Goh, zal ik hier, als bodemecoloog die al tientallen jaren naar het effect van landgebruik op het bodemleven kijkt, ook iets over zeggen? Dit is wel erg apocalyptisch. Een draadje 👇
nrc.nl/nieuws/2020/05…
nrc.nl/nieuws/2020/05…
Inderdaad, intensieve landbouw, met veel kunstmest en mechanische landbewerking, is slecht voor het bodemleven. Het zijn voornamelijk de grotere beestjes die daaronder lijden: de springstaarten, mijten, en wormen.
Ook zorgt dit intensieve beheer voor relatief minder schimmels, en meer opportunistische bacteriën. Maar om nou te zeggen dat de bodem dood is, zoals dit stuk impliceert? Nou nee.
Bovendien beseffen steeds meer boeren dat een gezond bodemleven zeer waardevol is, en veel traditioneel beheer is goed voor het bodemleven. Diverse wisselgewassen met klavers, groenbemesters, vanggewassen, stalmest...
Ik zie grote potentie door met goed bodembeheer en het terugkruisen van waardevolle gewaseigenschappen gebruik te maken van het bodemleven in (relatief) intensieve systemen.
Bovendien zorgen een gezond bodemvoedselweb en een goed organische stof gehalte er ook voor dat bodem en planten beter bestendig zijn tegen droogte en ziektes.
De claim dat we "nog maar 50 oogsten overhebben" klinkt prachtig alarmerend maar is op geen enkele robuuste wetenschappelijke studie gebaseerd.
Het beeld dat hier geschetst wordt doet geen recht aan al die boeren die met respect voor de bodem boeren. Er is veel belangstelling voor duurzamere methoden, maar wetgeving (bv. voor gebruik van dierlijke mest) en lage prijzen zitten die in de weg. Laten we daar iets aan doen.
En nu jullie toch allemaal zo geïnteresseerd zijn in bodembiodiversiteit, hier wat cijfers! 👇
In een studie waarbij we op 20 boerderijen in vier Europese landen keken naar het effect van landbouw-intensiteit, vonden we dat het bodemleven minder aanwezig en minder divers was met toenemende intensiteit. 
We vergeleken hier dus intensieve tarwe-gewaswisseling met extensieve boon-gewaswisseling en permanent grasland (in echte bedrijven, niet in experimenten).
In dezelfde studie (maar in een ander artikel) vonden we dat het bodemleven in deze velden heel goed het functioneren van de bodems kon voorspellen: hoeveel stikstof mineraliseert er, hoeveel spoelt er uit, hoeveel verlaat de bodem als lachgas?
Vooral permanent grasland met een divers bodemvoedselwel doet het goed dus. Eerder werk van mij laat zien dat deze bodems stikstof beter vasthouden.
En ik vond ook dat deze bodems beter bestand zijn tegen droogte, en minder koolstof en stikstof verliezen in de maanden na een droogte.
Maar kunnen we deze 'gunstige' bodemvoedselwebben ook krijgen in niet-permanent grasland? In mijn meest recente paper betoog ik van wel: door goed bodembeheer, verloren gewaseigenschappen terug te selecteren, en precieze maatregelen om het bodemleven te stimuleren.
Voor een volledige lijst van mijn publicaties, inclusief links (helaas vaak wel achter een betaalmuur): franciskadevries.wordpress.com/my-publication…
