به روزگار سلطان احمد قجر در سال ۱۹۲۱ میلادی (۱۳۰۰خورشیدی)، پیمان کارس میان #شوروی و #ترکیه بسته شد که اثرات ژئوپلیتیک آن تا امروز باقیمانده است.👇
در این قرارداد، ترکیه شهر مرزی #باتومی را به گرجستانِ شوروی داد و با تشکیل جمهوری خودمختار #نخجوان موافقت کرد. در عوض روسیه باریکهای شامل ساحل چپِ ارس را تا قرهسو (مرز ایران) به ترکیه داد تا جمهوری خودمختار نخجوان که در محاصرۀ ایران و ارمنستان شوروی بود، با ترکیه هم مرز شود.👇
حسین مکی بر اثر لجاجت با رضاشاه در کتاب خود این منطقه را انگشت آتاتورک خوانده است در حالیکه این منطقه در قرارداد ترکمانچای از ایران جدا شده بود. اینکه رضاشاه را باعث محاصره شدن ارمنستان و اتصال استراتژیک نخجوان به ترکیه میدانند از آن حرفهای بی ربط و مغرضانه است.👇
بخشهایی از قرارداد کارس 1921 kars در ویکی پدیا اشاره دارد که «باریکه میان ارس و قرهسوی سفلی که کوریدور ارس نامیده شده توسط شوروی به ترکیه واگذار شده و باعث شده نخجوان با ترکیه هممرز بشود.»👇
در بخش دیگر مربوط به آذربایجان و نخجوان، آمده است که به نخجوان اجازه داده شد تا صاحب ۱۵ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه در کوریدور ارس بشود.👇
تاثیر قرارداد کارس بر روابط ایران-ترکیه: «واگذاری سورمالی و کوریدور ارس ازطرف شوروی به ترکیه باعث شکلگیری مرزهای جدید میان ایران و ترکیه شد که سالها بعد به شورش کردهای آرارات منجر گردید.»
بنابراین رضاشاه در انعقاد قرارداد کارس و واگذاری این مسیر استراتژیک به ترکیه نقشی نداشت. ٪
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
#سند «کاملا سرّی» دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب #کمونیست اتحاد شوروی با امضای #استالین به دبیر اول حزب کمونیست جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان میرجعفر #باقروف
تیتر سند «دربارهٔ اقدام به تشکیل یک حرکت تجزیه طلبانه در #آذربایجان جنوبی و دیگر استانهای ایران شمالی» (۶ ژوئیه ۱۹۴۵)
این نامه در آرشیو #حزب_کمونیست در مسکو بود و پس از فروپاشی شوروی به «آرشیودولتی تاریخ اجتماعی و سیاسی روسیه» که همه اسناد حزب کمونیست و سازمان جوانان این حزب را در بر میگیرد منتقل شد.
مشخصات این سند در این مرکز چنین است: RGASPI F.17, o. 162, d. 37, 1.147-148 #اذربايجان #۲۱اذر
بخش هایی از سند:
در نظر بگیرید که توصیه میشود به کارهای مقدماتی برای تشکیل یک ولایت خودمختار ملی #آذربایجان در چارچوب دولت ایران شروع شود که صاحب اختیارات وسیع باشد. در عین حال در استانهای گیلان، مازندران، گرگان و خراسان هم یک جنبش تجزیه طلبانه سازماندهی شود.👇