Thread by @KAYAMERTHASAN_

Tüm Ulusların Kapısı: Persepolis

İran’ın hemen her yerini birkaç defa gezdim. Gördüğüm yerler arasında Pers İmparatorluğu’nun taht merkezi Persepolis en etkilendiğim yerlerin başındaydı.
Bu anıtsal antik şehir aradan geçen 2.500 yıla rağmen halen son derece etkiliyeci!

MÖ 6.YY’da I. Darius tarafından kurulan şehir Kral I.Xerxes ve Artakserkses tarafından büyütülerek yaklaşık 150 yılda muazzam bir şehre dönüştü. Pers İmparatorluğu'nun gücünün zirvesinde olduğu bu dönemde Makedonya'dan Mısır'a, Anadolu'dan Yemen'e uzanan coğrafya buraya bağlıydı.

Şiraz'dan 1 saat kadar, İsfahan yolu üzerindeki Persepolis bugün de İran kültürünün en önemli, en değerli yerini oluşturur. Pers krallarının özel muhafızları 'Ölümsüzler / Immortals' 1979 İran Devrimi'ne kadar bir gelenek olarak yaşatıldı. Persopolis Basketbol takımı halen var!+

Persepolis antik çağda tüm Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz Havzası'ndaki Grek şehirlerini hakimiyeti altına aldı. Tüm bu coğrafya Persepolis'ten gönderilen ''satraplarca'' (valiler) yönetildi. Dolayısıyla Greklerin en büyük düşmanı da Perslerdi.

Persepolis'ten gönderilen Satraplar Anadolu'da birçok yerde Persepolis adına para bastırdılar. Alınan vergilerle, fetihlerle sağlanan ganimetlerle Persepolis zenginleştikçe daha da güçlendi. Mısır'dan, Yemen'e, Kıbrıs'tan Trakya'ya her yerden ganimet akıyordu.

'Ölümsüzler' adlı özel birlikler her yerde korkulup çekinilen Persepolis'in en seçkin askerleriydi.

Her sene imparatorluğu oluşturan topraklardaki halklar Persepolis'e gelip görkemli törenlerle krala armağanlarını, vergilerini sunuyorlardı.

Tabi geldiklerinde Perslerin gücünü simgeleyen mesajları da almaları sağlanıyordu...

Tarih bize her 'kemâlin' bir 'zevâli' olduğunu burada da gayet açık gösteriyor. Güç ve kudret sarhoşluğu ile sarhoş olan Perslerin sonlarını getirecek genç bir isim, Makedonyalı Büyük İskender dağınık Grekleri kimi zaman anlaşma ile kimi zamansa kılıçla bir araya getirmişti...

Makedonyalı Büyük İskender Perslerle yaptığı üç büyük savaşı da kazandı ve III.Darius'un tüm ailesini esir aldı. Son savaştan kaçan Darius kendi askerlerince öldürüldü. İskender törenle Persepolis'e girdi. Uzun müddet orada kaldı.

Büyük İskender, generalleri ve tüm ordusu Persepolis'in hazinelerini tam kırk gün boyunca boşalttılar. Ganimet o kadar çoktu ki ağır altın ve gümüş paralar bastırdı İskender. Persepolis'in ardından Hindistan ve Afganistan'a doğru yol aldı tarihin gördüğü bu büyük askeri deha.

İran - Batı çekişmesi Roma ve Sasâni imparatorlukları arasında da devam etti. Fotoğrafta Sasâni Kisra'sına boyun eğip, af dileyen Roma imparatoru betimlenmiş. Burası Farsça Taht-ı Cemşid denilen Persepolis yakınında Rüstem mevkii.

Burada MS 3.yy'a tarihlenen ve 'Kâbe-i Zerdüşt' olarak bilinen yapı da çok ilginç...

Sasâniler ile Hristiyan Romalılar arasındaki bu amansız çekişmeden Kuran-ı Kerim'de ''Rum Suresi''nde de söz edilir: ''Gulibet'ir rum...'' / ''Rumlar galip geldiler''... O dönemde Müslümanlar İran - Roma çekişmesinde Allah inancı olan Romalıların gelip gelmesini arzuluyordu.

Müslüman Arapların tarih sahnesine çıkmasıyla birlikte, Hz.Ebu Bekir ve Hz.Ömer döneminde, S'ad ibn-i Ebi Vakkas ve Halid bin Velid'in komutanlığında İran fethedildi. Sasani İmparatorluğu yok edildi ve Kisra öldürülüp, Persepolis alındı.

Kadisiye ve Ecnadeyn savaşları Sasanilerin sonunu getirdi. Bu savaşlara tanıklık eden yaşlı bir rahip şöyle der: Eğer gelen askerlerin bayrakları siyah, komutanları gür sakallı ve geniş omuzluysa, onlardan sakının.'' Müslüman Araplar şaşılacak bir hızla tüm İran'ı fethetmişlerdi!

Efsanelere, destanlara ve tarihin büyük savaşlarına sahne olan Persepolis arkeolog ve seyyahların her zaman ilgi odağı olmuş. Unesco tarafından ortak insanlık mirası olarak tescillenen antik şehir yağmalara, depremlere, zamana rağmen hala çok görkemli.

V'esselam