Thread by @sigaramcamel

Einstein denilince genellikle ilk akla gelen Özel Görelilik Kuramıdır.
1.Dünya Savaşı'nın en yoğun günlerinde teorisini tamamlayan Einstein, bir türlü gerçek deney ortamında teorisinin ispatını tamamlayamamıştı.

1915'te görelilik teorisini tamamlamasının ardından bile, Almanya'nın dışında tanınmıyordu.
Arthur Stanley Eddington olmasaydı Einstein bu teoriyi doğrulama yolunda zorlanacaktı.
Eddington, görelilik kuramını kanıtlamaya ihtiyaç duyuyordu.

Einstein, ışığın Güneş gibi büyük kütlelerin yakınından geçtiğinde yer çekimi nedeniyle yön değiştirdiğini söylüyordu.
Bu, uzaktaki bir yıldızın ufak oranda yer değiştirmiş gibi görünmesi anlamına geliyordu.

Denklemlere göre sapmanın tam olarak 1.75 saniyelik bir yay olması gerekiyordu.
Bu gözlemin yapılabilmesi için tam Güneş tutulmasının gerekiyordu.
Eddington’a göre Almanya’nın çıkarttığı en önemli bilim insanlarından olan Albert Einstein’ın kuramının

bir İngiliz araştırmacı tarafından kanıtlanması barış zamanı kurulabilecek köprülerden biriydi.
Eddington, 1919 Mayıs'ında meydana gelecek ve güney yarımküreden izlenecek olan tutulmanın bunun için bir fırsat olabileceğini düşündü.

Sir Arthur Stanley Eddington rehberliğindeki bir grup araştırmacı güneş tutulmasını gözlemlemek için Afrika’nın güneyinde doğru yol alırken, Frank Watson Dyson rehberliğindeki bir başka grup ise, Brezilya’ya doğru İngiltere’den yola çıkmışlardı.

29 Mayıs 1919’da 20. yüzyılda gerçekleşecek en uzun süreli tutulma olacaktı.
Bu tarihte, Güneşin arka planında Hyades takım Yıldızı yer almaktaydı.
Tam Güneş tutulması esnasında çekilecek olan ve arka plandaki yıldızları gösterecek kaliteli bir fotoğraf,

aynı bölge için daha önce çekilen veya daha sonra çekilecek fotoğrafla kıyaslandığında, Güneşe yakın bölgedeki yıldızların konumlarında belirlenebilecek sapmalar, bu önermenin ispatı olabilirdi.

İki görüntü arasında 1,7 arksaniyelik fark olmalıydı.
(1 arksaniye 1 derecenin 3600’de biri kadar)

Bu iş için olası olumsuz hava koşulları nedeniyle iki farklı bölgede çekim yapacak, iki ekip hazırlandı. Bir ekip Brezilya’nın yolunu tutarken, diğeri de Afrika’ya doğru yol aldı.

İşleyiş şu şekilde olacaktı; Tutulma sırasında Güneş, Taurus Takımyıldızı’ndaki parlak yıldızlar kümesi olan Hyades'in önünde konumlanacaktı. Böylece, tutulma diskinin yakınındaki birçok yıldız görünür olacaktı.

(Bu, Einstein tarafından tahmin edilen ışık bükülmesinin, Güneş'e yakın gözlemlenen yıldızlarda en büyük etkiyi yaratacağı için önemliydi.)
Yıldızların Güneş'e göre konumları, fotografik plakalar üzerine kaydedilebilir, ölçülebilir ve

sonra yıldızları gösteren referans plakalarla karşılaştırılabilirdi.

Ölçümler yapıldı.
Principe’deki gözlemi yöneten Eddington, defterine şunları yazdı:
“Yağmur öğlen civarı durdu. 1:30 civarında ise ilk defa güneşi görebildik…

Başı ve sonunda şöyle bir bakış ve ortalarda bulut durumunu kontrol etmek için bakmam haricinde tutulmayı göremedim çünkü filmleri değiştirmekle meşguldüm.
On altı fotoğraf çektik.
Güneş net bir şekilde görünse de bulutlar, yıldızların görülmesine engel oldular.

Son birkaç fotoğraftan gelen görüntülerin ihtiyaç duyduğumuz veriyi sağlayacağını umuyorum…”
Eddington, aylar boyunca süren yoğun ölçümler ve hesaplamalardan sonra Brezilya ve Afrika’dan alınan yıldız görüntülerini analiz ederek,

fotoğraflarda belirlenen yıldız pozisyonlarının arasındaki farkları 1,61 ve 1,98 arksaniye olarak açıkladı.
Güneş'e yakın geçen ışığın bükülmesinin doğrulanması, o zamanlarda genel göreliliğin ilk kesin kanıtıydı.
Einstein oturduğu yerden uzayda olup bitenleri

inanılmaz netlik ile tahmin etmişti.
Sonuç olarak İngiliz astrofizikçi Sir Arthur Eddington’ın -Frank Watson Dyson’ın da desteğiyle- 20.yüzyılın başlarında yerçekimi nedeniyle ışığın bükülmesini gözlemsel olarak teyit etmesi,

bugün Einstein’ın teorisinin fiziğin en temel yasalarından birisi olarak anılmasında büyük bir rol oynamıştı.
Bununla birlikte, yıldızlarının iç yapısına ve parlaklıklarına (Eddington sınırına) yönelik çalışmaların gidişatını belirlemesi açısından da

Eddington’ın ismi fizik tarihine altın harflerle yazılacaktı.

Bunun, hayatının en harika anı olduğunu söyleyecekti
"Einstein'ın teorisinin kanıtlandığını ve yeni bilimsel düşüncenin kabul edilmesi gerektiğini biliyordum." - Eddington

Kraliyet Topluluğu'nun başkanı, bunu "insan düşüncesinin en üst düzey başarılarından biri" olarak nitelendirdi.
Times Dergisinin bir sonraki günkü ana manşeti ise "Bilimde Devrim" oldu.
New York Times gazetesi “Einstein’ın Kuramı Kazandı” başlığının altına

“Yıldızlar göründükleri ya da oldukları hesaplanan yerlerde değiller, ama endişe edecek bir durum yok” şeklinde not düştü.
Bilim dünyası sonuçlara olağan şüpheciliği ile yaklaştı.
Eddington’ın ölçümlerini kabullenmek, halen yeni ve birçok araştırmacının tam da anlamadığı

genel görelilik kuramını da kabullenmek demekti.
Fotoğraf kalitesinin idealin altında olması, ölçümlerin gerçekliği ve tutarlılığı ile ilgili kuşku duyulmasına yol açmıştı.
21 Eylül 1922’de Avustralya’da gerçekleşen tutulma sırasında Campbell’in de katılımıyla tekrarlanan ışık

sapması gözlemleri de kuramı destekleyince geniş anlamda bilimsel bir kabul de gerçekleşmiş oldu.
Kuramından son derece emin olan Einstein, açıklanan sonuçlarla ilgili olarak “Peki ya bulgular sizin hesaplarınızla tutmasa ne olacaktı?” sorusuna karşılık olarak

“O zaman Tanrı’ya acırdım. Kuram her halükarda doğru” der.
Eddington, savaşın bitiminden yıllar sonrasına kadar bir araya gelmeseler bile, Einstein'ın en önemli müttefikiydi.

Einstein’ın genel görelilik kuramı, karadeliklerin davranışından gezegen yörüngelerinin hesaplanma­sına,

kütle çekimsel mercek etkisinden Büyük Patlama olayına, karanlık madde ölçümlerinden genişleyen evren modellerine kadar pek çok farklı alanda son de­rece başarılı sonuçlar verdi ve modern fiziğin teme­lini değiştirdi.

Kaynaklar;
herkesebilimteknoloji.com/slider/gorelil…
ceotudent.com/arthur-eddingt…
gazetekarinca.com/2021/01/einste…
tr.how10.com/1461482-the-fi…
tr.wikipedia.org/wiki/Eddington…
t24.com.tr/haber/einstein…
matematiksel.org/bir-gunes-tutu…
fromthegrapevine.com/videos/nature/…
blogs.scientificamerican.com/observations/t…