Tweet

Kapheros

16 Jan, 24 tweets, 12 min read

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 4 Ekim 1957 tarihinde Sputnik adlı uyduyu uzaya fırlattı. Dünya’nın çevresinde yörüngeye oturan ilk uyduydu Sputnik.
Uzayın keşfi, çok geçmeden ABD ile SSCB arasında geçen bir uzay yarışı halini aldı.

SSCB, Sputnik‘ten hemen bir ay sonra yeni bir uyduyu, Sputnik 2‘yi fırlatmak ve uzay yarışında kazandığı ivmeyi devam ettirmek amacındaydı.
Sputnik 2‘nin, 3 Kasım 1957’de (Ekim Devrimi’nin 40. yıldönümünde) içinde bir köpekle uzaya fırlatılması kararlaştırıldı.

Sputnik 2 uydusunda görev almak üzere üç sokak köpeği eğitildi. Bunlardan biri de, yine sokaktan bulunan üç yaşındaki dişi köpek Layka’dı (Laika).
Sputnik 2 içindeki Kapsül çok dardı.

Bu dar alana köpeklerin alışabilmeleri için Layka, Albina ve Mushka 20 gün boyunca sürekli küçültülen kafeslerde tutuldular.
Köpekler, uzaydaki yiyecekleri olacak besleyici bir macunla beslenmeyi öğrendi.

Uzaya gitme görevi çok akıllı ve itaatkar olan 3 yaşındaki dişi Laika’ya verilir. Diğer arkadaşları Muşka ve Albina ise başka görevlerde kullanılacaktır
Uzayda yaşam üzerine araştırmalar yapan Rus bilimci Oleg Gazenko, bu görev için Layka'yı seçti ve eğitimiyle yakından ilgilendi

Sputnik 2 ile birlikte uzaya gönderilecek olan Laika, ülkede tartışmalara sebep oldu.
Çünkü bu yolculuk geri dönmemek üzer tasarlanmıştı.
Yani Laika göz göre göre ölüme gönderilecekti.

Sputnik 2’nin Dünya’ya geri getirilmemesi planlanan bir köpek taşıyacağı bilgisi Dünyaya yayıldıktan sonra özellikle Batı medyası ve kamuoyunda sert eleştiriler türedi.
BBC'nin bu haberi duyurmasıyla İngiltere'deki Hayvanlara Kötü Muameleyi Engelleme

Cemiyeti'nin telefonları kilitlendi (ve gelen telefonlar cemiyet tarafından Rusya Büyükelçiliği'ne yönlendirildi). Daily Mirror gazetesi haberi "Köpek ölecek ve onu kurtaramıyoruz" manşetiyle verdi.

National Canine Defense League de tüm ülkeyi her sabah 11.00’de bir dakikalık bir saygı duruşuna davet etti.
New York‘taki köpek sahipleri Birleşmiş Milletler önünde “Köpek dostlarımıza karşı adil olun” gibi pankartlarla eylemler yaptı.

Sovyet yetkililer ise, bu çalışmanın insanlığın gelişimine katkı sağlamak amacıyla yapılmak zorunda olduğunu savunuyordu. Hayvan olarak neden köpeğin seçildiğini ise, kolay eğitilen, az maliyetli ve kolay bulunan hayvanlar oldukları şeklinde açıklıyorlardı.

Aslında Laika ne uzay uçuşu denemelerinde kullanılan, ne de bu denemelerde ölen ilk hayvandı. Üstelik daha önce başka hayvanlar da Dünya'dan oldukça uzaklaşmış, teknik olarak uzay sayılan mesafelere yükselmişti.

ABD'li bilim insanları maymunları ve fareleri fırlatma ve uzay uçuşu denemelerinde defalarca kullanmıştı.
Sovyet bilim insanlarının söylediklerine göre 250 kiloluk Sputnik 2 roketi köpeği besleyecek ve oksijen tükenene kadar Laika hakkındaki verileri Dünyaya gönderecekti.

Sonra Laika’ya zehirli köpek maması verilecek ve acısız bir şekilde öldürülecekti.
Kalkıştan bir gece önce test grubundaki araştırmacılardan Vladimir Yazdovski Layka’yı eve götürdü ve son gecesini mutlu geçirmesini sağladı.

Kalkıştan hemen önce Laika’nın tüyleri alkol solüsyonu ile güzelce tarandı, hayati fonksiyonlarını gösterecek cihazların takılacağı yerler iyotla boyandı.

Laika 3 Kasım 1957’de, Sputnik 2‘nin içindeki bir kapsülde, yaşamsal verilerini Dünya’ya aktaracak kablolara

bağlı bir şekilde Baykonur Uzay Üssü’nden uzaya fırlatıldı.

Yapılan resmi açıklamalarda Layka’nın kalkışın ardından geçen 1 haftalık süre sonrasında, hiçbir acı çekmeden öldüğünü söylendi.

Laika’nın neden öldüğü uzun yıllar boyunca bir sır olarak kaldı. Ta ki Sputnik 2 misyonunda çalışan bilim insanı Dimitri Malaşenkov’un 2002’deki açıklamalarına kadar. Malşenkov’un dediğine göre Laika, kalkıştan 5 ila 7 saat sonra kapsülün aşırı ısınmasından dolayı ölmüştü.

Misyonda görevli doktorlardan biri olan Oleg Gazenko 1998 yılındaki bir konferansta “Hayvanlarla çalışmak hepimiz için bir acı kaynağı. Onları konuşamayan bebekler olarak görüyorduk. Zaman geçtikçe daha da üzülüyorum.

Köpeğin ölümünü meşrulaştıracak kadar çok bilgi edinmedik bu görevden,” şeklinde konuşacaktı.

Sovyet kaynaklarına göre, Layka, Sibirya kurdu ile teriyer kırmasıydı.

Sakin bir karaktere sahip olan Layka, diğer köpeklerle kavga etmiyor, insanlarla gayet iyi anlaşıyor ve oyun oynamayı çok seviyordu.

Anısına pullar basıldı, heykeller dikildi, şarkılar yazıldı.

Tarihi uçuşundan yıllar sonra Rus kozmonot Gagarin yaptığı açıklamada şöyle der:
” Hala kim olduğumu tam olarak bilmiyorum, uzaya çıkan ilk insan mıyım yoksa görevlendirilen son köpek mi?”