Thread by @bluesherbet_

เอาล่ะค่ะทุกคน ดิชั้นกลับจากชุมแสงแล้ว จะมาเข้าโหมด #เกาหลีสามัญชน ที่เคยมีคนขอให้ตีแผ่ ประวัติศาสตร์ว่าด้วยอภิมหาเศรษฐีของเกาหลี (Chaebol) ((อ่านว่า แชบอล/แจบอล 재벌 เหมือนกีฬาแชร์บอลนะคะ ไม่ใช่แชโบล))

ประเด็นนี้เรียกว่ายากและไกลตัวเรามากๆ ใช้เวลารวมข้อมูลครึ่งเดือนเลยค่ะ

ก่อนจะเข้าเนื้อหาปวศ. เรามารู้จักคำจำกัดความของแชบอลกันก่อนนะคะ แชบอลมักมีคุณสมบัติดังนี้

1. เป็น "กลุ่มธุรกิจ" ขนาดใหญ่ มีบริษัทในเครือ
2. ดำเนินกิจการโดย "คนในครอบครัว" (อาจมีหุ้นส่วนนอกตระกูล แต่น้อย)
3. มักจะมีคอนเนคชั่นกับ "รัฐบาล" ซึ่งอาจผิดกฎหมาย

#เกาหลีสามัญชน

Top 10 Chaebol จาก wiki เดี๋ยวเขียนจบจะมาแนะนำโดยละเอียดค่ะ เกาหลีใต้มีแชบอลประมาณ 100 กรุ๊ป

1. Samsung (ครอบครัว Lee)
2. Hyundai Kia (Jung)
3. LG (Koo)
4. SK (Choi)
5. GS (Heo)
6. Lotte (Shin)
7. Hanhwa (Kim)
8. Hanjin (Jo)
9. Kumho (Park)
10. Doosan (Park)

#เกาหลีสามัญชน

เรื่อง Chaebol เนี่ย ลว.ว่าคนไทยหลายๆคนเชี่ยวชาญกว่าลว.เยอะ รู้ว่าใครรวยสุด ปีนี้อันดับเปลี่ยนยังไง ไปถึงข่าวฉาวๆที่เกิดขึ้นกับแชบอล ดังนั้น #เกาหลีสามัญชน วันนี้จะมาเล่าในแง่มุมที่ลว.ถนัดนะคะ คือแง่มุมปวศ.

สำหรับคนที่ไม่แม่นปวศ.เกาหลี ลว.ขอเรียงชื่อยุคให้เข้าใจตรงกันก่อนเนาะ

1. ยุคโคโจซอน (อันนี้จะคล้ายๆตำนานปรัมปรา)
2. ยุคสามก๊กเกาหลี โคกูรยอ แพกเจ ชิลลา
3. ยุคชิลลารวม (รวมกับแพกเจ)
4. ยุคโครยอ
5. ยุคโชซอน
6. ยุคจักรวรรดิญี่ปุ่น
7. เกาหลีเหนือ-ใต้

#เกาหลีสามัญชน

การปกครองในยุคโคกูรยอจะเป็นแคว้นๆ มากกว่า แต่พอมาถึงยุคชิลลา ความที่สนิทสนมกับราชวงศ์ถังมาก (อาณาจักรติ๊ดเดียวแต่ไปตีโคกูรยอกับแพกเจแตกได้ ก็เพราะถังช่วย) ชิลลาก็เลยเห่อวัฒนธรรมจีนๆ ว่าสูงส่ง

การตั้งนามสกุล(แซ่) ก็เริ่มในยุคนี้ รวมถึงเริ่มแบ่งชนชั้น "ขุนนาง" ด้วย #เกาหลีสามัญชน

โดยการคัดขุนนางในยุคชิลลาเนี่ย จะพิจารณาจากความดีความชอบบ้าง สอบบ้าง บางคนประจบเก่งก็ได้ยศขุนนางไป ได้แล้วก็ขี้เกียจ มีลูกหลานเป็นขุนนางกินภาษีปชชต่ออีกหลายรุ่น

พอเข้ายุคโครยอ พระเจ้าควังจง (อช.4 Moon Lovers) เลยจัดสอบควากอ (จอหงวน) ค่ะ #เกาหลีสามัญชน

https://twitter.com/bluesherbet_/status/1090637547196145666

ยุคโคกูรยอ/ชิลลาล่มสลายเพราะขุนนางขี้เกียจ แถมพอขึ้นยุคโครยอ องค์ชายรัชทายาทคนนี้ ยังถูกขุนนางชิลลาเก่าเป่าหู จนเกือบถูกลอบปลงพระชนม์ เมื่อขึ้นรัชกาลองค์ชายสี่ (พระเจ้าควังจง) เลยจัดให้มีสอบควากอ (จอหงวน) ครอบครัวใดที่สอบไม่ผ่านใน3รุ่น ต้องโดนปลดออกจากขุนนาง #เกาหลีสามัญชน

ส่วนยุคโครยอที่ได้ชื่อว่าเป็นยุคทองพุทธศาสนานั้น ส่วนนึงล่มเพราะคนบ้าศาสนาเกินไป มีพระสงฆ์ที่ประพฤตินอกรีต ใครดู Six Flying Dragons จะเก็ตว่าคล้ายๆวัดพระธรรมกึ๋ยบ้านเรา 555

คนที่มีคุณูปการหนักๆ ในการสร้างโชซอนก็คือ แม่ทัพอีซองกเย(ทหาร) + ชองโดจอน(นักปราชญ์ขงจื๊อ) #เกาหลีสามัญชน

อาณาจักรใดมีใครก่อตั้ง ก็มักจะมีแนวทางตามเจตนารมณ์ของผู้ก่อตั้ง ดังนั้นเมื่อโชซอนมี อาจารย์ซัมบง (ชองโดจอน) เป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งหลัก บ้านเมืองจึงปกครองตามเจตนารมณ์ขงจื๊อใหม่ ที่ท่านถนัด

(เกาหลีรับลัทธิขงจื๊อใหม่มาใช้ในลักษณะแนวปฏิบัติ ไม่ได้รับมาเป็นศาสนานะคะ) #เกาหลีสามัญชน

ต่อไปจะขอเรียกชนชั้นสูงว่า "ยังบัน" 양반 มีรวมทั้งราชวงศ์ ขุนนางทั้งฝ่ายบู๊และบุ๋น

เดิมทีการสอบควากอ (จอหงวน) ใครจะมาสอบก็ได้ แต่เพราะโชซอนยึดติดกับหลักการ 삼강오륜 (ซัมกังโอรยูน-พันธะ3ความสัมพันธ์5) ของลัทธิขงจื๊อใหม่ คนที่จะสอบควากอได้จึงต้องเป็นยังบันเท่านั้น

#เกาหลีสามัญชน

삼강오륜 (ซัมกังโอรยูน-พันธะ3ความสัมพันธ์5) คืออะไร??

ก็เป็นหลักปฏิบัติในลัทธิขงจื๊อใหม่ว่าผู้น้อยต้องปฏิบัติกับชนชั้นสูงแบบนี้ ลูกต้องปฏิบัติกับพ่อแม่แบบนี้ เมียควรปฏิบัติกับผัวแบบนี้ เด็กควรปฏิบัติกับผู้ใหญ่แบบนี้ เพื่อนควรปฏิบัติกับเพื่อนแบบนี้

#เกาหลีสามัญชน

หลักการซัมกังโอรยูน ทำให้เกาหลียึดระบบอาวุโสเข้มข้น ชนชั้นล่างไม่มีโอกาสลืมตาอ้าปาก ส่วนชนชั้นสูงก็เครียดตลอดเวลา เพราะต้องรักษายศ รักษาธรรมเนียมปฏิบัติ

แล้วมันเกี่ยวกับแชบอล Chaebol ตรงไหน เอาล่ะ จะเข้าเรื่องแล้ว ทุกคนรู้จักคูยงฮาแห่ง Sungkyunkwan Scandal มั้ย #เกาหลีสามัญชน

คูยงฮาแห่ง SKKS เกิดในครอบครัวพ่อค้าที่ร่ำรวย ใช่แล้วเค้าไม่ได้เป็นยังบันจ้าา ย้อนไปก่อนหน้านั้นอีก พ่อค้าแม่ค้าจัดอยู่ในชนชั้นสามัญชน เหมือนเกษตรกร และช่างหัตถกรรม พอมีสินค้าเกษตร+สิ่งทอ เหลือใช้ ก็นำออกมาเร่ขายในตลาด แต่ต่อมามีการค้าทางทะเล พ่อค้าแม่ค้าก็รวยขึ้น

#เกาหลีสามัญชน

มีคำกล่าวว่าเงินซื้อได้ทุกอย่าง กระทั่งสังคมโชซอนที่ยึดหลักขงจื๊อเข้มแข็งก็เหอะ ช่วงปลายโชซอน (คาบเกี่ยวกับยุคพระนารายณ์ ในละครบุพเพฯ) มีพ่อค้าที่ร่ำรวยมากๆ จนเกิดชนชั้นใหม่ ชื่อ ชุงอิน/จุงอิน 중인 หมายถึง "คนกลาง"

พวกชุงอินก็จะทำตัวเริ่ดๆ แบบพระเอก My Sassy Girl #เกาหลีสามัญชน

พอชนชั้นชุงอิน(พ่อค้าคนกลาง) รวยอู้ฟู่ขึ้นมา ก็เริ่มอยากจะ "สอบควากอ" หรือจอหงวนกับเขาบ้าง ราชสำนักก็เลยอนุโลมให้สอบขุนนางชั้นต้นได้ ทำงานเป็นเสมียนบ้าง ช่วยเก็บส่วย ภาษีที่ดินบ้าง คุมคนงานสร้างเขื่อนบ้าง

ถ้าเป็นซีรีส์ 100 Days My Prince ก็คือเฮียคนนี้ #เกาหลีสามัญชน

เราดู SKKS หลายรอบจนเก็บรายละเอียดได้เกือบหมด คูยงฮาเนี่ย ไม่ได้เข้าซองคยุนกวานด้วยวิธีใสสะอาด (ซะยิ่งกว่านางเอกอีก) ความที่เป็นชนชั้นชุงอินระดับไฮๆ และเรียนเก่ง แถมยังมีคอนเนคชั่นกับนักการเมือง (นางสนิทกับบ้านกอลโอ) ที่บ้านก็เลยไม่อยากให้เรียนจบมาเป็นแค่เสมียน #เกาหลีสามัญชน

วิธีการของคูยงฮาคือ ไป "ซื้อนามสกุลยังบัน" มาสวม เพื่อใช้ความเป็นยังบันเข้าสอบระดับสูงได้ สังเกตว่าคูยงฮาเป็นคนเว่อร์ๆ ชอบใช้ของแพงๆ แต่ชอบบ่ายเบี่ยงการร่วมกิจกรรมสถาบัน เช่นแกล้งทำธนูหายจะได้ไม่ต้องแข่งกีฬาสี ฯลฯ เพราะมีแก๊งรุ่นพี่ที่รู้ความลับคอยเขม่นอยู่

#เกาหลีสามัญชน

ผ่านมาอีกประมาณ 100 ปี ราชวงศ์โชซอนก็ถูกจักรวรรดิญี่ปุ่นโค่นล้มเบ็ดเสร็จในปี 1910 ล้มการปกครองระบอบกษัตริย์ ราชนิกูลถูกกวาดต้อนไปญี่ปุ่น ระบบชนชั้นวรรณะก็ถูกโค่นล้ม

ตอนนั้นมี "ขบวนการปฏิวัติชาวนา" หรือ ทงฮัก เรียกร้องความเท่าเทียมในสังคม #เกาหลีสามัญชน

https://twitter.com/bluesherbet_/status/1088698727341019136

เราจะได้ยินว่า ยุคจักรวรรดิญี่ปุ่น คนเกาหลีโดนกดขี่สารพัด แต่อาจไม่รู้ว่ามีคนกลุ่มนึงที่ได้รับผลประโยชน์ ก็คือชนชั้นชุงอิน(พ่อค้าคนกลาง) ที่เป็นเสมียน คนเก็บส่วยภาษี ค่าที่ดิน

เพราะว่าญป.ไม่สนใจเรื่องเก็บภาษี ขุนนางชุงอินเลยเนียนเก็บต่อเรื่อยๆ รวยไม่รู้เรื่อง #เกาหลีสามัญชน

ช่วงจักรวรรดิญี่ปุ่น ชาวบ้านยากจน พอขุนนางชุงอินเนียนไปเก็บส่วย พวกนางก็เลยกว้านซื้อซะเอง จนกลายเป็นเศรษฐีอสังหาริมทรัพย์ในเวลาต่อมา

โทมินจุน ลงมาโลกเมื่อ 400ปีก่อน (รัชสมัยควังแฮกุน) กลางยุคโชซอน ดังนั้นสมัครสอบจอหงวนไม่ได้แล้ว เลยเดาว่านางรวยเพราะเป็นชุงอิน #เกาหลีสามัญชน

เราเล่ากระโดดไปนิดนึง ช่วงแรกที่มีชนชั้นชุงอิน ก็จะมีฝรั่งเอาวิทยาการ+คริสตศาสนาเข้ามาในโชซอนด้วย พวกยังบัน(ชนชั้นสูง)พากันต่อต้าน และอ้างแต่หลักขงจื๊อๆ ในขณะที่พวกชุงอิน(พ่อค้าคนกลาง) ได้เรียนหนังสือเหมือนกัน แต่ไม่เรียนขงจื๊อ เน้นปฏิบัตินิยม เปิดใจกว้างกว่า #เกาหลีสามัญชน

หลังสงครามโลก+เวียดนาม ชนชั้นชุงอินเก่าก็กลายเป็นเศรษฐีที่ดินละ พยายามต่อยอดทำธุรกิจต่างๆ อสังหาบ้าง ก่อสร้างบ้าง พวกเกษตรกรก็ขยันทำงานหนัก ต่างจากพวกยังบันเก่า ที่ยังคงหยิ่ง ยโส คุยธุรกิจยาก

อ่านได้จากเรื่องคนรวยอยู่คังบุก คนจนอยู่คังนัม #เกาหลีสามัญชน

https://twitter.com/bluesherbet_/status/1082974821649068033

คราวนี้มาจริงๆค่ะ ต้นกำเนิดแชบอล Chaebol ของเกาหลี รายแรกเลยก็คือ Hanjin Group (ฮันจินกรุ๊ป) เจ้าของกิจการขนส่งตู้คอนเทนเนอร์1ใน10ของโลก และสายการบิน Korean Air + Jin Air ค่ะ

ผู้ก่อตั้งคือ คุณโจจุงฮุน โดยเริ่มก่อตั้งบริษัทขนส่งในปี 1945 #เกาหลีสามัญชน

ที่ญี่ปุ่นเขาจะมีกลุ่มธุรกิจเรียกว่า ไซบัตสึ ใช่มั้ยคะ เขียนเป็นตัวคันจิ/ฮันจา 財閥 เหมือนคำว่า แชบอล เลย แต่ต่างกันคือ ไซบัตสึจะมีธนาคารส่วนตัว คอยดูแลธุรกิจให้ และมีรัฐบาลสนับสนุนอย่างเป็นทางการ ในขณะที่แชบอลก็มีรัฐบาลหนุนหลัง แต่แบบ "ลับๆ" เผลอๆก็ผิดกฎหมายด้วย #เกาหลีสามัญชน

สงครามเวียดนาม (1955-1975) เป็นช่วงที่เอื้อการเติบโตของแชบอลค่ะ ลูกค้ารายใหญ่ของ Hanjin ก็คือกองทัพสหรัฐ มาจ้างขนส่งสินค้าไปเวียดนาม โดยมีเมืองกวีเญิน (Quy Nhon) เป็นท่าส่งสินค้าทั้งทางบกทางน้ำ

ปี 1969 ก็รับซื้อสายการบินจากรัฐบาลเกา มาทำต่อในชื่อ Korean Air #เกาหลีสามัญชน

แชบอลรายที่ 2 Hyundai (อ่านว่า ฮยอนแด แปลว่า ทันสมัย/ร่วมสมัย) ฮยอนแดก่อตั้งโดยคุณชองจูยอง เกิดที่ทงชอน เกาหลีเหนือ เขาหนีแต่งงานคลุมถุงชนมาอยู่โซลปี 1933 ทำงานแบกหาม จนได้เปิดโรงงานส่งออกข้าวปี 1939

ถ้าไม่หนีแต่งงาน ป่านนี้ก็ไม่มีฮยอนแดแล้วเพราะคุณเขาอยู่เกาเหนือ #เกาหลีสามัญชน

Hanjin เป็นบริษัทขนส่งเนอะ ส่วนHyundai เป็นบริษัทก่อสร้าง เริ่มเปิดกิจการปี 1947 จากนั้นรวยหยุดไม่อยู่ เมื่อดูแลโครงการเมกะโปรเจ็คของกองทัพสหรัฐในเกาหลี ช่วงปี 1970s ก็ชนะประมูลลงทุนก่อสร้างในตะวันออกกลาง เพียง4ปี มีรายได้2.2หมื่นล้านดอลล่าร์

#เกาหลีสามัญชน

ในประเทศเกาหลี Hyundai ก็มีผลงานใหญ่ๆ เช่นกันเช่น สร้างเขื่อนโซยาง ปี1967 / ทางด่วนคยองบู 1970 / อู่ต่อเรือใหญ่ที่สุดในโลกที่เมืองอุลซาน และโรงไฟฟ้าพลังนิวเคลียร์ที่เมืองโครี

เห็นป่าว รูปที่อู่ต่อเรือมี ปธน.ชอนดูฮวัน(รูปขวา) ที่เป็นเผด็จการรัฐประหารจนติดคุกอ่ะ #เกาหลีสามัญชน

ก็เรียกว่าฮยอนแด Hyundai แจ้งเกิดเพราะกองทัพสหรัฐ รวยเพราะประมูลตะวันออกกลาง แต่รวยและมีอิทธิพลเว่อร์ๆ เพราะฮั้วประมูลกับรัฐบาลเผด็จการทหาร

ท่านชองจูยองยังเคยเป็นแกนนำผลักดันให้เกาหลีเป็นเจ้าภาพโอลิมปิก 1988 ด้วยนะ #เกาหลีสามัญชน

โอลิมปิก 1988 เป็นรอยต่อที่สำคัญมากของเกาหลี เพราะเกาหลีต้องการ PR ให้ต่างชาติเห็นว่าประเทศตัวเองศิวิไลซ์แล้ว ไม่ใช่ประเทศยากจน แพ้สงคราม กินเนื้อหมา มีการปรับปรุงประเทศขนานใหญ่จนทำให้เจริญมาจนทุกวันนี้ แน่นอน มีการสั่งปิดร้านขายเนื้อหมาที่ดูโจ่งแจ้งด้วย

#เกาหลีสามัญชน

ประธานชองจูยองแห่ง Hyundai เคยลงสมัครปธน.เองด้วย เมื่อปี 1992 แต่สอบตก

แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังเป็นศูนย์รวมจิตใจคนเกาหลีเหนือ-ใต้ เขาส่งวัว 1001 ตัวกลับบ้านเกิดที่เกาหลีเหนือ และเดินทางไปพบผู้นำคิมจองอิล ในสมัยปธน.คิมแดจุง

#เกาหลีสามัญชน

วันนี้เอาแค่นี้ก่อนค่ะ เพราะยาวมากและง่วงมาก พรุ่งนี้จะมาเล่าต่อว่าด้วย

1. เมื่อแชบอลรับใช้เผด็จการทหาร
2. แชบอลกับวิกฤต IMF
3. แชบอลลงเล่นการเมืองเองได้อย่างไร
4. ทำไมแชบอลเดี๋ยวนี้ชอบแต่งงานกับดารา
5. แชบอลกับเรื่องฉาวๆ
6. วัฒนธรรมองค์กร

#เกาหลีสามัญชน