Thread by @VeFinans

1/13-Birçok kişi geçmişte yurtdışı borç alındı bu $ swapla ₺’ye çevrildi ve kredi verildi der. Bilançoda görüntü öyle olabilir. Aktifte ₺ kredi pasifte yurtdışı borç. Bilanço dışında swaplardan $ alacak ve ₺ borç. Gerçekten öyle mi? Kredi, yurtdışı borç, swap ilişkisi👇

2/13- Bankalar kredi vererek para yani mevduat yaratır. Diyelim sistemde 750₺ kredi verildi 750₺mevduat oluştu. Paraya kavuşan ithalat yapmak istedi. Hesabındaki para ile döviz alacak. Bankadaki ₺ hesabını dövize çevirir.

3/13- Bu durumda bankanın aktifte 750₺ kredisi, pasifte ise 100$ mevduatı olur. Mevduat sahibi ithalat için bankasından ödeme yapmak istesin. Banka kendisinde olmayan dövizi bulmak zorunda kalır.

4/13- Yurtdışı bankalardan 100$ borçlanılır. Şimdi bankanın yurtdışı bir banka hesabında 100$ döviz mevcudu olur. Müşterisinin ithalat ödemesini yaptığında bankanın yurtdışındaki bu 100$ mevduatı azalır. Tabi müşterisinin de 100$ mevduatına bir çizik atılır.

5/13- Banka bilançosunda 800₺ kredi ve 100$ yurtdışı borç ile baş başa kalır. Yurtdışından borç alınıp bu döviz TL’ye çevrilip kredi kullandırılmaz. TL kredi kullandırılır, yaratılan para ile ithalat gibi dış ödeme yapılmak istendiğinde yurtdışı borç alınır.

6/13- Banka 100$ kredi yazıp 100$ mevduat da yaratabilirdi. Yine ithalat ödemesi olduğunda yurtdışı borç alınacak ve ithalat yapıldığında bankanın yurtdışı döviz mevcudu ve müşterisinin döviz mevduatı azalacaktı. Banka 100$ kredi ve 100$ yurtdışı borç ile baş başa kalacaktı.

7/13- Bankanın 800₺ kredi ve 100$ yurtdışı borcu olan ilk örneğe devam edelim. Bu durumda bankanın pozisyon açığı oluşuyor. Bankanın pozisyonunu dengelemek için döviz alıp TL mevduat yaratmaya ihtiyacı var.

8/13- Bankalar sadece kredi vererek değil varlık aldığında da mevduat yaratır. Krediler geri ödendiğinde ve varlık satıldığında ise mevduat azalır. Bu iş için swap tam işe yarıyor. ₺’de uzun pozisyon almaya hevesli birçok yabancı yatırımcı olsun.

9/13- Yabancı hangi ₺ varlıklara yatırım yapılabilir? Hisse senedi, tahvil alabilir. Vadeli mevduat yapabilir veya swap ile pozisyon alabilir. Swap işleminin vadeli mevduattan farkı yok aslında. Sadece teminat olarak yabancı yatırımcı döviz alıyor.

10/13- Yabancı ilk önce ₺ elde etmeli. Bankanın varlık alarak mevduat yarattığını söyledik. Yabancı 100$ döviz sattığında bankanın yurtdışındaki döviz mevduatı 100$ ve yabancı müşterinin mevduatı 800₺ artıyor.

11/13- Yabancının bu 800₺’yi swapla bankaya borç vermesi, bankanın da 100$ dövizi teminat için yabancıya vermesi bankanın bilançosundaki 100$ döviz varlığının ve 800₺ mevduatın tekrar azalması demek.

12/13- Vadede yabancının 800₺ alacağı, 100$ borcu; bankanın ise tersi 100$ alacağı 800₺ borcu olur. İşlemin vadedeki bu bacağı ise bilanço dışında gösterilir. Sonunda bilançoda 800₺ kredi, pasifte 100$ yurtdışı borç; bilanço dışında 100$ swap alacak, 800₺ swap borç olur.

13/13- Görüldüğü gibi bilançonun sonunda bu şekilde oluşması yurtdışından borç alınıp, bunun swapla ₺’ye çevrilip kredi kullandırıldığı anlamına gelmiyor.

Ek: 100$ karşılığını bazı yerlerde sehven 750 bazısında 800₺ yazmışım. Hepsinde aynı tutar olacaktı. Kusuruma bakmayın.