผู้เสียชีวิตทั้งหมดอยู่ในหูเป่ย
2. ผู้ติดเชื้อในไทยมี 4 ราย จีน 3 ราย และไทยที่ไปเที่ยวอู่ฮั่นมา 1 ราย
3. ผู้ติดเชื้อนอกจีนพบที่ไทย ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวันและอเมริกา
1. ไวรัสชนิดนี้ไม่รุนแรงนักเมื่อเทียบกับไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่มีอัตราการตายสูงกว่า ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่อาการไม่รุนแรง ผู้เสียชีวิตมักมีโรคประจำตัว หรืออายุมาก
2. การระบาดจากคนสู่คนไม่ค่อยมีประสิทธิภาพ คงต้องอาศัยการสัมผัสอย่างใกล้ชิด
4. คำแนะนำเพิ่ม กลุ่มเสี่ยงแนะนำให้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ (ควรรับไม่ว่าจะมี #wuhanvirus ระบาดหรือไม่)
มีผู้ติดเชื้อที่ยืนยันผลแล้วอีก 1 รายที่ฮ่องกง
ผู้ติดเชื้อนอกประเทศพบที่ไทย ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน อเมริกาและฮ่องกง ผู้เสียชีวิตทั้งหมด 9 รายพบในจีนเท่านั้น
ไม่รู้ว่า #ไวรัสโคโรนา เริ่มระบาดเมื่อไรโผล่มาวันที่ 31 ธ.ค.ก็ 27 รายแล้ว อาจเป็นต้นธค.
ข้อสังเกต ตอนนี้ผู้เสียชีวิตเกิดขึ้นในอู่ฮั่นทั้งสิ้น เป็นไปได้ที่ความรุนแรงของโรคลดลงเมื่อมีการถ่ายคนสู่คน หรือผป.นอกอู่ฮั่นยังไม่มากพอ ขอให้เป็นอย่างแรก
ผู้ติดเชื้อ 1,355 ราย เสียชีวิต 41 ราย คิดเป็น 3% ของผู้ติดเชื้อ (อาจเปลี่ยนแปลงได้) หายแล้ว 38 ราย ผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในจีน (1,320 ราย) ผู้ป่วยประเทศอื่น 35 ราย ผู้ติดเชื้อ #ไวรัสโคโรนา ในไทย 5 ราย และรอยืนยันผล 1 ราย
2. ผู้มีอาการอาจมีอาการน้อยมากหรือรุนแรงก็ได้
3. ผู้ที่รับเชื้อไม่ได้มีอาการทันที ต้องผ่านระยะฟักตัวก่อน (สีเขียวอ่อน) แล้วจึงเริ่มมีอาการ (สีส้ม/แดง) ระยะมีอาการนี้ตรวจพบเชื้อ
4. ถ้าไม่เสียชีวิต (3%) คนไข้จะดีขึ้นเอง (97%)
- ผู้ที่มีอาการไข้ เจ็บคอ และมีประวัติมาจากที่มีเชื้อระบาดหรือมีผู้ใกล้ชิดป่วยโรคนี้ จะถูกตั้งข้อสงสัยไว้ก่อนว่าอาจติดเชื้อ #ไวรัสโคโรน่า แต่ต้องรอผลแลบยืนยันก่อน
ผู้ติดเชื้อ #ไวรัสโคโรนา ในประเทศจีน มีผู้ติดเชื้อ 1975 คน เสียชีวิต 56 คน (2.8%) และมีอาการหนัก 324 คน (16%)
ผมเอาข้อมูลถึงปัจจุบันมานั่งดูแล้วพบว่า #ไวรัสโคโรน่า มีการแพร่เชื้อเร็วกว่า SARS แต่มีอัตราการตายต่ำกว่า ผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ หรือมีโรคประจำตัว คราวที่ #SARS. ระบาด เราใช้เวลากว่า 3 เดือนในการควบคุมเชื้อ #ไวรัสซารส์ จนหายไป
ตอนนี้มีผู้ติดเชื้อ 2019 ราย (รูป)
เสียชีวิต 56 ราย (2.77%)
ไทย 7 ราย
ระบาดไปเกือบทุกทวีปแล้วยกเว้นแอฟริกา
ข้อสังเกต: ระบาดมาชิดอยู่ปท.เพื่อนบ้านเรา ต้องระวังการระบาดเข้าไทยทางพรมแดนด้วย ป้องกันยากกว่าทาง airport
#2019-nCoV
-ยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้ง HIV คือ LPV ส่วน RTV ทำให้ LPV อยู่ได้นานขึ้นในร่างกาย #ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่
ฮ่องกงมีผป.เพิ่ม 1 คน
ผู้ติดเชื้อรวม 2082 ราย อยู่ในจีน 2034 ราย (97.7%)
เสียชีวิต 56 ราย (2.6%) ผู้เสียชีวิตอยู่ที่จีนทั้งสิ้น
จีนเตือนเชื้อสามารถแพร่ได้แม้ในระยะฟักตัว และความสามารถในการแพร่กระจายเชื้อกำลังสูงขึ้น
ยอดผู้ติดเชื้อ 2880 คน
เสียชีวิต 81 คน
อัตราการเสียชีวิต 2.8%
ฮ่องกงมีผู้ติดเชื้อ 8 คนแล้ว
ที่มา: South China Morning Post
ผู้ติดเชื้อ 6058 ราย
เสียชีวิต 132 ราย (อยู่ในจีนทั้งหมด)
อัตราการเสียชีวิต 2.2%
ยอดเดิมจากเมื่อวานซืน 2880 ราย
•แต่อัตราการตาย• ลดลงจาก 2.8 เป็น 2.2% และผู้ตาย 94% อยู่ในหูเป่ย์ อีก 6% อยู่ในจีนส่วนอื่น
nejm.org/doi/full/10.10…
1. #ไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ ลักษณะคล้ายกันมาก (99.98%)
2. ใกล้เคียงกับไวรัสในค้างคาวมากที่สุด (88%)
3. ต่างจาก SARS พอสมควร คล้ายกันแค่ 79%
4. เหมือน MERS แค่ 50%
thelancet.com/journals/lance…
reuters.com/article/us-chi…
30/ม.ค./2563
จำนวนเคส 8,235 ราย (ในจีน 8124 ราย และนอกจีน 111 ราย)
ตาย 171 ราย (มีการตายเฉพาะในจีนเท่านั้น นอกจีนตาย 0 ราย)
อัตราการตาย 2.1%
ผู้ป่วย 11,943 ราย
เสียชีวิต 259 ราย (ในประเทศจีนทั้งหมด)
อัตราการเสียชีวิต 2.2%
นักวิจัยคำนวณว่าในเดือนกพ. อาจมีเคสนำเข้า 56.7 ราย และมีการติดเชื้อ 165.5 รายในฮ่องกง (worse-case scenario) ปัจจุบันมี 13 ราย
scmp.com/news/hong-kong…
อัตราการตาย 2.2% -คิดตัวหารจากผป.ที่เข้ารพ.ไม่ใช่ผู้ติดเชื้อทั้งหมด ซึ่งรวมทั้งผู้ไม่มีอาการ และผป.อาการน้อยซึ่งไม่ได้ไปหาหมอ ดังนั้น อัตราการตายต่อผู้ติดเชื้ออาจน้อยกว่านี้มากๆ
จำนวนผู้ป่วย 2-3 วัน (ไม่เกินวันพุธ) คง 20,000 คน คนตายในจีน 2.1% พอๆเดิม เอาใจช่วยอย่ามีเคสตายนอกจีน
รูป/ข้อมูล @mthai
reuters.com/article/us-chi…
ข่าวดังกล่าวยังไม่ได้ตีพิมพ์ในวารสารทางวิชาการ แต่ถ้ายืนยันผลว่าไวรัสชนิดนี้พบในอึก็ไม่ประหลาดใจ เพราะไวรัสตระกูลนี้พบในทางเดินอาหารได้อยู่แล้ว เมื่อตอน SARS ระบาด ไวรัสโคโรนาที่เป็นสาเหตุก็พบในอึ และนำไปสู่การระบาด (1)
- โปรตีนของไวรัสที่ใช้จับกับ receptor (ACE2) คนเหมือนกับไวรัสโรค SARS
- ภาพรวมแล้วเหมือน #ไวรัสโคโรนา ในค้างคาวมากที่สุดแต่ไวรัสในค้างคาวจับกับ receptor คนไม่ได้
- ในตลาดอู่ฮั่นไม่มีค้างคาวขาย
- ปริมาณไวรัสในปอด 3.95×10^8 copies/ml
go.nature.com/36TVycC
ติดเชื้อ 24,630 คน -เพิ่มขึ้นช้าลง
ตาย 494 คน (2.0%) - มีแนวโน้มค่อยๆลดลง
Top 5 นอกจีนที่ติดเชื้อ
สิงคโปร์ 28, ปชก. 5.8 ล้าน
ไทย 25, ปชก. 69.6 ล้าน
ญี่ปุ่น 22, ปชก. 126.8 ล้าน
ฮ่องกง 21, ปชก. 7.4 ล้าน
เกาหลีใต้ 19, ปชก 51.2 ล้าน
ความเห็นส่วนตัว: ถ้ามีใครไปพักช่วงเวลาเดียวกันและมีอาการควรไปตรวจครับ
ภาพ: @Reuters
เครดิตภาพแรก @jonfcx
ระยะฟักตัว 0-24 วัน (เฉลี่ย 3 วัน) 24 วัน!!
สัมผัสสัตว์ป่าโดยตรงเพียง 1.18%
มีเม็ดเลือดชนิด lymphocytes ต่ำ 82.1%
มีไข้เพียง 43.1% ก่อนเข้ารพ. (Pre-admission)
Clinical characteristics of 2019 novel coronavirus infection in China
medrxiv.org/content/10.110…
•ที่ผมสะดุดใจคือ 2 เรื่อง 1) ผู้ติดเชื้อไม่มีไข้มีจำนวนกว่าครึ่ง 2) ระยะฟักตัวมากก็ถึง 24 วันในบางเคส ทำให้กังวลเรื่องการกักตัว 14 วันนิดนึง
• แถมทวีตที่ผมลืมใส่ไว้ใน thread ด้วยครับ
#COVID19
1. อัตราการตายในจีน (ไม่รวมฮ่องกง) 2.3%
2. อัตราการตายนอกจีน 0.38%
อัตราการตายนี่เป็นคนตายหารด้วยผป.ที่มารพ. แต่ผมเชื่อว่าคนที่มีอาการน้อยๆหรือไม่มีอาการน่าจะมีมากกว่าผป.ที่มารพ.มาก ดังนั้นอัตราการติดเชื้อแล้วตายน่าจะต่ำกว่านี้มากครับ
ผู้ติดเชื้อ #ไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่2019 เพิ่มเป็น 58 ราย
(ผู้เสียชีวิตในญี่ปุ่น ทางการไม่แน่ใจว่าการติดเชื้อไวรัสโคโรนาเป็นสาเหตุหรือไม่)
#SARSCoV2 SARS-CoV 2 เป็นชื่อเชื้อ #ไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่2019 เดิมชื่อ 2019-nCoV
ทั้งหมด 69,267 คน
จีน 68,508 คน
ตายทั้งหมด 1,670 ราย นอกจีน 759 ราย (ส่วนใหญ่เป็นผป.ในหูเป่ย์- 95.57%)
อัตราการตายทั้งหมด 2.4%, เฉพาะจีน 2.4% และนอกจีน 0.66%
สิงคโปร์ติดเชื้อ 72 ราย
ไทยคงที่ 33 ราย
ผู้โดยสารจากเรือ #Westerdam 1 ราย (confirmed)
ผู้ติดเชื้อจากเรือ Diamond Princess เพิ่มใหม่ 70 คน รวมเป็นผู้ติดเชื้อในเรือทั้งหมด 355 ราย
ที่มารูปและเรื่อง: The Japan Times
ติดเชื้อ SARS-CoV-2 หรือเป็นโรค COVID-19
ทั่วโลก 75,195 คน
-จีน 74,182 คน
-นอกจีน 1,013 คน
เสียชีวิต 2,009 คน อัตราการเสียชีวิต 2.67%
•จีนแผ่นใหญ่ 2,004 คน อัตราการเสียชีวิต 2.70%
•นอกจีน 5 คน อัตราการเสียชีวิต 0.49%
#DiamondPrincess Coronavirus: Last passengers leave cruise ship in Cambodia after tests clear them str.sg/JG6U
จีน 75,015 คน
ติดนอกจีน 1,200 คน
ตายในจีน 2,247 คน (2.99%)
ตายนอกจีน 0.91%
ตัวเลขไม่นิ่งนะครับ แต่อัตราการตายประมาณนี้ ค่าตัวเลขผู้ติดเชื้อช้าลง ประกอบกับผู้ป่วยที่ป่วยหนักทยอยเสียชีวิต เลยมีอัตราการตายสูงขึ้น
#COVID19
ทั้งโลก 77,800 ตาย 2,360 (3.03%)
จีน 76,290 ตาย 2,345 (3.07%)
นอกจีน 1,510 ตาย 15 (0.99%)
Rising stars
1. เกาหลีใต้ ติดเชื้อ 346 ตาย 2
2.อิหร่าน ติดเชื้อ 18? ตาย 4
#Covid_19
• ถ้าพูดในเชิงเปรียบเทียบ ไวรัสสามารถคงอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีอากาศเย็น (และชื้น) ได้ดีกว่าอากาศร้อนและแห้งครับ
• ฤดูหนาว (ฝรั่ง) มีการระบาดของไวรัสง่ายเพราะคนมักรวมกระจุกตัวอยู่ในบ้าน/อาคาร
• เมื่อถึงหน้าร้อน #ไวรัสโคโรนา จะระบาดน้อยลงหรือเปล่า ผมหวังว่าเป็นแบบนั้นนะครับ แต่ถ้าเทียบกับไข้หวัดใหญ่ที่ศึกษาในอินโดที่มีภูมิอากาศใกล้บ้านเรา การระบาดของโรคเกิดได้ทั้งปี
scmp.com/news/hong-kong…
1. เคสต้องสงสัย ต้องตรวจทางห้องแลบต่อนะครับ ไม่สามารถบอกว่าติดเชื้อ #ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่2019 ได้เลย ดูอาการ/ประวัติคล้ายอาจไม่ใช่ก็ได้
2. ถ้าผลแลบบวก ต้องไปยืนยันผลอีกแลบนึงเพื่อยืนยัน (กรมวิทย์ หรือ EID จุฬา)
- หมอจะเอาเชื้อบริเวณคอหอยไปตรวจทางแลบต่อไป
-ต้องส่งไปตรวจที่แลบอ้างอิง เช่น ที่กรมวิทย์ หรือ EID จุฬา ถ้าผลบวกตรงกันจึงบอกว่าติดเชื้อ
-จะเห็นว่ามันใช้เวลา และมีโอกาสผป.ที่หมอสงสัยตั้งแต่แรกกลับไม่ใช่ #โควิค19
•จุดมุ่งหมายที่กรมควบคุมโรค/สำนักระบาดตลอดจนหน่วยงานต่างทั้งรัฐและเอกชน ลงแรง/เงินขนาดนี้เพื่อหาผู้ติดเชื้อให้เร็วที่สุดแล้วยับยั้งการแพร่เชื้อ เพื่อ”ชะลอ”ไม่ให้ประเทศไทยเข้าสู่ระยะที่ระบาดอย่างกว้างขวางเร็วเกินไป
•ปชช.ทำอะไรได้บ้าง - ทำให้ตนเองไม่ติดเชื้อ เช่น ล้างมือบ่อยๆ ไม่สัมผัสหน้า หลีกเลี่ยงจากคนเยอะๆ และที่มีการระบาด ถ้าทำไม่ได้ก็ป้องกันตัวให้ดี ถ้าไม่สบาย ก็ใส่ mask แล้วรีบไปพบแพทย์ครับ
วันที่ 20 กพ. - 58 ราย
21 กพ. - 346 ราย
29 กพ. - 2,931 ราย
(ไทย ณ.วันที่ 29 กพ. 41 ราย)
ทำไมโรค #โควิด19 ในไทยถึงยังไม่บานปลายแบบเกาหลีใต้
•เพราะเราช่วยกันป้องกัน•
•ไทยเราช่วยกันอย่างไร•
-หน่วยงานรัฐแข็งขันติดตามผู้ติดเชื้อ
-คนไทยระมัดระวังตัวเองมากขึ้น
-เรายังไม่มีสถานการณ์ชุมนุมแบบลัทธินั้น
1. ล้างมือบ่อยป้องกันตัวเอง และผู้อื่น
2. ถ้าป่วยใส่มาสก์
3. หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่คนอยู่กันอย่างแออัด
4. ประเทศเสี่ยงอย่าไป
ประเทศไทยยอดรวม 42 ราย หาย 28 ราย เหลือป่วย 14 ราย ยังไม่มีคนเสียชีวิตจากโรค #โควิค19
1. ดูจำนวนผู้ติดเชื้อ #ไวรัสโคโรนาสายพันธ์ุใหม่2019
เวลาอ่านจำนวนต้องดูว่าคือยอดสะสมหรือเปล่า เช่น ไทยมียอดสะสม
42 ราย
2. ดูว่าผป.เหลือเท่าไร (active cases) ตอนนี้ไทยเหลือ 14 ราย
3. ดูผู้ติดเชื้อใหม่ เช่น เกาหลีใต้มี 813 ราย มากกว่าจีน (433)
ผมแนะนำว่า
1. เลื่อนประชุมออกไป
2. ลดขนาดของผู้เข้าร่วมประชุม หรืออาจใช้แบบ onlineแทน เช่น Webex
3. นั่งห่างกันเกิน 1 เมตรเป็นอย่างน้อย
4. ทานอาหารแบบกล่อง ลดการสัมผัส “ช้อนกลาง” ที่โต๊ะ buffet
5. Alcohol gel ขาเข้าและขาออก
7. วัดอุณหภูมิก่อนเข้า (แม้ว่าช่วยได้ไม่ 100% แต่ดีกว่าไม่เช็คเลย)
8. มาสก์ต้องใส่มั้ย - ใส่ช่วยได้บ้างกรณีทำ 2-6 แล้วหลุดไป แต่ไม่จำเป็นก็อยากให้ช่วยกันเก็บไว้ใช้ยามจำเป็น เช่น ในร.พ. หรือคนป่วย