Thread by @Alimhamarat

Tam 80 yıl önce Brezilya’da doğan bir çocuk, önce ülkesini, ardından dünyayı fethedecekti. Bazılarına göre yeryüzünün en iyisi, kimilerine göre ikincisi Pele. Üç Dünya Kupası zaferi, tonla gol, iç savaş durdurmak... Kariyerinde yok yok; yine de onu sevmeyen çok! #tarihtebugün

23 Ekim 1940'ta güneş Brezilya'yı bir başka ısıtıyordu. Tres Çoraçoes'te doğan bir bebek, başta tüm ülkeyi, ardından tüm dünyayı kendisine hayran bırakacaktı...

1940’ta çok fakir bir köyde doğmuştu Edson Arantes do Nascimento. Öyle bir dünyayı sarsmıştı ki... Nijerya vakt-i zamanında iç savaşı bile durdurmuştu onu görebilmek için. Ne de olsa sonra onlar yine çarpışılabilirdi ancak Pele Lagos'a hiçbir zaman gelmezdi!

Bauru'da büyüyen ufaklığın krampon alacak parası yoktu. Ne zaman topun peşine düşüyor, yaşıtlarından geceyle gündüz gibi ayrılıyordu. Baaru takımını yaş gruplarında eyalet şampiyonluklarına taşıyan delikanlıyı hocası Waldemar de Brito, Santos'a götürüyordu.

1934 Dünya Kupası'nda Brezilya forması giyen Waldemar de Brito, ülkesinin İspanya'ya elendiği maçta penaltı kaçırmıştı. Atışı kurtaran İspanyolların efsanevi file bekçisi Zamora'ydı. Arjantin'de San Lorenzo forması da giyen forvet, Pele'yi keşfeden adamdı...

Santos'la profesyonel sözleşme imzaladığında henüz 16'sını bile doldurmamıştı delikanlı. O günün gazetelerinin yoğun ilgi gösterdiği Pele, Santos formasıyla tanışıp Corinthians ağlarını havalandırdığında, 16. yaşgününe bir aydan daha fazla vardı.

Delikanlının ünü kulaktan kulağa yayılıyordu. Brezilya formasıyla ilk kez tanıştığında takvimler 7 Temmuz 1957'yi gösteriyordu. Sambacılar o gün Maracana'da Arjantin'e kaybetseler de şeref gollerini Pele atmıştı. O gün henüz 16'sındaydı. Sonrası malumunuz...

İlk kez Dünya Kupası sahnesine 1958'de çıkan Pele, ilk kez Sovyetler Birliği'ne karşı oynamış, Vava'nın golünün de asistini yapmıştı. Çeyrek finalde Sambacılar Galler'i tek golle geçerken, ağları havalandıran o delikanlıydı. Zaten bundan sonrası tufandı!

Yarı finalde Fransa karşısında hat-trick yapan ufaklık, İsveç'te güneş gibi açmıştı. Finalde rakipleri ev sahibi ülkeydi. Maçtan önce düzenlenen seremonide elini sıkan İsveç Kralı, 17 yaşındaki çocuğun yüzüne bile bakmazken kameralara yakalanmıştı. İntikam acı olacaktı...

İsveç’i 5-2’lik skorla deviren Brezilya, tarihindeki ilk Dünya Kupası’nı kaldırmıştı. Finalde iki defa fileleri sarsan Pele yıldızlaşırken, attığı bir gol bir ömürdür jenerikleri süslüyor.

Tüm yeryüzü onu konuşuyordu. Bizde de Halit Kıvanç ustamız sürekli onu anlatıyordu. O güne kadar Dünya Kupası'nda oynayan en genç oydu. Yaptığı her şey haliyle rekordu. Kaleci Gilmar'ın omzunda ağlayan delikanlının sonradan bazı rekorları kırılsa da o tarih yazmıştı.

Pele İsveç'te parladıysa da, Brezilya'nın en iyi oyuncusu sonradan Fenerbahçe'yi çalıştıracak ve şampiyonluklara taşıyacak Didi'ydi. Dört yıl sonra Dünya Kupası Şili'de yapılacaktı. Sambacılar unvanlarını koruyabilecek miydi...

Şili'ye dünyanın en iyi futbolcusu apoletiyle ayak basan Pele, Meksika karşısında bir gol atmış, bir de asist yapmıştı. Çekoslovakya maçında sakatlanan 21 yaşındaki yıldız, bir daha turnuvada boy gösterememişti. Yedeği Amarildo döktürmüş, ertesi yıl Milan'a transfer olmuştu.

Pele'nin yokluğunda dümene geçen Garrincha, ülkesini üst üste ikinci Dünya Kupası'na taşımıştı. Babasının masal diye futbolcuları anlattığı bir çocuğun rüyalarında o Sambacı hâlâ herkesi ipe dizdikten sonra sıfıra inip santraya geri dönüyor ya neyse...

Yeri gelmişken anımsatmalı, Pele'nin peşine Avrupa'nın devleri düşse de transferi mümkün olmamıştı. 1961'de devlet başkanı Janio Quadros'un milli hazine ilan ettiği futbolcunun yurtdışına transferi yasaklanmıştı. O zamanlarda her şey mümkündü...

1966 Dünya Kupası'na Brezilya yine favori olarak geliyordu. Bulgaristan karşısında ağları bulan Pele, üst üste üç Dünya Kupası'nda gol atan ilk futbolcu oluyordu. Bulgarların sakatladığı yıldız, Macaristan maçını pas geçmişti. Grupta son mücadele Portekiz'leydi.

Brezilya, Portekiz'i yenmeliydi. Joao Morais'in faulüyle sakatlanan Pele, oyuna sekerek devam etmişti. O zamanlar oyuncu değiştirme hakkı yoktu. Bu hak, Dünya Kupası'nda ilk 1970'te tanınacaktı. Eusebio'nun golleriyle Avrupalılar yoluna devam ederken, Sambacılar evine dönmüştü.

Hayal kırıklığı yaşayan Pele, bir daha asla Dünya Kupası'nda oynamayacağını söylüyordu. Fikrini değiştirecek ve Meksika'da tarih yazacaktı.
Sambacıların elendiği turnuvada ev sahibi İngiltere zafere ulaşırken, kupayı Kraliçe İkinci Elizabeth kaptan Bobby Moore'a takdim etmişti.

Pele, 1969'da Nijerya'yadaydı. Otobiyografisinde yıldız futbolcu, oynayacakları maç için ateşkes ilan edildiğini ve iç savaşın durduğunu söylemişti. Evet, Muhammed Ali'yle birlikte o tarihlerde iç savaşı durdurabilecek iki sporcudan biri olsa da aslında böyle bir şey yoktu.

Belki Nijerya'da iç savaşı durdurmamıştı ancak o yıl Brezilya'da hayatı durdurmuştu. Kariyerinde 999 defa fileleri sarsan Pele'nin 1000. golü ne zaman atacağı, ülkenin gündemini meşgul ediyordu. Takvimler 19 Kasım 1969'ı gösterirken, Santos'la Vasco Maracana'da buluşuyordu...

Saatler 23.11'i gösterirken, kazanılan penaltı için beyaz noktaya gelen Siyah İnci meşin yuvarlağı ağlarla buluşturduğunda saha ana baba gününe dönüyordu. Yüzlerce taraftarı muhabirler kovalamıştı. Pele kaçıyor, insanlar onu kovalıyordu.

Ertesi yıl Dünya Kupası Meksika'daydı. Muhteşem bir kadroyla turnuvaya gelen Brezilya, 3. Dünya Kupası'nı alıp Jules Rimet Kupası'nın sonsuza dek sahibi olmak istiyordu. Çekoslovakya ağlarını bulan Pele, dördüncü Dünya Kupası'nda da gol atmayı başarmıştı.

Grupta bir sonraki rakip İngiltere’ydi. Pele’nin kafasını akıl almaz bir şekilde çıkaran Gordon Banks, Dünya Kupası tarihinin en güzel kurtarışını yapmıştı. Geçen yıl ölen Banks’in ardından tüm dünya bu anı tekrar paylaşıyordu...

Romanya'yı yenerek gruptan çıkan Sambacılar, çeyrek finalde Peru'yu, yarı finalde de Uruguay'ı devirmişlerdi. Brezilya, finalde İtalya ile kapışacaktı. Her iki ülkenin de o güne kadar iki şampiyonluğu olduğundan, kazanan Jules Rimet Kupası'nın sonsuza kadar sahibi olacaktı...

Brezilya Uruguay'ı devirip 1950 Dünya Kupası'nın intikamını alırken, İtalya yarı finalde Federal Almanya karşısında ölüp ölüp dirilmişti. Dünya Kupası tarihine geçen ve futbol literatüründe "yüzyılın maçı" olarak bilinen maç 4-3 bitmişti.

https://twitter.com/Alimhamarat/status/1273288601405661184

Brezilya finalde yorgun İtalya’yı farklı geçerken, Dünya Kupası tarihinin belki de en güzel golünü atmıştı. Pozisyonda sekiz futbolcu topa değerken, fileleri havalandıran Carlos Alberto’ya “al da at” diyen Pele’ydi...

Oynadığı dört Dünya Kupası'nda da ağları sarsan Siyah İnci, yeryüzünün en büyük futbol organizasyonunda toplam 12 gole imzasını atmıştı. 1971'de Brezilya formasını son kez Yugoslavya karşısında terleten Pele, milli takım için 92 maça çıkmış, 77 defa da ağları havalandırmıştı.

Amerika'da yaşayan Ertegün Kardeşlerin kurduğu Cosmos takımına 1974'te transfer olan Pele, kariyerine Yeni Dünya'da nokta koymuştu. 1 Ekim 1977'de oynanan jübile maçında "Love, Love, Love" diyen Pele, bir devre Cosmos, bir devre Santos formasını giymişti.

Sonradan Brezilya'da bakanlık da yapan futbol efsanesi, paragöz olmakla hep itham edilmişti. Kimileri onu yapmacık bulurken, Maradona'yı hep samimi görmüştü. Bazılarına göre en büyük oydu; kimilerine göre Maradona.

Malum soruya gelmemeli fakat bugün 80. yaşını kutlayan efsanenin devlet bürokrasisi karşısında bir fani olduğunu anımsatmadan bitirmemeli. İsmi niye Edson'du biliyor musunuz... Köyüne o doğmadan kısa bir süre önce elektrik geldiği için. Peki nüfusta ismi doğru mu yazıyor...

“Benim dünyaya gelmemden kısa zaman önce Tres Coraçoes'e başka bir şey gelmişti: Elektrik. Bunu kutlamak isteyen babam Edison'dan hareketle bana Edson adını vermişti. Doğum belgemde adım bugün bile Edison olarak duruyor" diyen Pele, sisteme sitem etmişti. Tek sorun bu da değildi!

"Benim adım Edson ve bunu defalarca açıklamak zorunda kaldım. Bu yetmezmiş gibi doğum belgemde doğduğum günü de yanlış yazmışlar: 21 Ekim. Bunun nasıl olduğunu bilmiyorum fakat bu yanlış da bugün duruyor.”
Kim bilir devlet, ona fani olduğunu böyle hatırlatıyor; ne dersiniz...