Thread by @sigaramcamel

"Beyin, bir deneyime yönelik olarak tam bir algı üretmeden önce, kısmi bir algı yaratır.
İşte bu kısmi algı, daha önce deneyimlenmiş bir olay olduğu hissi yaratmaktadır."
Dr. Edward Titchener (1928-Bir Psikoloji Kitabı )

Bilim camiasında deja vu, hatırlanan veya yeni oluşturulan bir anıda meydana gelen ve yeniden yaşanmışlık hissi uyandıran bir hafıza hatası olarak görülmektedir.
Uzmanlara göre, insanların yüzde 50’sinden fazlası, yaşamları boyunca en az bir kez deja-vu anını yaşadı.

Fransızca bir sözcük déjavu. ‘Daha önce görüldü’ anlamını taşıyor.

Deja vu, bilimsel olarak beynin sağ lobu ile sol lobunun milisaniyeden daha ufak bir zaman farkıyla çalışmasıdır. Bir taraf, olayı öteki taraftan daha önce algıladığı için,

geç algılayan taraf bu olayı daha önceden yaşamış gibi olur.
Başka bir deyişle, bu olay, beyindeki küçük bir sapmadan kaynaklanır.

Raporlara göre, dejavu en çok genç insanlarda görünüyor.

Toplumun küçük bir oranı ilk dejavularını 6 yaşında tecrübe ettiklerini söylese de, çoğu insan 10 yaşlarında yaşadıklarını bildiriyor.

25 yaşından sonra ise, dejavu sıklığında çok ani bir düşüş yaşanıyor.

İlk defa 1876 yılında, Fransız Fizikçi Emile Boiraç tarafından kullanılan 'deja vu' kavramı, bilim literatüründe ise 1928 yılında, Edward Titchener'in 'Bir Psikoloji Kitabı' adlı eserinde tanımlanmıştır.

Dr. Titchener'e göre beyin, deneyime ilişkin kesin bir algı üretmeden önce kısmi bir algı oluşturmakta, bu kısmi algı da deja vu duygusunun yaşanmasına sebep olmaktadır.

Gönüllü denekler üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda insan beynindeki sol alt lobun yaşadığımız olayları sadece ana hatlarıyla kayıt altına aldığı ve gelecekte aynı olaya benzer bir durumla karşılaşıldığı zaman,

beynimizin o olayı öne çıkartıp sanki yaşanmışlık hissi verdiği ortaya çıktı.
Dejavu durumu farklı sinirsel hastalıklarda da yaşanabilmektedir.
En çok ise sara nöbetleri öncesinde bu durumla karşılaşılır.

Kişide dejavunun çok sık bir biçimde yaşanıyor olması aynı zamanda bir çeşit sara hastalığının belirtisi olabilmektedir.

Gerçek bir deja vu nedeni bilim tarafından henüz onaylanmamıştır. Buna rağmen, bu durumu açıklamaya çalışmak için 40’tan fazla teori önerilmiştir.

Paralel evren teoriye inananlar deja vu ‘nun insan deneyiminin, bir an önce paralel bir evren ile “geçit” olarak yaşandığı huzursuz edici hissi göz önüne alınarak açıklanabileceğini iddia ediyorlar.

Hermonsno tarafından önerilen Hologram teorisi, hatıralarımızın üç boyutlu görüntüler gibi oluştukları fikridir, yani onlar için yapılandırılmış bir çerçeve ağına sahiptirler.
Hafızanın tüm oluşumunun bir element tarafından yeniden yapılandırılabileceğini öne sürüyor.

Bu nedenle, ortamınızdaki bir uyarıcı (ses, koku, vb.) Size önceki bir anı hatırlatırsa, tüm hafıza zihniniz tarafından bir hologram gibi yeniden yaratılabilir.

Genel reenkarnasyon teorisine inananlara göre,

belki de önceki varoluşumuzdan belli bir sesi, kokuyu ya da görüntüyü tanıyoruz ve önceki yaşamımızı bir an için hatırlıyoruz.
Tabi bu teoriyi bilimsel olarak ispatlamanın veya ispat etmenin bir yolu yoktur

2008 yılında Dr. Cleary tarafından yapılan bir araştırmada, deja vu'nun hafıza tiplerinden "benzerliğe dayalı tanımlama" ile ilgili olduğu gösterilmiştir. Sonrasında, 2012 yılında yapılan ve sanal gerçeklik kullanılan deneylerde,

bu tip hafızanın gerçekten de deja vu ile yakından ilişkili olduğu ispatlanmıştır.

Bu konuda çalışmalar halen sürmektedir.

Kaynaklar;
evrimagaci.org/deja-vu-dejavu…
bilgizade.com/bilgi/dejavu-n…
noroblog.net/2018/12/21/bu-…
webtekno.com/deja-vu-nedir-…
neoldu.com/dejavu-nedir-1…
bilimseldunya.com/dejavu-nedir/
rasyonalist.org/yazi/bilim-ins…
bbc.com/turkce/vert-fu…
beyinsizler.net/deja-vu-nedir/