Thread by @msaremif

واقعیت پشت پرده #طرح_صیانت
در تمام این سال‌ها کاربران همواره از دو موضوع نگران بوده‌اند: فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی خارجی، به‌خصوص اینستاگرام، و احراز هویت.
اما واقعیتی که کمتر به آن توجه شده، تسلط ستاد کل نیروهای مسلح به اینترنت در این طرح است ۱/۱۶

independentpersian.com/node/217151

در نخستین نسخه‌های طرح (نسخه مجلس دهم)، جمله‌ای آمده بود که مهم‌ترین نگرانی، از آن سرچشمه می‌گیرد: «تمام پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی فعال موظفند حداکثر تا دو ماه پس از تصویب این قانون، شرایط خود را با آن تطبیق دهند.»
تعریف بسیطی هم از پیام‌رسان داشت که همه چیز را شامل می‌شد! ۲/۱۶

در نسخه ابتدایی طرح در مجلس یازدهم، تنها «خدمات اثرگذار خارجی» (که ۵درصد ترافیک بین‌الملل را اشغال می‌کنند) با ارائه نماینده قانونی و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی، می‌توانستند در ایران فعالیت کنند.
یعنی محدود به چند سرویس خاص شد.
۳/۱۶

حتی در این نسخه‌ها اثری از اولتیماتوم دوماهه به این سرویس‌ها (مثل اینستاگرام، جی‌میل یا موتور جست‌وجوی گوگل) هم دیده نمی‌شود. در عوض موادی در جهت حمایت‌های سرویس‌های معادل ایرانی این خدمات، به طرح اضافه شده است.
۴/۱۶

اما در نسخه دی ۱۴۰۰ کل فصلی که به وظایف سرویس‌های خارجی می‌پرداخت، و نکات فوق در آن مطرح شده‌بود، حذف شده‌است. این بخش از طرح صیانت عملا بیشترین توجه‌ها را به خود معطوف کرده بود و عملکرد فیلترینگ سرویس‌های خارجی را در صورت رجوع نکردن برای کسب مجوزهای لازم، بیان می‌کرد.
۵/۱۶

این تغییر نباید این تصور راایجاد کند که جمهوری اسلامی ایران، یا حداقل نویسندگان طرح، در مقابل خواست کاربران در فیلترینگ سرویس‌های خارجی کوتاه آمده‌اند. تمامی موارد قانونی که «کمیسیون عالی تنظیم مقررات» رازیر نظر شورای عالی فضای مجازی موظف می‌کرد که مجوزهای لازم را صادرکند…/
۶/۱۶

و کلیه موادی از این طرح که دستگاه‌های اجرایی، و به‌خصوص وزارت ارتباطات، را ملزم می‌کرد که مصوبات فوق را اجرا کنند، ‌همچنان به قوت خود باقی است. منتها این فیلترینگ عملا به‌صورت برجسته در بندی جداگانه، درج نشده است تا باعث حساسیت کمتر افکار عمومی شود.
۷/۱۶

موضوع احراز هویت کاربران، در نسخه‌های جدید تکرار شده، اما انشای آن تغییر کرده. در نسخه‌های قبل (ماده ۲۵ نسخه تیر ۱۴۰۰): «ارائه‌دهندگان خدمات پایه کاربردی …. مکلف به رعایت موارد زیر هستند»
در نسخه دی ۱۴۰۰ (ماده ۱۵): «در ارائه خدمات فضای مجازی… موارد زیر الزامی است».
۸/۱۶

به این ترتیب می‌بینیم که این موضوع حساسیت‌زا که چهار سال پیش با اجبار همه شرکت‌ها که در مهلت دوماهه برای کسب مجوز آغاز شده بود، در طی این سال‌ها کم‌رنگ‌تر شده است، به نحوی که در نسخه آخر به‌کلی متن آن حذف شده است، هرچند اصل آن هنوز هست و در بخش‌های دیگری تکرار شده‌است.
۹/۱۶

اما یک چیز دیگری در این قانون است که متاسفانه کمتر به آن توجه شده و دیر زیر داد و قال ناراحتی ناشی از فیلترینگ «اینستاگرام و گوگل» پنهان مانده. بخشی که در نسخه‌های مختلف طرح صیانت همواره حضور داشته و پیاپی پررنگ‌تر هم شده‌است: نقش ستاد کل نیروهای مسلح و اطلاعات سپاه
۱۰/۱۶

در طرح صیانت یک نهاد جدید در شورای عالی فضای مجازی خلق شده‌است به‌نام «کمیسیون عالی تنظیم مقررات». البته طبق متن نسخه‌های قبلی، این کمیسیون، همان کمیسیونی است که در جلسه هشتم شورای عالی فضای مجازی ایجاد شده بود. اما رجوع به متن مصوبات، نشان می‌دهد که آن کمیسیون …/
۱۱/۱۶

صرفا نقش مشورتی داشته است، در حالی که کمیسیونی که در اینجا مطرح می‌شود، تنها با آن تشابه اسمی دارد و هم وظایفی که در اینجا ذکر شده و هم اعضای آن، بسیار با مصوبه قبلی شورای عالی فضای مجازی متفاوت است.
۱۲/۱۶

بسیاری از مسئولیت‌های تصمیم‌گیری از «سازمان تنظیم مقررات» زیرنظر وزارت ارتباطات،گرفته شده و به «کمیسیون عالی تنظیم مقررات» زیر نظر شورای عالی فضای مجازی داده شده است، و سازمان تنظیم مقررات، صرفا مجری آیین‌نامه‌های مصوب این کمیسیون شده است.
۱۳/۱۶

به‌این ترتیب مسئولیت سیاست‌گذاری‌های کلان از وزارت ارتباطات (که نهادی تا حدودی، به‌اصطلاح انتخابی در سیستم جمهوری اسلامی ایران است) گرفته شده و به یک نهاد کاملا انتصابی، یعنی شورای عالی فضای مجازی (که بیشتر اعضای آن منتخب رهبری جمهوری اسلامی ایران است) سپرده شده است.
۱۴/۱۶

کمیسیون عالی تنظیم مقررات ۲۲ عضو دارد که از آن بین چند نهاد، مانند ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات، سازمان پدافند غیرعامل، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، و نیروی انتظامی، نهادهای نظامی عضو این کمیسیون هستند که بالاترین نهاد تنظیم مقررات اینترنت در کشور است.
۱۵/۱۶

درفصلی که «گذرگاه مرزی» توضیح داده شده، پهنای باند بین‌الملل راتحت کنترل نهادی به‌نام «کارگروه مدیریت گذرگاه مرزی» متشکل ازرئیس مرکز ملی فضای مجازی و نمایندگان وزارت ارتباطات، پدافند غیرعامل، وزارت اطلاعات، ناجا، قوه قضائیه، ستاد کل نیروهای مسلح و اطلاعات سپاه معرفی می‌کند.
پایان