Tweet

Kapheros

3 Dec, 27 tweets, 16 min read

Görelilik kuramlarına göre zaman, farklı koşullardaki gözlemciler için farklı hızlarda akabilir. Örneğin siz sabitken size göre hareket eden bir cisimde zaman daha yavaş geçer. Bu, düşük hızlarda fark edilmeyecek kadar küçük bir farktır.

Ancak hız farkı, ışık hızına yaklaştıkça bu etki gözle görülür büyüklüklere ulaşır. Bu olgu, zamanın kısalması olarak bilinir ve deneysel olarak gösterilmiştir.
Eğer bir astronot ışık hızının hemen altındaki bir hızda altı ay boyunca uzayda seyahat ederse ve

Dünya’ya geri dönmesi de altı ay sürerse, gelecekteki dünyaya ayak basacaktır.

Astronotun ışık hızına ne kadar yakın yolculuk yaptığına bağlı olarak astronotun saatinde bir yıl geçerken, dünyada on binlerce yıl geçmiş olabilir.

Kozmonot Aleksandr Kaleri 769 gün MIR uzay istasyonunda bizden çok farklı bir kütle çekiminin etkisinde kalmıştır. Dünya’ya döndüğünde bizim zamanımızdan 0,02 saniye ileride yaşamaktaydı.

Bilim insanları laboratuvar ortamında Fotonlara zamanda yolculuk yaptırdı.
Sinemada ya da romanlarda sıkça işlenen zaman yolculuğu, genellikle ünlü bir paradoksu da beraberinde getiriyor. Bu paradoksa göre zamanda geriye giderek herhangi bir şeyi değiştirmek,

gelecekte farklı olayların yaşanmasına sebep olabiliyor. Bu da zaman yolcusunun, geçmişe gitmesine sebep olan olayları değiştirerek, yolculuğun gerçekleşmesini engelliyor.
Dede paradoksuna göre, zaman yolculuğu yapan birinin geçmişe gidip dedesini,

babaannesiyle tanışmadan önce öldürdüğü durumda o kişinin doğumu mümkün olamaz. Haliyle geriye dönüp dedesini öldürmesi de imkansız hale gelir.
Zamanda geriye ve ileriye nasıl yolculuk yapabileceğimizin bir başka teorisi, 1991’de Princeton fizikçisi J. Richard Gott

tarafından önerilen kozmik iplikler fikrini kullanır. Bunlar bazı bilim adamlarının erken evrende oluştuklarına inandıkları ipliğe benzer nesnelerdir.
İki kozmik ipliği bir araya çekerek veya bir ipliği bir kara deliğin yakınına çekerek

uzay ve zamanı yeteri kadar eğriltmek mümkün olabilir.
Columbia Üniversitesi'nde Fizik ve Matematik profesörü olarak görev yapan Brian Greene, zamanda yolculuğu iki tipe ayırdı. Bu iki farklı yolculuğun tamamen birbirinden farklı olduğunu söyleyen profesör,

geleceğe yolculuk şu anda bilimsel açıdan tamamen mümkün olduğunu, yalnızca teknolojinin buna yetişmesi gerektiğini söyledi.
Greene’in açıklamalarına göre ışık hızının dışında yerçekiminin de zamanda ileriye gitme gücü bulunuyor.

Olay geçmişe gitmeye geldiğince burada işler karışıyor. Bunların arasında bilim insanlarının da bulunduğu pek çok insan geçmişe gitmenin mümkün olmadığını savunuyor. Buna inananlar ise geçmişe gitmenin solucan deliği ile sağlanabileceğini düşünüyorlar.

İlk olarak 1935 yılında ortaya atılan Solucan deliği, bir yerden bir yere gitmek için köprü oluşturmamızı sağlar.
Solucan deliklerinin gerçek olup olmadığı bilinmiyor.
Brian Greene, bu konuda iki türlü yolculuğun da mümkün olabileceğini, ancak birisinin somut kanıtları varken

diğerinin henüz doğrulanmamış kanıtları olduğunu belirtiyor.
Teknolojinin çok daha fazla geliştiğini ve artık zaman makinesi sayesinde geçmişe ve geleceğe yolculuk yapabildiğimizi farz edelim. Zaman makinesi ile geçmişe ya da geleceğe gittiğimizde gitmiş olduğumuz o evren

gerçekten bizim evrenimiz mi? Tam da bu noktada “Paralel Evrenler Teorisi” karşımıza çıkıyor. Teknik anlamda zamanda yolculuk yapmak aslında alternatif bir evrene yolculuk yapmak oluyor.
Felsefecilerin dede paradoksuna karşı argümanları var.

Geçmişe yolculuk edenlerin dedelerini asla öldüremeyeceğini, silahın tutukluk yapması ya da yanlış kişinin vurulması gibi hep bir şeyler olacağını ve zaman çizgisinin devam edeceğini söylüyorlar.
Bir başka teori de zaman yolcusunun yaptığı değişikliklerin,

arkalarında bıraktıkları orijinal dünyayı değiştirmek yerine paralel evrende bir olaylar zinciri yaratması.

Bu çoklu evren teorisine dayanıyor. Buna göre biz gerçekliğin yalnızca bir versiyonunu yaşıyoruz. Paralel evrenlerde sonsuz sayıda başka olasılıklar söz konusu.

Zamanda yolculukla ilgili senaryolardaki ana düşünceleri üç gruba ayırabiliriz:
Zaman statiktir. Yani siz zamanda yolculuk yapıp herhangi bir şeyi değiştiremezsiniz, çünkü sizin özgür irade dediğiniz şey zamanda zaten vardır. Siz özgür iradenizle karar verdiğinizi düşünseniz de

zaman açısından o karar zaten verilmiştir. Dolayısıyla zamanda yolculuk yaparak kendi babanızı öldürmeniz mümkün değildir, çünkü geçmişe gidip babanızı öldürmediğiniz için doğdunuz. Yaptığınız şeyler bir duvar gibi zamana kazılıdır ve değişmez.

Zaman dinamiktir. Yani siz zamanda yolculuk yaptığınızda geçmişte bazı şeyleri değiştirirseniz gelecek de değişir. Bu çok problemli bir durumdur. Diyelim ki geçmişe gidip babanızı öldürdünüz, o zaman siz doğmazsınız, siz doğmayınca gelecekte siz olmazsınız,

gelecekte siz olmayınca geçmişe gidip babanızı öldüremezsiniz, öldüremeyince de siz doğarsınız ve geçmişe dönüp babanızı öldürürsünüz şeklinde sonsuz bir döngüye girersiniz.
Zaman statiktir ama paralel evrenler vardır. Bu zaman yolculuğunun en zevkli kısmıdır.

Bizim yaşadığımız aslında bir zaman çizgisidir ve bu zaman çizgisinden sonsuz sayıda vardır. Biz zamanda yolculuk yapıp geçmişte babamızı öldürecek olursak başka bir zaman çizgisi yaratmış oluruz. O gelecekte artık babamız yoktur ve biz de yokuz.

Ama babamızı öldürdükten sonra kendi geldiğimiz zamana dönüp yaşamaya devam edebiliriz, çünkü o yaşadığımız zaman çizgisinde babamız öldürülmemiştir.

Çoğu insan zamanı sabit bir olgu olarak düşünürken, fizikçi Albert Einstein bu konuya farklı bir açıdan bakmıştır.

Einstein zamanın bir yanılsama olduğunu ve gözlemlerin uzaydaki insanın hızına bağlı olarak değişebilmesinden dolayı, zamanın kişiden kişiye değişen bir olgu olduğunu gözler önüne sermiştir. Einstein zamanı “dördüncü boyut” olarak adlandırır.

Stephen Hawking bu konuya şöyle yaklaşıyor; “Eğer zamanda yolculuk mümkün olsaydı, neden bugün gelecekten gelmiş zaman yolcularıyla karşılaşmıyoruz? Peki ya ileride zamanda yolculuk gerçekten mümkün olursa ve gelecekten gelmiş kişiler aramızda yaşayıp bizi izliyorlar ve