🪨 Orain dela asko ezagutzen ditugu menhirrak #Araba-n, eta ez bakarrik Asterix eta Obelixen istorioengatik. #ArkeologiaOstegun honetan, Arabako menhirren zenbait kontzeptu eta ezaugarri batzuk landuko ditugu.
❓ Megalito soilenak ditugu menhirrak, zutik jarritako harri bakarrak. Hiru atal desberdintzen ditugu menhirretan: monolitoa (harria), hobia eta hobiko betegarriak.
📍 1919. urtean, Aranzadik, Barandiaranek eta Egurenek #Araba-ko lehen menhirra deskribatu zuten, #Entzia-ko Patzuergoan. Ikerlariek jakin ahal izan dutenez, Akarteko menhirra Baio mendiko kareharriekin eginda dago.
📍 Urte horretan ere, Zorrotzarriko menhirra aurkitu zuen Barandiaranek #Urbia mendilerroan. Kasu honetan, hareharrizko menhirra zutik kontserbatu ailegatu zaigu.
🧚 Bazenekien? Barandiaranek lamiei, euskal mitologiako pertsonai ezagunak, eraikuntza megalitikoekin erlazionatu zituen. Horrela azaltzen omen da hainbat kondairetan.
🔎 Hortik aurrera, megalitoen arloko ikerketak eta aurkikuntzak biderkatu egin ziren #Araba osoan.
📍 Hona hemen beste datu bat: Mugarriaundiko menhirra #Araba-ko handiena da, 5,4 metroko luzeerarekin. Hareharrizko menhirra Elgeko mendilerroan (#Donemiliaga) U. Gandiagak aurkitu zuen 1964. urtean.
💡 Bitxia da Itaidako menhirraren kasua (#Entzia-ko Patzuergoa). J. I. Vegasek aurkitu zuen 1979. urtean #LegairekoParkeMegalitikoa-n, eta monolitoak lantza punta bat grabatuta du.
🧩 1982. urtean, Felix Murgak Gustal menhir liraina aurkitu zuen Lahoz-en (#Gaubea). Arkeologoek menhirraren eraikuntza faseak zehaztu ahal izan dituzte hobia haitzean egin zutelako.
🤔 Nahiz eta menhirrak sinpleak diruditen, galdera asko sortarazten dizkigute: zertarako erabiltzen zituzten? Eta zer esan nahi zuten?
🚧 Askotariko interpretazioak egin dira azken mendean zehar: seinalizazioak, zedarriak, gerlarien estatuak, gertakarien omenezko monumentuak, oroigarriak, eta abar. Berdina gertatzen da trikuharriekin, Arabako beste megalito motarik ohikoenetarikoa.
👩🏫 Halere, bi eraikuntza megalitiko horiek haien esanahietan desberdintzen dira. Trikuharriak hilobi-monumentuak dira, bertan ehorzketak egiten ziren-eta. Menhirrak, ordea, eraikuntza sinbolikoak dira.
📒 Urteak pasa ahala, #Araba-ko menhirren zenbakia handituz joan zen. Horregatik, 2011. urtean, Fernando Galileak AAI-ko “Estudios de Arqueología Alavesa”-n argitaratu zuen “Megalitismoa Araban”, katalogo moduan. Guztira, #Araba-ko 51 menhir izendatu eta deskribatu zituen.
📖 Bestalde, 2012. urtean, @IAAAAI3-k “Dólmenes y menhires. El megalitismo en Álava” argitaratu zuen Fernando Galilearekin batera.
🎒 Nahiz eta argazki ikusgarriak txertatu dizkizuegun, menhir horiek pertsonalki ikustea esperientzia paregabea dela uste dugu. Hortaz, motxila, botak, prismatikoak eta mapa hartzera eta menhir guzti hauek bisitatzera animatzen zaituztegu!
🪨 Hace mucho que conocemos los menhires en #Álava, y no solo por las historietas de Astérix y Obélix. Este #JuevesArqueológico, conoceremos algunos conceptos y características de los menhires alaveses.
❓ El menhir es el tipo de megalito más elemental, ya que se trata de una única piedra erguida. Cuenta con tres partes: el monolito (la piedra), el foso y el relleno del foso.
📍 El primer menhir alavés catalogado fue el de Akarte (Parzonería de #Entzia) por Aranzadi, Barandiarán y Eguren en 1919. Según se ha podido analizar, este menhir está hecho con caliza del monte Baio.
IN MEMORIAM. GOIAN BEGO
JOSÉ ANTONIO AGORRETA NIEVA.
Orain dela egun batzuk, Jose Antoniok utzi gintuen. Horrekin, hainbat urtetan izandako laguntzailea eta lagun mina galdu genuen.
Gaztetxoak ginela, espeleologia lanei ekin genien, arkeologiaren munduarekin lotura handia izango lituzketenak, lurrazpiko esplorazioetan aurkitzen genituen gizarteen arrasto eta hondarrei buruzko erantzunak bilatuz.
IN MEMORIAM. GOIAN BEGO
JOSÉ ANTONIO AGORRETA NIEVA.
Hace escasos días nos abandonaba José Antonio. Con ello perdíamos un amigo entrañable y colaborador en tantos trabajos de investigación.
Desde los comienzos en los años juveniles, en prácticas espeleológicas, que derivarían hacia la arqueología, al intentar buscar respuestas a los rastros y restos de las sociedades que encontrábamos en nuestras exploraciones del mundo subterráneo.
Esta semana hemos tenido la triste noticia del fallecimiento de Jose Antonio Agorreta. Queremos mostrar nuestras condolencias a su familia y amistades. STTL. #Lecturasparaelfinde le rinde homenaje y ponemos sus publicaciones en Estudios de #Arqueología Alavesa.
Fue parte del Consejo de Redacción de la revista, arqueólogo de campo y espeleólogo. Como muestra de su carácter, y de otros compañeros y compañeras de su época, os dejamos este enlace sobre un rescate en la Cueva de Mairuelegorreta en el que tomó parte saguzarrak.blogspot.com/2016/04/
Y ahora sí, sus publicaciones. Ponemos solo los artículos de Estudios de Arqueología Alavesa, pero podéis encontrar un registro no exhaustivo en @dialnetdialnet.unirioja.es/servlet/autor?….
🔔Inoiz galdetu al diozue zuen buruei zelan egiten ziren elizetako kanpaiak Erdi Aroan? Gaurko #ArkeologiaOstegun-ean azalduko dizuegu.
⛪Horretarako, bi teknika ezberdin aipatuko ditugu: "Teofilo" (XIII. mendea) eta "Biringuccio" (XV-XVI. mendeak). Izen bitxi hauek, kanpai hauen ekoizpenari buruzko eskuliburuak sortu zituzten bi fraideren izenei dagokie.
Teofilo Lombardo monje alemaniar bat izan zen. De diversis De la Pirotecnia izeneko tratatu bat idatzi zuen, XIII. mendearen hasieran.
🔔¿Alguna vez os habéis preguntado cómo se producían las campanas de las iglesias en la Edad Media? Os lo explicamos en el #JuevesArqueológico de hoy.
⛪Para ello hablaremos de dos técnicas distintas: la "Teofilo" (s. XIII) y la "Biringuccio" (s. XV-XVI). Estos curiosos nombres se deben a los nombres de 2 monjes que crearon manuales sobre la producción de estas campanas.
Teofilo Lombardo fue un monje alemán qué escribió un tratado llamado De diversis artibus, datado a principios del siglo XIII.