Thread by @rajrajsi

मित्रानो गेल्या १० महिन्यात आपल्या आसपासच्या समाज जीवनात सर्वच थरांवर खूप मोठ्या प्रमाणावर उलथापालथ झाली ,याच घटनेचे जे निरीक्षण प्रसिद्ध मानसतज्ज्ञ मयुरेश डंके यांनी केले आहे त्यातील शब्दन्शब्द खरा आहे, मी तरी माझ्या आजूबाजूला या सर्व घटना घडलेल्या पहिल्या आहेत
@PadmakarTillu

आपल्यापैकी बरीच जणांनी हि पहिल्या असतील त्यावरच आधारित त्यांचा हा लेख आपल्याला नक्कीच अंतर्मुख करेल

"जिंदगी इतनी आसान नहीं होती!"

मी गेले काही दिवस अगदी नियमानं दररोज निरीक्षण करतोय, तेव्हा असं लक्षात आलं, की मोठमोठ्या शहरांमधून माणसांचं स्थलांतरित होण्याचं प्रमाण वाढतंय.

लोक ओझी कमी करतायत. कारण त्यांना हे सगळं झेपण्याच्या पलीकडं गेलंय. आणि ते नुसते जात नाहीयत,कायमचे जातायत. घर आणि घरातल्या वस्तू मिळेल त्या किमतीला विकून जातायत. मोठ्या शहरांमध्ये राहणं त्यांना परवडत नाहीय आणि पुढेही परवडणार नाही, हे त्यांच्या लक्षात आलंय
@Arya00716 @KohaleMangla

आणि त्यांनीही ते स्वीकारलंय, असं दिसतं. हे लक्षात कसं आलं?

पुणे किंवा मुंबईसारख्या शहरांमधून घरातल्या वापरलेल्या वस्तू विकण्याचे काही ग्रुप इंटरनेटवर आहेत. काही वेबसाइट्स आहेत. त्यावर घरातली इलेक्ट्रॉनिक उपकरणं, फर्निचर, गाद्या, उशा, वाहनं इत्यादी विकण्याचं प्रमाण

गेल्या तीन महिन्यांपासून दिवसेंदिवस वाढतंय. गेल्या काही वर्षांमध्ये शहरांच्या आजूबाजूचा जो नागरी भाग वेगानं वाढला, तिथल्या सदनिका भाड्यानं देणं किंवा विकण्याचं प्रमाण वाढतंय. अगदी एक-दोन वर्षांपूर्वी घेतलेल्या जागासुद्धा लोक सरळ विकून टाकून कर्जमुक्त होण्याच्या प्रयत्नात आहेत

स्वत:चं घर घेऊन पंचवीस वर्षं हप्ते भरण्यापेक्षा भाड्यानं राहिलेलं बरं, असा विचार लोक पुन्हा करताना दिसतायत.किंवा मोठी शहरं सोडताना दिसतायत. वरवर पाहता, आपल्याला यात फार काही विशेष जाणवणारही नाही; पण बदलाचं चक्र फिरायला लागलंय आणि हळूहळू वेग धरायला लागलंय, हे मात्र निश्चित

संधी वाढतायत की कमी होतायत, हा प्रश्न कदाचित वादाचा होऊ शकेल; पण संधी बदलतायत, हे सत्य आहे. माझ्या अतिशय जवळच्या परिचयातल्या जवळपास शंभराहून अधिक लोकांनी खाद्यपदार्थांच्या क्षेत्रात काम करायला सुरुवात केली.अगदी पिठांपासून ते विविध पदार्थांच्या ऑर्डर्स घेण्यापर्यंत

कुणी केक विकायला सुरुवात केली,कुणी चटण्या विकायला सुरुवात केली, कुणी चॉकलेट्स विकायला सुरुवात केली,कुणी इडल्या किंवा वडे विकतायत.सगळे घरगुती! बरं, हे सगळं करणाऱ्यांची शिक्षणं पाहिली,की आपलीच जीभ टाळ्याला चिकटेल

यांच्यातल्या बहुतांश लोकांची शिक्षणं पदव्युत्तर शिक्षणापेक्षासुद्धा अधिक झालीयत.एमएससी झालेल्या व्यक्तीला उटणं विकण्यात अचानकच इंटरेस्ट कसा काय येतो? साड्या,ड्रेस मटेरियल्स, इमिटेशन ज्वेलरी,पर्सेस,बेडशीट्स,चादरी, रेडिमेड कपडे, घरगुती शॅम्पू,हर्बल साबण, फिनाइल्स, फ्लोअर क्लीनर्स

अशा गोष्टी घरगुती तत्त्वावर विकणाऱ्यांची संख्या गेल्या दहा महिन्यांमध्ये अचानकच वाढली,अजूनही वाढतेय.पापड, लोणची, चटण्या, मेतकूट, आमसुलं, आलेपाक, इतकंच काय,पण कांदे-बटाटे विकणारेही आहेत.पाणीपुरीच्या पुऱ्या विकणारे आहेत.भीमसेनी कापूर विकणारे आहेत
@smitprabhu @Abhikapshikar

ही सगळी विक्रेते मंडळी पदवी किंवा त्याहीपेक्षा अधिक शिकलेली आहेत.काही महिन्यांपूर्वी आपण असं काही करावं हे यांच्या कल्पनेतही नव्हतं; पण कर्मधर्मसंयोगानं आज ते या क्षेत्रात उतरले आहेत. मी यांच्यातल्या अनेकांना फोन केले,व्हिडिओ कॉल्स केले आणि त्यांच्याशी बोललो

यांच्यात अनेक वैद्यकीय पदवीधर आहेत,अनेक अभियांत्रिकी पदवीधर आहेत.‘अरे, गुंतवणूक काही नाहीय; पण रोज एखादी ऑर्डर मिळाली तरी तेवढेच चार पैसे मिळतील,’ असं उत्तर मला अनेकांकडून ऐकायला मिळालं. ‘घरात बसून तरी काय करायचं? तेवढाच आपला काही तरी टाइमपास,’ असंही अनेकांनी सांगितलं

जगात एवढ्या प्रचंड संधी असताना ही चांगली शिकली-सवरलेली माणसं अचानकच अशा गोष्टी टाइमपास म्हणून नक्कीच विकणार नाहीत. टाइमपास म्हणून विकणारे असतील, तर दररोज, नित्यनेमानं, तिन्ही त्रिकाळ जाहिराती टाकत बसणार नाहीत. कुठल्याही चौकशीच्या मेसेजला अगदी त्वरित प्रतिसाद देणार नाहीत

पण ह्यांचं तसं नाहीय. रात्री दहा वाजता मेसेज पाठवला, तरी दुसऱ्या मिनिटाला यांचं उत्तर येतंय. ‘काही डिस्काउंट नाही का?’ असं नुसतं विचारायचा अवकाश. लगेच पाच-पन्नास रुपये कमी होतायत. जाहिरातीत पाचशे रुपये किमतीची गोष्ट एका मिनिटात चारशे रुपयांना विकायला ही माणसं तयार होतायत

टाइमपास म्हणून एखाद्या गोष्टीची विक्री करणारा माणूस इतक्या सहजासहजी भाव पाडायला कसा काय तयार होईल? पंचवीस तर पंचवीस, पन्नास तर पन्नास, पण विकलं गेलं पाहिजे आणि दिवसाला शे-पाचशे रुपये सुटले पाहिजेत, अशी भयंकर निकड अनेकांना जाणवायला लागली आहे.काही काळापूर्वी नोकरदार होण्यात कमालीचा

रस असलेला वर्ग आज ‘वाटेल ते करू पण स्वत:चं करू,नोकरीचा काही भरवसा राहिला नाही’ अशा भूमिकेपर्यंत येऊन हळद, गोडा मसाला,तांदळाची पिठी,घरगुती तूप,सुवासिक मुखवास,भाजणी वगैरे विकायला लागतो तेव्हा कोविड हा फक्त रोग नसून एक महाप्रचंड हिमनग आहे, हे जाणवायला लागतं
@Vishakh50862352

आज अशा प्रकारे अर्थार्जनाच्यामागं लागलेल्या या व्यक्तींचे काही वर्षांपूर्वी ह्याच वस्तूंच्या किंवा पदार्थांच्या विक्रीविषयीचे विचार काय होतेआणि खरोखरच यांना अशाप्रकारे विक्रीतच रस होता,तर मग हे यापूर्वीचका सुरू केलं नाही?किंवा याचंच उत्पादनाचं किंवा विक्रीचं शिक्षण का घेतलं नाही?

या प्रश्नाचं उत्तर बहुतेकांकडं नाही. आपल्याच वर्गातला एखादा मित्र बारावीनंतर पुढचं शिकता शिकता घरच्या किराणा मालाच्या दुकानात बसायला लागला तेव्हा आपल्या दृष्टीनं तो लो प्रोफाFल होता, त्याला करिअरचं महत्त्वच कळलं नव्हतं

वार्षिक पॅकेजची गंमत त्याला कळलेलीच नाही असं समजून आपण त्याच्यावर चक्क हसत होतो. त्याची रेवडी उडवत होतो. आपलाच एखादा वर्गमित्र शाळेनंतर किंवा कॉलेजनंतर घरच्या मेसचे डबे पोहोचवायला जायचा किंवा मंडईत घरच्या दुकानात भाजी विकायला बसायचा, तेव्हा आपल्याला त्याचं हसू यायचं

त्याची येथेच्छ टिंगल व्हायची. आज तो त्याच्या व्यवसायात शेठ झालाय आणि इतक्या वर्षांनंतर आपण आज काय करतोय? घरगुती पोळ्या विकतोय, साबुदाणा वडे विकतोय, साड्या विकतोय, फुलवाती विकतोय, हलव्याचे दागिने विकतोय, केक विकतोय!

आजही, अजूनही,अगदी आत्ताच्या क्षणालासुद्धा आपल्याला आपल्या स्वत:च्याच वागण्याचा तळ शोधणं जमत नाहीये,साधत नाहीये.ध्येयं, दिशा, उद्दिष्टं यांची पुरेशी स्पष्टता आपल्याला आलेली नाहीय. अजूनही जगण्याचा पाया भक्कम झालेला नाहीये. आपण हे दाखवत नसलो, तरी आपण फक्त आला दिवस जगतोय

हे सगळं पुढं कुठल्या टोकाला जाणार आहे, याचा विचारही कुणी करायला धजावत नाहीय.‘९९९/-भरा आणि गाडी घरी घेऊन जा’ यांसारख्या आकर्षक जाहिरातींनी आपल्याला भुरळ घातली होती. आज त्याच भुरळीच्या हप्त्याचा चटका बसतोय, तो सोसवत नाहीये;

पण अजूनही ऋण काढून सण करण्याच्या आणि टोकाच्या सुखासीन वृत्तीनंच आपलं सर्वाधिक नुकसान केलंय, स्वत:ला नीट न ओळखणं आणि उच्चभ्रू होण्याच्या मागं छाती फुटेस्तोवर धावत सुटणं आपल्याला फार महागात पडलंय, हे आपण मान्यच करणार नसू, तर आपल्या शिक्षणाला तरी काय अर्थ आहे?

उसनं अवसान आणून प्रश्न कसे सुटतील? निदान आता तरी आयुष्याची चौकट चकचकीत करण्यापेक्षासुद्धा भक्कम कशी करता येईल, यावर चिंतन करण्याची गरज आहे, मार्गदर्शन घेण्याची गरज आहे, हे स्वत:शी मान्य करायला हवं!

जिंदगी इतनी आसान नहीं होती!