A catedral de Santiago é un inmenso dispositivo de memoria. Historias incribles que deixaron trazas moi difíciles de ver, pero que están aí. Vouche contar unha que te vai facer ir a Praterías a comprobalo por ti mesmo. 👇
Lembrarás, por exemplo, a historia dos capiteis da capela do Salvador, e a tensión entre o bispo Diego Peláez e Afonso VI (que acabou como o rosario da aurora).
Un dos feitos máis emblemáticos da Idade Media galega foi a coroación de Afonso Raimúndez como rei por parte da nobreza galega e o arcebispo Diego Xelmírez na catedral. Foi o 17 de setembro de 1111.
Era un neno de seis anos. E simbolizaba todas as aspiracións do reino.
Xelmírez levou o neno á tumba de Santiago, unxiuno como rei, deulle a espada, o cetro, e coroouno cunha diadema de ouro. E logo fíxoo sentar na sede pontifical.
O arcebispo copiaba o ritual de investidura do emperador que vira en Roma.
Esta xente apuntaba sempre moi alto.
Logo levaron ao neno ao seu palacio e pegáronse unha paparota criminal a base de "viño e sidra" e "o día pasou entre himnos e cánticos de xúbilo". Nada que non coñezamos, non?
Seica esta é a primeira descrición dunha investidura real na Península Ibérica.
Pero como de calquera festa, non quedou nada. As festas, as risas, os cánticos, os rituais simbólicos, todo lévao o vento, non?
Todo?
Xelmírez era ben consciente do que estaba a facer.
E igual que encargou facer a mellor crónica histórica do seu tempo na península e unha das máis relevantes en Europa, tamén quixo deixar constancia para sempre desta coroación.
En Praterías. Nesta magnífica fachada.
Nesa fachada figura unha fermosa representación de Santiago. Está entre cipreses, porque é o momento máis importante da súa vida: a Transfiguración de Cristo. O apóstolo estaba presente no monte Tabor cando Cristo se enche da gloria divina.
Mirade á dereita.
Velaí tedes escrito "ANF(US) REX". Xelmírez ligaba o destino do rei á vontade do Apóstolo Santiago, ou sexa, a el mesmo. O gran momento de gloria do reino de Galicia.
Segundo o profesor Castiñeiras, a inscrición labrouse en 1111, coa investidura. E aí segue, contándonolo a nós.
Por certo, o resto das inscricións. No nimbo (rodea a cabeza) cóntanos quen é:" IACOBUS CEBEDEI", Xacobe o Zebedeo. No libro: "PAX VOBIS", A paz sexa convosco. E na esquerda: "HIC IN MONTE IHESV MIRATUR GLORIFICATV", Aquí no monte contempla a Xesús glorificado.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
Que estraño resulta ver, pasados oito anos, unha película que, en gran medida, vai sobre o paso do tempo: La Grande Bellezza. As grandes películas -as grandes historias- sempre falan sobre ti. Son como oráculos.
Había unha parte do filme que non aturaba no primeiro visionado: o da monxa santa. Desta tampouco, pero... estaba esta escena na que Jep Gambardella non se animou a subir a Scala Santa de xeonllos "por unha lesión de menisco de hai tempo". E aí estaba a monxa centenaria dándolle.
E conecteino con algo da miña vida, de tres anos antes do filme. No Fórum Gastronómico 2010 trouxemos ás monxas de clausura de Pantón a falar. Mentres os cociñeiros estaban mortos de medo por falar en público, xuro que nunca vin unha serenidade como a daquelas monxas.
Durante a construción do AVE Santiago-Ourense, no tramo que pasaba pola parroquia de Abades (Silleda), foi preciso escavar unha mámoa. Parecía bastante afectada polo tempo, fora violada, pero...
Era unha sorte de ovo Kinder.👇
Resulta que a mámoa da Chousa Nova estaba, efectivamente, machacadísima.
Pero, como nas bonecas rusas, agachaba un dolmen, máis pequeno e moito máis vello mesmo que grandes dólmenes como Dombate. Védelo na zona superior dereita da foto.
E ese dolmen non fora expoliado.
Dentro, os arqueólogos atoparon o enxoval completo co que depositaran ao finado/a. Algo rarísimo neste país no que case todas as mámoas están rebentadas.
No Museo das Mariñas de Betanzos consérvanse dous sepulcros do século XV que gardan un intrigante misterio. Son un matrimonio: Afonso de Carvallido e Clara Sanches.
E son os únicos irmandiños dos que conservamos unha imaxe.... ben, máis ou menos. 👇
Estes dous sepulcros, xunto a outro dun crego, apareceron fóra da igrexa, dados a volta, formando parte do pavimento da igrexa de Santa María do Azougue. A xente pisábaos sen saber o que había embaixo. Primero foron colocados preto da igrexa e logo levados ao museo.
Aínda que tiñan escudos nobiliarios e el levaba espada, non eran nobres. No sepulcro de Afonso dicíase que era mercader. Aínda así, xente importante, como se ve.
Alfredo Erias, director do museo, ficou pampo cando descubriu que se trataba dun dos líderes irmandiños de Betanzos.
I know of few sites that so dramatically reflect what an Iron Age hillfort SHOULD BE as Castro da Cidá (Ribeira, #Galicia), now with its restored upper wall.
But A Cidá also hides a great enigma. Will you come and see it with me? 👇
With its complex defensive system, its monumentality and dominance, its large size (3 ha) by Galician standards and even its name, 'A Cidá' (Lat. 'civitas', 'the town'), everything would suggest a Late Iron Age hillfort.
Radiocarbon dates are clear enough: A Cidá was inhabited in the Early Iron Age, VII-V BC. When most of the oppida and big hillfort were villages or did not exist yet, the hillfort of A Cidá had already been abandoned.
Acábome de decatar dun detalle moi curioso nunha das edicións do primeiro mapa xeral do reino de Galicia, deseñado polo padre Oxea desde México.
A primeira edición foi impresa en Amberes en 1603 e formou parte do Theatrum Orbis Terrarum, de Abraham Ortelio. É esta marabilla. 👇
O mapa foi unha intelixente operación das elites nobiliares galegas, que normalizaron a presenza senlleira do reino de Galicia na principal referencia cartográfica mundial. Tedes que ler esta descrición da imaxe.
Iso si, esa primeira edición fallaba como unha escopeta de feira.
"Su temperamento, ni frío ni caliente"
"Mucho vino y del mejor que se halla en toda Europa".
O da seda é boísimo, e ten a súa chicha da que falarei outro día.
Aquí vedes o "guerreiro de Aián", unha misteriosa figura de Trabancas (Agolada). Ata o século XIX, non era unha lousa. A xente coñecíaa coma o "santito", pero é moi curioso porque nos 90 pasou ser coñecida como o "guerreiro" de Aián.
A lauda estaba labrada nunha laxe ao pé do monte Farelo e chamaba moito a atención. O Mingos de Aián extraiuna da laxe para decorar a súa casa, e alí estivo ata que desapareceu en 2011. Finalmente, localizouse nunha casa particular de Monterroso.
Fálase de que foi unha "proba" para a escultura de Lope de Ventosa. A min non mo parece. Tampouco semella un guerreiro. Durmiu durante séculos, a medio facer, no fermoso Farelo.
A ver se algún especialista se anima a darnos algunha pista máis a partir da súa iconografía.