Thread by @benmbs

Son zamanlarda fark ettiğim bir şey üzerine konuşmak istiyorum. Bir süredir düşünüyorum bunu, kısa da olsa yazma zamanı geldi diye düşünüyorum.

Ön bilgi: Bu gözlemim yalnızca ilahiyat yayınlarıyla sınırlı –devam eden satırlarda da görüleceği üzere aslında eleştireceğim +++

temel nokta benim de yaptığım bu şeydir- o sebepten vereceğim farazi örnekler sadece bu alandan olacak. Yani maksadım herhangi bir grubu hedef almak yahut göstermek değil.

Fark ettiğim şey şudur ki, araştırmacıların yayınlarında başka yayınlara yaptığı atıflar +++

tek perspektiften yazılmış eserlere. Düzgün ifade edemedim, mecbur örnekleyeceğim,

Olay şu ki, “Kur’an’da X konusu” başlıklı bir araştırma yapan araştırmacı X konusuyla ilgili doğrudan ya da dolaylı olarak yazılmış eserlere de değinmek zorundadır, bu hepimizin malumudur. +++

Lâkin dikkatimi çeken şey şudur ki, araştırmacıların yaptığı atıflar genelde X konusunu araştıran ilahiyatçıların eserleri yahut X konusunu araştıran ilahiyatçıların eserlerinde atıf yapılmış nadir “alan dışı” eserlere.

+++

Yani örneğin “Kur’an’da faiz” konusunu araştıran araştırmacı, araştırmasına bu konuyu güncel, eski, temel ekonomi kitaplarından değil; bu konu üzerine daha önce İlahiyatçılar tarafından yazılmış eserlerden referans vermekte. Elbette -zannederim renk olsun diye- eser miktarda +++

da ekonomiye dair eserlere de atıf yapılmakta. Ama gördüğüm kadarıyla bu atıflar da bahsi geçen eserlerin doğrudan kendisine ulaşılarak değil, bu eserlerden daha önce alıntılarda bulunmuş ilahiyatçıların eserlerinden yapılmakta.

Ve bu dolaylı atıf genelde dolaylı yoldan değil,++

doğrudan yapılmakta. Peki bu ne demek? Ben araştırmacıyım, alanımın dışından benim de ilgilendiğim konuya dair yazılmış bir esere atıf yapmışım. (Örneğin “Kur’an’da faiz” başlıklı araştırmamda güncel ekonomik tezlerden de faydalanmışım) Sonra sen gelmişsin benimle paralel +++

bir konuyu araştırırken (Örneğin “Kur’an’da alacak – verecek ilişkisi”) benim eserimi de okumuş, alan dışından yaptığım atıfları görmüşsün ve bu atıfları kendi eserine de almışsın ama bana hiç atıf yapmadan doğrudan ana esere atıf yaparak yapmışsın.

Bunu benzer metodu +++

kullanan ya da benzer konuyu araştıran eserleri artarda okuduğunda oldukça az okuyan ve akademiyle doğrudan bir teması olmayan kendi halinde bir okur bile fark ediyor. Adamı okuyorum, diyorum ki “ben bu cümleyi daha önce bi eserde okumuştum ama nerede okumuştum?” +++

Bazen aynı kitapta defalarca oluyor bu.

Bu durum fikrî kısırlığa sebep olur zannediyorum. Düşünsene, alanının alanınla dolaylı olarak irtibatlı olduğu bir alana nasıl baktığıyla ilgili tez geliştiriyorsun ama bunu bahsi geçen alanın temel eserlerine dahi tam anlamıyla +++

hâkim olmadan yapıyorsun. Nasıl gelişebilirsin, ne derece özgün fikir üretebilirsin ki? Bir yerden sonra kendi kendine referans verir durursun.

O zaman gelelim bir süredir aklımda dolaşan çılgın fikre. Daha önce buna benzer bir şey yapıldı mı bilmiyorum ama herhangi +++

bir alanda, örneğin ilahiyat alanında, yazılmış tezlerin ve makalelerin kaynakçalarını derleyip bir analiz etsek nasıl bir sonuç ortaya çıkar acaba? Kaç farklı esere atıf yapılmış? Bu eserlerden kaçı kendi (ilahiyat) alanında kaçı başka alanlarda?

+++

Yani akademinin ürettiği eserlerin fikrî zeminini kaç kişi (eser – yazar bağlamında) oluşturuyor? Bence bu ve buna benzer araştırmaların yapılması lazım ama kıymetli akademyamız daha iyi bilir tabi.

+++

Not: yukarıda bahsi geçen tez isimleri farazidir. Eğer o isimde tezler varsa onlar hakkında konuşmadığımı, tez konusunun mevzuyu daha iyi anlatabilmek adına rastgele seçildiğini hatırlatmak isterim.

Galiba başka tweetlerde de buna benzer şeyler yazdıydım ama güncel yazgı (? -:D-) şurada olsa gerek:

https://twitter.com/benmbs/status/1358409161063694336

Bi de bu vardı:

https://twitter.com/benmbs/status/1321772154602557442

Bilimsel olarak sosyalleşelim arkadaşlar 😜

https://twitter.com/benmbs/status/1295717434998099972

Nureddin Yıldız'ın Bitcoin'le ilgili "boş işlerle uğraşmamak lazım" gibi bir fetvası vardı 2010lu yıllardan kalma. Kaldırmışlar herhalde siteden.

Aklıma geldi.