ـ #رشتو: جشن سده
ـ #بهمن_انصاری
(بعد از مطالعه حتما ریتوییت کنید تا همه با این جشن ملی ایرانی، آشنا بشند)
در ایران باستان، در طول سال بیشتر از ٢٠ جشن ملی و ده‌ها جشن محلی برگزار می‌شد. این جشن‌ها اغلب برای بزرگداشت طبیعت و در گرامی‌داشت ایزدانِ نگهدار طبیعت انجام می‌گرفت.
⬇️
ـ #بهمن_انصاری
(بعد از مطالعه حتما ریتوییت کنید تا همه با این جشن ملی ایرانی، آشنا بشند)
در ایران باستان، در طول سال بیشتر از ٢٠ جشن ملی و ده‌ها جشن محلی برگزار می‌شد. این جشن‌ها اغلب برای بزرگداشت طبیعت و در گرامی‌داشت ایزدانِ نگهدار طبیعت انجام می‌گرفت.
⬇️
در این میان، #جشن_سده، از بزرگ‌ترین و مشهورترین جشن‌های ایرانی قلمداد می‌شد که در کنار نوروز و مهرگان، در شمار بزرگ‌ترین جشن‌ها قرار داشت و در تمام فلات ایران با جدیت و شکوه هرچه بیشتر، برگزار می‌گردید.
⬇️
⬇️
ریشه‌شناسی واژه سده
جشن سده، هر سال در شامگاه ١٠ بهمن‌ماه پا می‌گرفت. با توجه به این که در آن دوران، شروع فصل سرد (زمستان) از ١ آبان تعیین می‌شد، میان ١ آبان تا ١٠ بهمن، صد روز فاصله بود. به همین دلیل به این جشن، سده (یعنی جشن صدمین روز زمستان) گفته می‌شد.
⬇️
جشن سده، هر سال در شامگاه ١٠ بهمن‌ماه پا می‌گرفت. با توجه به این که در آن دوران، شروع فصل سرد (زمستان) از ١ آبان تعیین می‌شد، میان ١ آبان تا ١٠ بهمن، صد روز فاصله بود. به همین دلیل به این جشن، سده (یعنی جشن صدمین روز زمستان) گفته می‌شد.
⬇️
همچنین در منابع آمده است که بخاطر آن‌که از ١٠ بهمن تا ١ فروردین ۵٠ روز و ۵٠ شب باقی مانده است، سده به معنای باقی‌ماندن ١٠٠ شبانه‌روز تا آغاز بهار و به نوعی جشنی در پیشواز بهار است.
⬇️
⬇️
خاستگاه پیدایش جشن سده
در اساطیر و فرهنگ ایرانی، مناسبت‌های مختلفی را با سده پیوند داده‌اند. اما مهم‌ترین آن در شاهنامه آمده است که در روز ١٠ بهمن، آتش به وسیله هوشنگ پادشاه اساطیری ایران کشف شد و به این مناسبت جشنی بر پا کرد که سده نامیده شد. این داستان به این شکل است:
⬇️
در اساطیر و فرهنگ ایرانی، مناسبت‌های مختلفی را با سده پیوند داده‌اند. اما مهم‌ترین آن در شاهنامه آمده است که در روز ١٠ بهمن، آتش به وسیله هوشنگ پادشاه اساطیری ایران کشف شد و به این مناسبت جشنی بر پا کرد که سده نامیده شد. این داستان به این شکل است:
⬇️
«روزی هوشنگ با چند تن از یارانش از کوه می‌گذشتند که مار سیاهی را دیدند. هوشنگ سنگ بزرگی برداشت و به سوی مار پرتاب کرد. مار فرار کرد اما سنگِ‌پرتاب‌شده به سطح‌سنگی‌کوه برخورد کرد و از برخورد دو سنگ، جرقه‌ای خورد و آتش پدیدار شد:
⬇️
⬇️
برآمد به سنگِ گران، سنگِ خُرد
هم‌آن و هم‌این سنگ، گردید خُرد
فروغی پدید آمد از هردو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ، آذرنگ
جهاندار، پیش جهان‌آفرین
نیایش همی‌کرد و خواندآفرین
که اورا فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آنگاه، قبله نهاد
یکی جشن کرد آن‌شب و باده خَورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد
⬇️
هم‌آن و هم‌این سنگ، گردید خُرد
فروغی پدید آمد از هردو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ، آذرنگ
جهاندار، پیش جهان‌آفرین
نیایش همی‌کرد و خواندآفرین
که اورا فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آنگاه، قبله نهاد
یکی جشن کرد آن‌شب و باده خَورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد
⬇️
آیین‌های سده
معمولا مردم با برافروختن آتش در بام‌ها، آتشکده‌ها، یا مناطق مرتفع، جشن را آغاز می‌کردند. مردم گروه‌گروه با گردآوری هیزم، می‌کوشیدند آتش را بزرگ‌تر و باشکوه‌تر فروزان کنند. این همکاری در تهیه هیزم، جشن سده را به نوعی جشن همبستگی و همکاری ایرانیان تبدیل می‌کرد.
⬇️
معمولا مردم با برافروختن آتش در بام‌ها، آتشکده‌ها، یا مناطق مرتفع، جشن را آغاز می‌کردند. مردم گروه‌گروه با گردآوری هیزم، می‌کوشیدند آتش را بزرگ‌تر و باشکوه‌تر فروزان کنند. این همکاری در تهیه هیزم، جشن سده را به نوعی جشن همبستگی و همکاری ایرانیان تبدیل می‌کرد.
⬇️
جشن سده جشن بزرگداشت ایزد آذر، نگهبان و مظهر آتش هست. در وسط سرمای زمستان‌های برفی، جشن سده با برپایی آتش‌های بزرگ گرمابخش، امید به پایان سرما را در دل‌ها شعله‌ور می‌ساخت.
⬇️
⬇️
آیین‌های این جشن هنوز بعد از گذشت هزاران سال، ثابت مانده است. معمولا پس از برپایی آتش بزرگ، مردم دور آتش جمع می‌شوند. سپس یک موبد شروع به خواندن بخش‌هایی از اوستا می‌کند. یکی از این بخش‌ها آتش‌نیایش است.
⬇️
⬇️
پس از پایان این مناجات‌خوانی، مردم به جشن و پایکوبی در پیرامون آتش می‌پردازند و تا نیمه‌های شب شاد و شاداب مشغول رقص و آواز می‌شوند.
⬇️
⬇️
امروز در کرمان و یزد، جشن سده با شکوه هرچه تمام‌تر توسط انجمن زرتشتیان برگزار میشود. در تورهای مسافرتی زمستانی‌تان، حتما حضور در جشن سده را برنامه‌ریزی کنید.
#بهمن_انصاری
نویسنده کتاب اساطیر ایرانی 👇
BahmanAnsari.ir/persian-mythol…
#بهمن_انصاری
نویسنده کتاب اساطیر ایرانی 👇
BahmanAnsari.ir/persian-mythol…
١- حتما ریتوییت کنید تا دیده بشه و همه با این جشن ملی ایرانی آشنا بشند.
٢- هرجا خواستید کپی کنید ولی اسم منو از زیرش حذف نکنید ❤️
٢- هرجا خواستید کپی کنید ولی اسم منو از زیرش حذف نکنید ❤️
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
