Virolog hatırlatması: Covid19 RNA aşılarında kullanılan iki önemli teknoloji önceden keşfedildiği için RNA aşıları bu kadar hızlı gelişti. Eğer elimizde bu keşifler olmasaydı hala aşı haberi bekliyor olurduk. Basic Science (temel bilim) araştırması bu yüzden önemli. İki buluş:
1️⃣2017 senesinde MERS koronavirüsünün S Spike proteininin stabil prefusion konformasyonu için gerekli iki Prolin aminoasiti. Yani? Covid19 RNA aşıları Spike proteininin prefusion (hücreye bağlanmadan önceki) halini kullanıyor. Bu, virüsün vücuda ilk girdiği hali tanımak için şart
Dolayısıyla, 2002 SARS ve 2012 MERS salgınları sonucu devam eden araştırmalar sayesinde nihayet 2017 senesinde koronavirüsün Spike proteinin prefusion halini nasıl yapacağımızı öğrendik. Yayın burada: pnas.org/content/114/35…
2️⃣2008 senesinde hücrelere aktarılan RNA moleküllerine Uridine yerine Pseudouridine modifikasyonu yaparak RNA’ya karşı gelen hücre içi TLR bağışıklığının önüne geçilebileceğini anlamışlar. Yani? Hücre içinde bulunan immün sistemi yüzünden RNA veya DNA nakli zor olabiliyor, fakat
Pseudouridine kullanılarak biraz olsun geçici de olsa bu immünitenin önüne geçilerek hücreye RNA aktarımı başarılı oluyor. Yayın burada: cell.com/molecular-ther…
👉Her bilimsel gelişme önceki bilimsel gelişmelerin omuzlarında taşınır.
👉Hatırlatma: RNA aşı teknolojisi 1990’lardan beri geliştiriliyor, ve 2008’den beri insanlarda deneniyor.
👉Covid19’dan önceki bilimsel çalışmalar sayesinde elimizdeki teknolojiye sahibiz.
👉Aşı hızı için
Pfizer-BioNTech aşısının prospektüsünü (EUA Fact Sheet) bilgilendirme amaçlı paylaşıyorum.
👉Önemli: Bir aşı veya ilaç sizin için uygun mu değil mi öğrenmek için hekiminizle görüşün.
👉Bu acil kullanım yetkisi 16 yaş ve üstü için geçerlidir. fda.gov/media/144413/d…
👉3 hafta ara ile iki doz kas içine enjekte edilir (her doz 30ug, 0.3mL).
👉Karanlıkta, -80 ile -60 arasında muhafaza edilmeli.
👉Çözülmüş aşı tekrar dondurulmamalı.
👉Aşı dağıtımı termal kutularda donmuş karbondioksit kuru buz ile yapılır.
👉Eğer derin dondurucu yoksa kuru buz ilavesi yapılarak geçici bir süre için termal kutularda muhafaza edilebilir.
👉Donmuş aşı dolapta veya oda sıcaklığında çözülür.
👉Dolapta (2 ila 8C) 5 gün, oda sıcaklığında 2 saat muhafaza edilebilir.
Bu önbasım ile “Koronavirüs genoma girecek” diyenler var. Bu önbasımda koronavirüsün insan gemomuna girebileceğine dair verler yoktur. Açıklıyorum:
👉Yayında “chimeric” dedikleri virüs-insan sekanslarından bahsediyorlar. Bu tür sekanslar PCR hatası olarak biorxiv.org/content/10.110…
rekombinasyon oluşturabilir. Bunu kontrolleyecek deneyleri yapmadılar.
👉RT enzimini overexpress ederek sundukları sistem tamamen suni bir sistemdir. RT overexpress ederseniz bir sürü RNA zincirini DNA’ya çevirip yakalarsınız. Bu, entegre oluyor anlamına gelmez.
👉Bu güne kadar
hiçbir canlının DNA sekansında entegre olmuş koronavirüsü sekansına rastlamadık, hem de yüzlerce farklı koronavirüsü ve enfekte olan bir sürü canlı olduğu halde.
👉Bu bir önbasımdır yani bilimsel hakemlerce henüz gözden geçmemiştir. BioRxiv ve MedRxiv’de çıkan her yazı önbasım.
Mutasyonların yerleşmesi için seçilim baskısı gerekir. Bu önbasımda seçilim baskısının virüsler üzerindeki etkisini harika bir örnekle görüyoruz. Bir Covid19 hastasında konvalesan plasma kullanımı sonucunda pozitif seçilime uğrayan mutasyonlar ortaya
çıkıyor. Görselde de görüldüğü gibi:
👉İlk 65 günde mutasyon çeşitliliği yok, fakat
👉65. günde ilk ve ikinci konvalesan plazma (CP) kullanımı sonucu oluşan seçilim baskısı bazı mutasyonların ortaya çıkmasına sebep oluyor.
👉Önce delH69/V70 ve D796H mutasyonları, arkasından da
W64G, Y200H, T240I mutasyonları,
👉93. ve 95. günlerde Remdesivir ve üçüncü konvalesan plazma sonucu tekrar bir seçilim baskısı ile yine en başta görülen delH69/70 ve D796H mutasyonları ortaya çıkıyor.
👉Peki her konvalesan plazma tedavisinde neden aynı delH69/70 ve D796H
Şu an canlı yayında Pfizer’ın aşı başvurusunun FDA komitesini izliyorum. Bu yayınlar halka açıktır. Ben ve meslektaşlarım da geliştirdiğimiz terapiler için FDA ile benzer görüşmelerde bulunduk. Herkes izleyebilir:
Şu an canlı yayında konuşanları size tanıtayım:
Stanley Perlman: Iowa iniversitesi, coronavirus uzmani.
Susan Wollersheim: Georgetown universitesi pediatri bulaşıcı hastalık uzmanı.
Dorian Fink: FDA aşı baş direktörü.
Kathrin Jansen: Pfizer aşı bölümü başkanı.
Yayın nihayet bitti. 8 saat ve 40 dakika sürdü. En sonda komiteye şu soru soruldu: “Based on the totality of scientific evidence available, do the benefits of the Pfizer/BioNTech COVID-19 vaccine outweigh its risks for use in individuals 16 years of age and older?” Türkçesi:
Virolog hatırlatması: bugüne kadar en hızlı geliştirilen aşı 4 sene sürdü, (kabakulak virüsü). HPV aşısı 15 sene civarı sürdü. Peki, Covid19 için bu kadar çabuk aşı geliştirilir mi? Bu hızda yapılan aşı çalışmalarına güvenilir mi? Açıklıyorum: 1/n
2/n 👉Aşı geliştirilmesinde önemli evreler var:
1️⃣Hastalığın tanınması, eğer viral kökenli ise virüsün izolasyonu ve genomunun sekanslanması
2️⃣Labda in vitro deneylerin yapılması
3️⃣Hayvan modelinin bulunup in vivo deneylerin yapılması
4️⃣Klinik deneyler
5️⃣İmalat, patent, onay.
3/n 👉Her evrede aşının geliştirilme süresi değişebilir: virüsün cinsine göre, kullanılan teknolojiye göre, klinik deneylere hasta bulabilmek, ülkelerin bürokrasisine ve patent kurallarına göre süre uzayıp kısalabilir.
Başından beri söylüyoruz: SARSCOV2’de binlerce mutasyon var ve bu çok normal. Bu mutasyonlar etkisiz. Bu mutasyonların daha zayıf veya ölümcül olduğuna dair hiçbir veri yok. Bugün de çıkan bir yayın kabak gibi aynı şeyi söylüyor. 1/n nature.com/articles/s4146…
2/n 👉46,723 SARSCOV2 genomuna baktılar.
👉12,706 mutasyona baktılar, aralarında 398 tanesi birden çok kez görüldü. Bunlardan sıkça görülen 185 mutasyon üzerine odaklaştılar (D614G dahil).
👉Gördüler ki bu mutasyonların hiçbiri enfeksiyonun akışını değiştirecek frekansta değil.
3/n 👉Veriler şunu gösteriyor: daha çok sıklıkta görülen D614G gibi mutasyonlar evrimde ‘founder effect’ dediğimiz erken yerleşim sayesinde sıklıkla görülüyor (örneğin: Avrupa’ya gelen ilk vakada bu mutasyon zaten vardı ve yerleşti, gibi.)