Thread by @magago

Na véspera do Día Nacional de Galicia quérovos contar unha historia sobre o poder dunha canción. E sempre que traballo sobre esta historia pónseme a pel de galiña.
Imos! 👇

É a Alborada de Pascual Veiga, estreada en 1880 en Pontevedra. Para moitos, unha melodía que é todo: a ledicia e optimismo.
Na Pobra, todas as festas comezan ben cedo pola mañá, cos gaiteiros entrando na vila tocando o Antigo Himno e a Alborada.

Pero desde o principio a Alborada prendeu como a pólvora.
Veiga e a Orfeón Coruñés interpretárona na Exposición Universal de París en 1889 e alí gañaron o primeiro premio e a Gran Medalla de Ouro! Hai gravacións desde 1909. Esta é de 1911.
consellodacultura.gal/fondos_documen…

O poder da Alborada é tan grande e representa tanto o que senten os galegos de finais do XIX, que Curros Enríquez cantará:
¡Gloria a quén un tesouro nesa canción vos leiga/ que ha de ser a Marsellesa galaica do porvir!./ ¡Eterno aplauso, vítores eternos ó gran Veiga (...)!

Podería contarvos mil historias da Alborada, pero voume deter só unha que é digna dunha gran escena do cine.
Aconteceu a miles de quilómetros de Galicia, en Bos Aires.
E dalgún xeito, cambiou aos galegos de alá.

A enorme colonia galega de Bos Aires no século XIX estaba enormemente fragmentada en microsociedades, é dicir, en pequenas entidades de auxilio mutuo divididas por parroquias, concellos e no mellor dos casos terras naturais.

Houbera unha tentativa de crear un centro galego que conseguira reunilos a todos e dotar á colectividade de máis forza, tanto para conseguir beneficios sociais como para exercer de lobby que defendera os intereses dos galegos, a súa lingua e cultura.
Un desastre, coma sempre.

E boa parte do desastre viña de algo que hoxe nos pode parecer raro desde a perspectiva actual, pero era así. Todos aqueles emigrantes tiña apenas unha vaga idea do que era ser galego. Eran da súa parroquia, e listo.
Non había vínculos comúns.
Galicia non era nada.

Se reparades, a loita do galeguismo desde o século XIX era crear vínculos comúns. E pensade en Arredor de si, a novela de Otero Pedrayo. Hadrián Solovio só é capaz de ver Galicia cando repara no mapa de Fontán, cando a ve enteira.
Iso era o que pasaba. Non a vían.

En xullo de 1906 morre Pascual Veiga. A esa altura xa era un auténtico mito nacional. A noticia supera inmediatamente a Península e se propaga polas colonias galegas de América. E comezan a prepararse homenaxes.

Os galegos de Bos Aires proxectaron en outubro de 1906 unha homenaxe ao músico no Teatro Victoria. Había tres orfeóns galegos, por suposto enfrontados entre si. Levábanse a matar. O pobrense Egidio Paz foi capaz de reunilos case por primeira vez grazas a Pascual Veiga.

Comezou a función. O teatro a rebentar de emigrantes galegos. E as 120 voces arrincaron ao unísono coa Alborada.

Arriba que a aurora comeza a pintar, a luz que namora na terra e no mar

E de súpeto sucedeu algo incrible.
Algo único.
Algo que emociona aínda hoxe.

Nada máis comezar o coro, TODO o teatro comezou a cantar, seguíndoos.
E cando comezaron a cantar, miráronse os uns aos outros abraiados.
Os de Ribadeo ás do Valmiñor. Os de Ponteceso aos da Fonsagrada. As de Ribadavia ás de Ortigueira.
Pero que pasa?

"Pero como saben eses a nosa canción, a canción que cantamos na nosa parroquia? E como o saben aqueles outros? E mesmo aqueles apirolados de tal sitio?".
Pero se esa canción era NOSA de toda a VIDA!!!!

E de súpeto, por primeira vez, aquela masa humana que se miraba con desconfianza, que eran parte dunha nación que fora esgazada, silenciada, soterrada durante séculos cantaba por primeira vez xuntos.
E non cantaban un himno relixioso.
Cantaban unha alborada.
Un espertar.

Había un xornalista entre as bambalinas, tomando nota da homenaxe a Veiga para a súa crónica. Era Xosé Ramón Lence.
Lence veu clarísimo o que estaba sucedendo.
Ao día seguinte, na súa crónica, dixo que os tempos eran chegados. Era o momento de unirse nun Centro Galego. Por fin.

E velaí naceu, en 1907, o Centro Galego de Bos Aires. Unha das institucións máis importantes, no seu tempo, dun país que se estende polas ribeiras do Atlántico, e que foi depositario e refuxio das arelas de liberdade, das artes e das letras de Galicia en tempos escuros.

O poder dunha canción.
O poder de sentirse parte de algo máis grande cun mesmo.
Feliz Día Nacional de Galicia.