Thread by @StefanPaas

Bij de bestorming van het Capitool en bij de inauguratie van Biden zagen we twee gezichten vh Amerikaanse christendom. Bij de inauguratie zagen we vooral ouderwets blank mainline christendom (katholiek, presbyteriaans, episcopaals etc.) + Afro-Amerikaans christendom. >

In omvang neemt juist dat ouderwetse blanke mainline christendom van Biden c.s. af in Amerika. Het vergrijst en krimpt en verliest terrein aan zowel agnosten/atheïsten als aan conservatievere christelijke stromingen > pewforum.org/2019/10/17/in-…

Het chrdom dat we zagen bij de bestorming was minstens zo theatraal en symbolisch geladen als wat we bij de inauguratie zagen, maar ook 'wilder', blanker, jonger, meer ruraal, en vooral sterk apocalyptisch. En steeds meer vermengd met cult-achtige en neo-paganistische trekken >

Het is moeilijk voor Nederlanders om te begrijpen hoe religie en cultuur verweven zijn in Amerika, maar het helpt als we het niet te strak definiëren. Vrijwel alle mobiliserende discoursen zijn in de US ook religieus-achtig. Rutte, toch onze beste redenaar, komt daar niet ver >

Het helpt om twee dingen te realiseren: 1/ politieke en religieuze taal zijn in bijna alle landen verwant, en 2/ in Amerika ligt het voor de hand dat die religieuze taal deels of geheel wordt ontleend aan het christendom. Zowel links als rechts.

Ofwel, bij politieke toespraken van Amerikanen heeft het nooit zoveel zin om te vragen of ze nu eigenlijk God bedoelen of toch de natie. En of ze het Koninkrijk van God bedoelen of de missie van Amerika. Het is haast een eigensoortige religie (civil religion).

Ik vermoed dat veel Nederlanders de religie die Biden c.s. gisteren lieten zien een stuk sympathieker en zelfs ontroerender vinden, maar ook dan heb je het nog altijd over een atoommacht, drone-strikes, doodstraf, enorme inkomensverschillen, Wall-Street en nog wat.

Er zijn ook seculiere versies van zo'n civil religion. Kijk maar eens in Frankrijk of Engeland naar die talloze monumenten voor WO I, of zo'n Ossuarium van Douaumont. De helden van La Patrie: de taal is gestript vh katholicisme.

Wat er in Nederland nog het meest op lijkt, zijn misschien de ceremonies rond 4 en 5 mei. Maar iha vinden we het leuk om naar te kijken op tv bij anderen (denk ook aan de bruiloftsdienst van Harry en Megan), maar verder doen we er niet veel aan.

Meer over deze dingen en.wikipedia.org/wiki/Civil_rel…

Dus ja, dat is altijd weer het dilemma. Politiek heeft bezieling nodig, moet mensen samenbinden rond iets wat groter is dan zijzelf. De taal vd religie is daarvoor uitermate geschikt. Maar tegelijk corrumpeert dit de religie en ook voor de politiek is het niet zonder risico.

Wat dit voor een geseculariseerder land als Ned betekent, weet ik niet. Zo'n Religie van de Natie, zoals in Frankrijk, dat zie ik niet gebeuren. Maar ligt er ook niet een risico in het toedekken van werkelijk levensbeschouwelijke keuzes, doen alsof alles pragmatiek is?

Het probleem in een diepgeseculariseerd discours is natuurlijk dat, zodra politici dan postreligieuze begrippen als 'visie' en 'missie' gaan gebruiken, ze daarmee nooit naar meer verwijzen dan zichzelf. En wat moeten we met de visie en missie van een politicus, hoe aardig ook?

Dat soort begrippen bezielen het best wanneer veel mensen kunnen geloven dat ze uitstijgen boven die persoon, c.q. dat de politicus op dat moment spreekbuis is van iets wat groter is dan hij/zijzelf. De Bijbel zegt dan dat God een leider 'oprichtte' of 'riep'.

En tegelijk moet zo'n visie van een enkeling ingebed zijn in een verantwoordelijkheidsrelatie tussen de leider en het volk. Dat werd klassiek een 'verbond' genoemd. En er moet een wet zijn, waaronder ook de leider staat. Dat heet klassiek 'constitutie'.

Enfin, dat hele weefsel van bezieling voor een grotere zaak, binnen relaties van verantwoordelijkheid en met erkenning dat ook de macht onder de wet staat (Lex Rex), is in het westen ontwikkeld in eeuwen van (vooral) theologische bezinning. Fascinerende geschiedenis.

Meer hierover in dit geweldige bronnenboek amazon.nl/Irenaeus-Groti…