Thread by @pishgoo44444

#جنبش_های_ضد_دینی_در_ایران
#حروفیه
#فضل_الله_نعیمی قسمت دوم

رد عقاید اسلامی:
صادق هدایت در مقایسه ی حافظ و خیام یه جا مینویسه که حافظ اشعارش رو رندانه مینوشت و ترس تو اشعارش دیده میشه ولی خیام خیلی صریح و شفاف همه چیز اسلام رو مسخره میکنه
👇

نعیمی هم فردی بود که مثل حافظ تو لفافه مینوشت (نعیمی و حافظ هم عصرن) ولی گاهی قلم رو رها میکرد و داستان های اسلامی رو به این سبک مسخره میکرد، به این ابیات که داستان هبوط (خوردن گندم و سقوط روی زمین) رو مسخره میکنه نگاه کنید:
👇

گر زآنکه نشان میطلبی ذات خدا را
از ما بطلب خواجه که ماییم نشانه
المِنَّتُ لله، ز مِی های خدایی
رفتند خدایان طبیعت ز میانه
تا زلف چلیپا وُش آن مغ بچه دیدم
بستیم میان باز به زنار مغانه
ای خواجه نگویی که چرا ادم خاکی!
در دام غم افتاد برای دو سه دانه؟
👇

گر قسمت و روزی وی ان دانه نبودی!
ای خواجه بفرمای که خوردیش و یا نِه؟
ور قسمت خود خورد و خود ان روزی او بود!
از خُلد بَرینش به چه کردند روانه؟
ای خواجه تو این راز خداییست چه دانی؟
اینجا نرسد کس به فسون و به فسانه
میخواست که ابلیس شود فاش به لعنت
بود ادم خاکی به همه روی بهانه
👇

از کعبه به بتخانه اگر رفت نعیمی
عیبش مکن ای خواجه شد از خانه به خانه

اگر به ابیات دقت کنید تو بیت اول و دوم انسان رو خدا میدونه و با طبع شاعرانه میگه که هر مدل خدایی رو باید کنار زد و در ادامه، داستان هبوط و خوردن دو سه دانه گندم ادم و حوا رو مسخره میکنه که چرا 👇

بخاطر خوردن دو تا دونه گندم باید تو درد و رنج بیفته، اگر قسمتش نبود، چطور خورد؟ اگر قسمتش بود چرا از بهشت بیرونش کردن؟

و در ادامه با طعنه و متلک به خدای مذهبیا میگه این راز خداییه و درسته عقل ما ادمها به این افسانه ها نمیرسه،ولی دلیلش این بوده که 👇

میخواست ابلیس رو ضایع کنه، ادم بدبخت رو بهونه کرد
و در بیت اخر هم به صراحت میگه من رو عیب مکن که از کعبه به بتخونه رفتم چون کعبه و بتخونه یکی هستن.

اینجا شاید مثل خیلی از مفسرها بگید طبع شعر طرف گرفته و دور حوض هندونه قاچ میکردن و حالا نعیمی هم یه چیزی گفته 👇

(چون چنین حرفای مضحکی رو دیدم) ولی وقتی دائم این طرز تفکر تکرار میشه و میدونیم این افراد در لفافه حرف میزدن باید از لابلای این اشعار؛ بقول معروف اون مغز اندیشه رو بکشیم بیرون...
👇

#عقاید_انسان_خدایی

در باب اندیشه انسان خدایی و رد وحدت وجود اشعار زیادی رو میشه واسه نمونه اورد ولی اول من معنای این عقاید رو به دوستانی که نمیدونن بگم

انسان خدایی که از اسمش هم پیداست که انسان رو معیار حقیقت میدونه و میگه اگر خدایی هم وجود داشته باشه، اون خدا انسانه، 👇

نعیمی بارها به این اشاره میکنه که #من_خدا_هستم (حتی اولین بیت شعر قبلی هم همینو میگه ولی جاهای دیگه صریح تر میگه)

اما در رد وحدت وجود عرفانی، من قبلا هم این مساله رو باز کردم، هر عقیده ای که بگه جهان از یه چیز واحد تشکیل شده در واقع عقیده وحدت وجودیه،👇

در مقابل هر عقیده ای که بگه جهان از چیزهای مختلف ساخته شده عقیده کثرت وجودیه، مثلا یونان باستان تالس میگفت کل جهان از اب ساخته شده یعنی اب ذات نهایی کل چیزهای جهانه، این یه عقیده وحدت گراست
یا تو یونان باستان یکی میگه جهان از چهار عنصر ساخته شده این یه عقیده کثرت گراست...
👇

حالا وحدت وجودی های عرفانی(یا حتی فلسفی مثل اسپینوزا) کل دیدگاهشون این بود که اگر خدا یه چیزه، جهان یه چیز دیگه، این نشون میده خدا متناهی و محدوده و استغفرالله. پس خدا و جهان یه چیزن یعنی کل جهان، کل طبیعت، خداست (که البته اینم گروه های مختلف فکری دارن) ولی 👇

بطور کلی میگفتن که تمام چیزهای مختلف طبیعت، همه اَشکال و صورتهایی از خداوند هستن مثل موج که چیزی جدا از دریا نیست، بلکه یه شکل یا صورتی از دریاست

این ساده ترین و عام ترین توضیح از تفکر وحدت وجودیاست که عرفا هم تو ایران به چنین چیزی اعتقاد داشتن
👇

حالا این وحدت وجودیا معتقد بودن که خدا یه روح، یه نفس، یه عقل، یه خرد جهانیه، یه چیز زنده ای که طبیعت، مظاهر و تجلی این روح یا نفس یا عقل هستش، این عارفا یا حتی فلسفیا این خدا رو با نام ها یا اصطلاحات مختلف میاوردن مثلا تو غرب اسپینوزا بهش میگه #جوهر یا 👇

هگل بهش میگه #روح_مطلق(که تو بحثای اینا رسیدیم با جزییات میگم اینا چی میگن) ولی یکی از اصطلاحات پر کاربرد هم تو غرب هم تو شرق بین وحدت وجودیا #نفس_کل یا عقل کل هستش

حالا کسایی که میگن نعیمی مسلمون و شیعه و مذهبی و... است که هیچ ولی کسایی که میان تفسیر میکنن👇

نعیمی و پیروانش مثل عماد الدین نسیمی، عارف هستن،
از اینجا به بعد اشعار رو ببینن و بیان بگن چطور این اشعار که دائم مدل های مختلفش تکرار میشه رو ندیدن؟
درسته که حروفیه هم وحدت رو قبول دارن و معتقدن عالم کثرت (یا کل چیزها تو جهان) در یه وحدتی خلاصه میشه ولی 👇

این وحدت رو به انسان برمیگردونن و عقاید انسان خدایی و انسان محوری (اومانیسم) رو نشر میدن و تا جایی پیش میرن کخ وجود جهان رو وابسته به وجودانسان میدونن

پس نمونه هایی از انسان خدایی و وحدت گرایی (ولی نه وحدت وجود عرفانی) رو در زیر ببینیم:
👇

خدا را در اشیا طلب روز و شب
طلب کرده جز عین دانا نبود
ز دانش چرا دم زند نفس کل؟
که پیش از من ان نفس دانا نبود

خیلی صریح میگه نفس کل شما وابسته به وجود منه، 👇

من نباشم نفس کلی نیست (کجا عقاید عرفا این بوده که از اینا تفسیر عرفانی در میارن؟)

یا اینجا رو نگاه کنید:
ای صاحب بغض و خشم و پرخاش
همرنگ نگار خویشتن باش
بیرون ز وجود خود خدا را
زینهار مجو که گفتمت فاش
گویی که به غیر ما کسی هست؟
از خویش تو این حدیث متراش
👇

خیلی صریح داره میگه دنبال خدایی غیر #من هستی؟ این چه حدیثیه از خودت درمیاری؟

یا مثلا یه تیکه از این ترکیب بند فوق العاده اش رو ببینید:

ای گشته دلم محیط اشیا
ای خوب و بد افریده ی ما
فرمانبر ما بود کمینه
از تخت ثری تا ثریا
رخسار جهانفروز ما بین
در صورت هر که گشت پیدا
👇

از غایت حسن خوش که داریم
بر "چهره ی خود" شدیم شیدا
ای بیخبر از جهان وحدت
"کی خاک شود بگوی ، گویا ؟"
ماییم و به غیر ما کسی نیست
در شیب و فراز و زیر و بالا
در شهر وجود ما ز مستی
گوید همه لحظه پیر و برنا
سیمرغ جهان لامکانیم
مقصود زمین و اسمانیم
👇

یعنی دقت کنید خیلی صریح و شفاف میگه ماییم و به غیر ما کسی نیست در شیب و فراز و زیر و بالا

یا در رد عقاید اسلامی میگه کی خاک شود بگوی، گویا (گویا اشاره به ناطق بودن داره - اشاره به تعریف انسان حیوان ناطق است) حالا نعیمی میگه کی خاک به حرف زدن در میاد؟ (ناطق میشه؟)

👇

یا مثلا جایی میگه:

اگر مردان راهت را حجاب از پیش برخیزد
هزار اِنی اَنَا لله گو، ز هر سو #بیش برخیزد
سلیمان وار سلطانی کند در عالم #وحدت
گدایی کز سر مستی چو این درویش برخیزد

عبارت انی، انا الله اشاره به داستان موسی داره که تو بیابون گم شده و خیلی داستان واسش پیش میاد، 👇

کم مونده بزنه زیر گریه که از یه درخت صدا میاد ای موسی، "اِنّی، اَنَا اللهُ" یعنی حقا که #من_خدا_هستم (خدا از طریق یه درخت میاد با موسی حرف بزنه)

چنانچه میبینیم نعیمی و حروفیه هم زیاد از این تعبیر استفاده میکنن، تو بیشتر اشعارشون این عبارت رو 👇

میبینید(یعنی یه عبارت مذهبی رو جدا کرده و داره باهاش عقاید خودشو نشر میده)

تو این دو بیت داره میگه اگر حجاب از بین بره (که حجاب معمولا نماد جهل و نفهمیه)، هزار انی انا الله (من خدا هستم) بگو، میبینی (بیش برخیزد یعنی) کثرت از بین میره و به عالم وحدت میرسی،عالم خدایی انسان 👇

نمونه های اندیشه های انسان محوری این افراد (برگرفته از کوس انالحق حلاج) زیاده ولی من این مثالها رو جدا کردم

برای مثال ببینید:

"ز دانش چرا دم زند نفس کل
که پیش از من ان نفس دانا نبود"

یا مثلا میگه:
بی ما نتواند ای پسر بود
یک ذره ز ماه تا به ماهی
👇

یعنی کل جهان وابسته به وجود ماست، نه بالعکس

یا جای دیگه با اشاره به #لن_ترانی موسی (داستان لن ترانی اینه که موسی به خدا گفت میخوام ببینمت، خدا هم گفت: لن ترانی،یعنی نمیتونی من رو ببینی) میگه

بیا ای موسی عمران ، میِ اَرنی ستان از #من
که تا بیرون کنی از سر، خمار لن ترانی را
👇

درواقع نعیمی میگه ای موسی، بیا من خدا رو بهت نشون بدم تا از خماری دربیای

یا جایی با اشاره به عبارت "کُن فَیَکون" میگه (کن فیکون عبارت قرانیه، قران خلق جهان رو کُن فَیَکون میدونه یعنی از هیچ یه بشکن زدم درست شده - معنی خودمونیش میشه خدا گفت: بوجود بیا، اونم زارت بوجود اومد) 👇

نعیمی میگه اون کسی که کن فیکون میکنه تویی، نه الله مدینه

ان نقطه که مرکز جهان است تویی
وآن قطره که اصل "کُن فکانست" تویی
(این عبارت هم بارها تو اشعارشون میاد)

همونطور که گفتم مثال واسه تفکرات انسان خدایی نعیمی زیاده
ولی من چند نمونه دیگه اش رو بیارم:
👇

ما اب حیات عین ذاتیم
ما نسخه ی عالم صفاتیم
ماییم صفات کبریایی
ماییم کتابت خدایی
ما سی و دو حرف لایزالیم
ما مظهر ذات بی زوالیم
قائم به وجود ماست اشیا
بی هستی ما، کجاست اشیا؟
بگشا نظر و جمال ما بین
حسن رخ و خط و خال ما بین
.
.
.
ان دلبر گلعذار ماییم
دلداده #به_یار و یار ماییم

👇

چنانچه میبینید بعد یه سری ابیات که میگه همه چیز خود ماییم، در اخرین بیت کل شعر رو جمع بندی میکنه که هم یار (خداوند) خود ماییم، هم دلداده به یار خود ماییم...

👇

قسمت سوم رو تا عصر میزارم
هر چقدر حذف میکنم کوتاه بشه باز نمیشه
دیگه کمتر از این اصل ماجرا حذف میشه

قسمت بعدی تفکرات سیاسی و انقلابی واسه #براندازی رو میزارم و عاقبت نعیمی و جنبشی که بوجود اورد و شروع کار عمادالدین نسیمی.....