Tweet

Kapheros

22 Jan, 23 tweets, 14 min read

Geliştirilme sürecini tamamlayan farmakolojik maddelerin ilaç olarak sınıflandırılabilmeleri için bilimsel yöntemlerle test edilmeleri gerekir.
İlaç olmaya aday materyal içeriğindeki bileşenlerin, insan türü üzerindeki olası yan etkilerinin belirlenebilmesi için hayvanlar ve

insanlar üzerinde bir dizi deney yapılması tıbbi açıdan zorunludur.
1957’de Chemie Grünenthal isimli Alman ilaç firması, Thalidomide bileşiğini keşfeder.
Bileşik üzerinde çeşitli ancak yeterli olmayan testler yapar

Thalidomide, özellikle antiemetik (kusmayı önleyici) ve sakinleştirici etkilerinin keşfedilmesi sayesinde, 1957 yılında Contergan ticari ismiyle Batı Almanya’da piyasaya sürüldü.
Reçetesiz kullanım için ruhsat alabildiği ülkelerde,

özellikle hamilelikte yaşanan bulantılara iyi geldiği gerekçesiyle gebe kadınlar arasında kısa sürede oldukça popüler oldu.

Başarılı bir pazarlamayla Batı Almanya’da en çok tercih edilen ilaçlardan biri oldu.

Ayrıca ilaç, sadece Batı Almanya ile sınırlı kalmayıp 40 küsur ülkede satılmaya başladı.

Reçetesiz satılan Contergan prospektüsünde “hamile kadınlar, anne ve çocuklar tarafından güvenle kullanılabileceği” yazıyordu.

Oysa yeterli testler yapılmamış hatta kimi denemelerde toksit durumlar fark edilmişti.

Zamanla, ilacı kullanan kişilerde kayda geçmeyen çeşitli yan etkiler ortaya çıkmaya başladı.

Ancak esas yıkıcı etken, hamile kadınların doğum yapmalarıyla ortaya çıktı.
Hamilelik sürecinde thalidomide kullanan kadınların bebeklerinde çeşitli anomaliler tespit edildi.
Bebeklerin elleri ve ayakları gelişemiyor, kasıktan ya da omuzdan kolsuz – bacaksız

deforme uzuvlar ortaya çıkıyordu. Bebeklerde körlük ve sağırlığa da rastlanıyordu.
Sonuç ağır oldu: 90.000’den fazla düşük, 10.000’den fazla sakat ve ölüm.

İlaç piyasaya çıktıktan dört yıl sonra 1961 yılında Hamburg’lu bir çocuk doktoru olan Widukind Lenz tarafından mercek altına alındı.

Lenz, özellikle erken hamilelik dönemindeki Thalidomide kullanımı ve kusurlu doğumlar ile ilgili kanıtları Grünenthal’a sundu.

Kasım ayının ortalarına doğru firmanın artık kaçacak deliği kalmamıştı

Contergan toplatılmaya başlandı.
Davalar açılmaya başlanıyor. İlk dava Nisan 1970’de karara bağlanıyor. Grünenthal ilacın yıkıma uğrattığı ailelere toplam 100 Milyon Mark ödemeye mahkum ediliyor.

Thalidomide’in mağduru olmayan sadece iki ülke olduğu belirtiliyor: Türkiye ve Abd.

Ord. Prof. Dr. Süreyya Tahsin Aygün sayesinde Amerika’dan sonra ilacın giremediği ikinci ülke olduk. Oldukça donanımlı bir kişiliğe sahip olan Süreyya Tahsin Aygün,

Türkiye’nin kök hücre kavramıyla tanışmasını sağlayan ilk kişiydi.
Aygün, ilacın kullanımı ve bebeklerdeki gelişim geriliğinin orantılı bir şekilde ilerlediğini fark etmiş ve ilacın ülkeye satışı yapılmadan araştırmalara başlamış,

Thalidomide etken maddesinin tavuk embriyosunda kültürünü yaparak oluşturduğu teratojenik etkiyi tespit etmişti. Bu ilacın kuvvetli yan etkilerinin olduğunu, faydasından çok zararının olduğunu gördükten sonra Sağlık Bakanlığı’na,

ilacın ruhsatlanmaması ve ülkemize girişini yasaklatmak için başvuruda bulundu.

Claudia Schmidt-Herterich adlı mağdur “Bizim en fazla 18 yaşımıza kadar yaşayabileceğimizi tahmin ediyorlardı” diyor.
İlk kurbanlar durumu aynı zamanda en trajik olanlar.

Kusurlu doğan bebeklerde sorunun ne olduğu bilinemediği için net teşhis koyulamıyor ve kimileri 5 – 6 yaşlarından sonra zihinsel engelli olabilecekleri sebebiyle akıl hastanelerine yatırılıyor.

Aslında zihinsel olarak hiçbir problemi olmayan çocuklar hasta olan çocuklarla aynı koğuşlarda kalmak durumunda kalıyor ve onlarla benzer tedavilere maruz kalıyorlar.
İlacın Almanya’daki etkileri kanıtlanınca haber dünyada hızla yayılıyor.

İngiltere’de ilacı kullanan bebeklerde hayatta kalma oranı 1’e 10 seviyesinde; yani yaşayan her bebeğe karşı 10’u ölüyor.

2007 yılında Televizyon kanalı ARD için çekilen Contergan filmi büyük etki yaratıyor.

Dosya tekrar açılıyor, mağdurların geri kalan hayatları ve bakımları için yeniden bir değerlendirme yapılıyor. Mahkeme Grünenthal’ı 50 Milyon Euro ödemeye mahkum ediyor.
Bunun sebebi olarak hayatta kalan mağdurlar için önceki ödenen tazminatın tükenmiş olması gösteriliyor.

Dünyanın en iyi Bach yorumcularından biri olarak gösterilen 1959 doğumlu Thomas Quasthoff, Thalidomide’in ilk mağdurları arasında. Hiçbir zihinsel sorunu olmamasına rağmen, vücuduna göre iri kafası ve kol ve bacak kemiklerinin gelişmemesi sebebiyle çocuk yaşta ruh ve sinir

hastalıkları hastanesine yatırılmış.
Heinrich Mückter (1914-1987), bu korkunç ilacın mucidiydi. Aynı zamanda Hitler'in arı ırk çalışmalarının hevesli doktorlarından biriydi ve Tifo aşısı geliştirmek için binlerce mahkumun ölümünden sorumluydu.

Thalidomide bugün piyasada ve çok önemli işlere de yarıyor. Bu etken madde, cüzzam ve bazı kanser çeşitlerinde hatta aids tedavisinde dahi kullanılıyor. Thalidomide’in hamilelerde kesinlikle kullanılmaması gerektiği ilaç kapsüllerinin üzerine dahi resimlenerek basılıyor.

Bu olayın ardından ilaç üretim ve denetimlerinde yeni standartlar belirleniyor.

Firmanın merkezinin bulunduğu Stolberg kasabasına ölen çocukların ve binlerce sakat kalan hastanın anısına bronz bir heykel dikiliyor.