लाफिंग बुद्धा हे नाव बहुतेकांना नक्कीच माहित असेल! असं म्हंटलं जातं, ह्यांच्या मुर्तीचं वास्तूत असणं ऐश्वर्य प्रदान करतं. बर्याच जणांना वाटतं की हे काल्पनिक पात्र आहे, पण असं नाही. इसवी सन ९ व्या शतकात चीनमध्ये 'झेन' पंथाचे बौद्ध साधू होऊन गेले. १👇🏻
ज्यांना चीन मध्ये बुडाई/बुद्धई आणि जपान मध्ये होतेई असं म्हंटलं जातं. 'झेन' हा बौद्ध धर्मातील महायान शाखेतील एक पंथ आहे. झेन म्हणजे ध्यानोपासना. होतेई यांनी बौद्ध दीक्षा घेतल्यानंतर ध्यानधारणा अथवा ध्यानसाधना करण्यास सुरूवात केली.२👇🏻
काही वर्षांनी जेव्हा त्यांना आत्मज्ञानाची म्हणजेच परमानंदांची प्राप्ती झाली तेव्हा ध्यानावस्थेतच जोरजोरात हसु लागले. त्यामुळे होतेई यांना लोक "लाफिंग बुद्धा" म्हणू लागले.
परमानंद प्राप्ती नंतर होतेई यांनी गावोगावी, देशविदेशातील यात्रा करण्यास प्रारंभ केला.
३👇🏻
होतेई यांच्या शरीराकडे जर पाहीलं तर ते खूप प्रेमळ, हसतमुख व जाडजूड लठ्ठ पोटाचे होते. भगवं वस्त्र धारण करून व खांद्यावर भिक्षा झोळी घेऊन ते हिंडत असत. होतेई यांनी चीन आणि जपान मध्ये खूप यात्रा केली आहे. लहान मुलांमध्ये होतेई खूप प्रसिद्ध होते आणि त्याचं कारण देखील तसंच आहे. ४👇🏻
ते आपल्या झोळीतून खाण्याचे गोडाद्य पदार्थ आणि खेळणी घेऊन येत असत आणि जे काही झोळीत असेल ते मुलांमध्ये वाटत असत. मुलांना हास्यकथा आणि विनोद सांगत ते त्यांच्यात रमत असत. इतकंच नव्हे तर प्रौढ आणि वयस्कर लोकांमध्ये जाऊन देखील ते मज्जा मस्करी करत असत. ५👇🏻
त्यांच्या येण्याने सगळीकडे वेगळं चैतन्य निर्माण व्हायचं त्यामुळे चीन मध्ये त्यांना देवतेसम पुजलं जातं. झेन बौद्ध पंथाचा प्रसार करण्यात त्यांचं खूप मोठं योगदान आहे. ६👇🏻
आता तुम्ही म्हणाल, झेन म्हणजे नक्की काय? याचं उत्तर होतेई यांनीच दिलं आहे. होतेई अनेक झेन साधकांकडून काही पैशाची भिक्षा मागत आणि त्यातून खाण्याचे पदार्थ व खेळणी विकत घेत. झेन साधकांना होतेई एक आत्मज्ञानी पुरूष आहे हे ठाऊक होतं. त्यामुळे ते देखील त्यांना निसंकोच दान देत असत.
७👇🏻
एके दिवशी होतेई यांनी एका झेन भिक्षूकडे पैसे मागितले आणि त्या भिक्षुकाने दिले ही परंतू त्याने होतेई यांना एक प्रश्न केला. साधकाने विचारलं 'झेन' चा अर्थ काय तर होतेई यांनी आपली भरलेली झोळी खांद्यावरून खाली उतरवून उघडी केली आणि मौन राहीले. ८👇🏻
साधकांने परत विचारलं "झेन" चा यथार्थ काय? होतेई यांनी काहीही न बोलता झोळी उचलली आणि खांद्याला लावून आपल्या मार्गास लागले. होतेई यांना तात्पर्य सांगायचं होतं ते म्हणजे, आपल्या आयुष्यात जे काही चांगले-वाईट अनुभव किंवा ज्ञान आहे त्याची साठवणूक करणे, हा अर्थ आहे 'झेन' या शब्दाचा. ९👇🏻
यथार्थ म्हणाल तर आपल्याकडे जे ज्ञान आहे ते निःस्वार्थपणे जगाला वाटणे!!
खरंच होतेई एक आत्मज्ञानी योगीच होते. आपलं संपूर्ण आयुष्य त्यांनी लोकांच्या जीवनात सखाचे रंग भरण्यात घालवलं. आपल्या आयुष्याचे शेवटचे दिवस त्यांनी जपान मध्ये घालवले व तेथेच आपली जीवनज्योत विझवली. १०👇🏻
होतेई म्हणजेच बुद्धई यांना आपल्या मृत्युचं ज्ञान अगोदरच झालं होतं. त्यांनी जपानमधील आपल्या सहासात असणार्या लोकांकडे इच्छा प्रकट केली होती की, मेल्यानंतर त्यांच्या शरीराचं दाहसंस्कार केलं जावं. त्यावर जपान मधील लोक धर्मसंकटात पडले, ११👇🏻
कारण तिथे मृतांचं दाहसंस्कार करण्याची प्रथा नव्हती. परंतू होतेई यांच्या इच्छेनुसार लोकांनी होतेई यांना निर्वाण झाल्यानंतर चितेवर ठेवलं. अग्नी दिल्यांनतर चिंतेतून अचानक फटाक्यांचे आवाज येऊ लागले. हे पाहून मयताला आलेली लोकं देखील हसु लागली. १२👇🏻
होतेई यांनी मरणाअगोदरच आपल्या वस्त्रांमध्ये फटाके लपवून ठेवले होते. मेल्यानंतरही हा योगी लोकांना हसवून गेला. म्हणूनच होतेई यांची प्रतिमा विश्वभरात लाफिंग बुद्धा म्हणून प्रसिद्ध आहे. आजही जपान आणि चीन मध्ये यांना पुजलं जातं.
तर हे होते होतेई आणि त्यांचं जीवनकार्य!
१३👇🏻
जागतिक हास्य दिनानिमित्तानं त्यांची एक आठवण.
सर्वांना जागतिक हास्य दिनाच्या खूप खूप शुभेच्छा! 😁
होतेई यांनी सांगितल्याप्रमाणे, "हसत रहा, आनंदी रहा आणि इतरांनाही हसवत रहा!!"
१४🙏🏻
ब्रिटनमध्ये काही वर्षांपूर्वी एका तीन-साडेतीन वर्षाच्या मुलीच्या समोर तिची गरोदर आई घरातील जिण्यावरून पडली आणि बेशुद्ध झाली. या तीन वर्षाच्या कोवळ्या जिवाने क्षणाचाही विलंब न करता ऍम्ब्युलन्सला फोन केला
आणि तिच्या या फोनमुळे फक्त आईचाच नाही तर पोटातील बाळाचाही जीव वाचला. ऍम्ब्युलन्सला फोन करून ती मुलगी अनेक मिनिटे त्यांच्याबरोबर बोलत होती तिचे बोलणे संपते न संपते तोपर्यंत ऍम्ब्युलन्स दारात हजार झाली होती.
जगातील अतिशय गर्दीचे शहर असलेल्या लंडनमध्ये सुद्धा एखाद्या अपघातानंतर सरासरी आठव्या मिनिटाला ऍम्ब्युलन्स हजर होते. संपूर्ण ब्रिटनमध्ये या मुलीच्या प्रसंगावधनाचे आणि धाडसाचे कौतुक झाले आणि या एका फोन कॉल मुळे ब्रिटन सरकारने आपल्या शिक्षणपद्धतीत अनेक सुधारणा केल्या.
सुटताना हात, विझताना वात
वाटे आता तो काळही परतून यावा
घडले जे सारे, ते उधाण वारे
फिरुनी पुन्हा तो नवासा डाव मांडावा
खोडून कालच्या खुणा
जगायचे आहे पुन्हा
अधुरे स्वप्न साजिरे पुरे करायचे मना
पुसुनी आसावे आता
नवी लिहायची कथा
नवासा द्यायचाय अर्थ जीवना
तुझ्या सावलीत माझे क्षण क्षण
अन पूर्ण आज झाले काकण!
भेटीला आणी ती जुनी कहाणी
आठवू दोघे पुन्हा
लाटांची गाणी ती माझी निशाणी
जपली आहेस ना
बेरंग झालेले आयुष्य सारे
रंगवू थोडे जरा
पहाट सारली नि रातीही गेल्या
वाट पाहण्यात त्या
माझ्या जगातून आले मी परतून
जायचे आहे पुन्हा
प्रेमात हरले मी तुझे आयुष्य
आहे हा माझा गुन्हा
चल झाली वेळ
आटोपून खेळ
सोडून हात सारा प्रवास हा एकट्याचा
दिले शब्द शब्द जे जे
पुरे केले ते ते
आहे सुखात तरी हि मनात हि व्यथा का
खोडून कालच्या खुणा
जगायचे आहे पुन्हा
पुण्यातल्या पाषाण रस्त्यावर वृंदावन गृहरचना सोसायटीमध्ये अगदी डोंगराच्या बाजूला निसर्गाच्या कुशीत निवांत ठिकाणी लपलेला एक टुमदार बंगला आहे. त्या बंगल्याचं नाव आहे ‘सांख्य’. अध्यात्मातील सांख्य तत्त्वज्ञानाशी जवळीक साधणारे हे आगळेवेगळे नाव असणाऱ्या (१/११) #म#मराठी#रिम
या बंगल्याचे मालक कोणी साधुसंत वा बुवामहाराज नाहीत, तर ते आहेत अभिमानाने भारताची मान ताठ ठेवणारे, ‘परम’ या महासंगणकाची निर्मिती करणारे संगणकतज्ज्ञ डॉ. विजय भटकर!
विदर्भातल्या मूर्तिजापूर तालुक्यातलं मुरांबा गाव हे भटकरांचं मूळ गाव. वडील स्काउटचे संघटक तर आई मुख्याध्यापिका. (२/११)
आईची आईसुद्धा करंजगावाला. आजोबा सत्यशोधक चळवळीचे कार्यकर्ते. थोरला भाऊ अविनाश आणि डॉ. विजय भटकर या दोघांचं शिक्षण झालं ते करंजगावला. विजय भटकर साडेसात वर्षांचे असताना तोंडी परीक्षा देऊन त्यांनी एकदम चौथीत प्रवेश मिळविला. (३/११)
तीन वर्षांपूर्वीची घटना...
साल २०१९ च्या उन्हाळ्यात दक्षिण कोरियामधील आणीबाणी क्रमांकावर (Emergency Number) एक फोन कॉल आला. हा फोन कॉल केला होता दक्षिण कोरियाच्या एका विद्यापीठात पत्रकारिता शिकणाऱ्या दोन विद्यार्थ्यांचा. (१/२७) #म#मराठी#रिम
या विद्यार्थ्यांनी पोलिसांना एका गंभीर गुन्ह्याची माहिती दिली की; टेलिग्राम वर एक ग्रुप आहे, जो क्रूर सेक्स नेटवर्कींग चालवतो. हा ग्रुप १८ वर्षांखालील मुलींना व महिलांना अमानविय आणि विकृत सेक्स करण्यासाठी भाग पाडून त्याचे अश्लील चित्रफिती बनवून आॅनलाईन मानवी तस्करी (२/२७)
सारख्या घटनांना चालना देत होता. टेलिग्रामवरिल युजर्स कडून पैसे घेऊन हा ग्रुप त्यांना मुलींचे अश्लील व्हिडिओ विकत असे. पोलिसांनी या प्रकाराचा छडा लावला आणि २३ मार्च २०२० साली पोलिसांनी गुन्हेगाराची ओळख प्रसार माध्यमांद्वारे सार्वजनिक केली. (३/२७)
आपल्या भारतात लहान मुलांच्या लैंगिक शोषणाबाबत बोललं जात नाही, किंबहुना लोक या गोष्टीला नगण्य समजतात. आपल्या देशात बाल लैंगिक शोषणाच्या घटना फार घडत नाहीत असा पांचट गैरसमज लोकं करून बसतात. (१/३३)
इंटरनेटचा वापर जितका चांगल्या कामांसाठी होतो त्याहूनही जास्त वाईट कामांसाठी होतो. आधी संगणक आणि आता मोबाईल यामुळे चाईल्ड पोर्नोग्राफी, लैंगिक शोषण यांसारख्या घटना समाज माध्यमांद्वारे फार मोठ्या प्रमाणात होत आहेत. लहान मुलांचा वापर अश्लील दृश्यांसाठी करणं, (२/३३)
लहान मुलांना कामोत्तेजक गोष्टींसाठी प्रवृत्त करणं, बालवेश्या किंवा परदेशातील लोकांच्या वासना शमवण्यासाठी बालकांची विक्री अथवा तस्करी करणे हे प्रकार इतर देशांप्रमाणे भारताच्याही डोक्यावर दगडाप्रमाणे बसून आहेत. अलिकडे हे गुन्हे खूप वाढत चालले आहेत, असंच दिसून येतं. (३/३३)
भारतीय समाजसुधारनेतील अगाध सामर्थ्याचा ओजस्वी महापुरूष म्हणून जर कोणाला म्हंटलं पाहीजे तर ते आहेत लोकराजा छत्रपती राजर्षी शाहू महाराज!! यांच्या कार्याविषयी जितकं बोलावं तितकं कमीच! भारतवर्षातील समाजव्यवस्थेत समानता आणण्यात राजर्षी शाहूंचा सिंहाचा वाटा आहे.
(१/११)
जो लोकांमध्ये नांदला आणि तळागाळातील लोकांना सहजतेने ज्याने वर आणलं, म्हणूनच तो लोकराजा होऊ शकला.
आरक्षणाचे जनक, स्त्री स्वातंत्र्याचे पुरस्कर्ते, ब्राह्मणशाहीविरूद्ध प्रचंड बंड पुकारणे, शिक्षणाचा अधिकार सर्व समाजघटकात पोहोचवणे,
(२/११)
आंतरजातीय विवाहाची सुरूवात आपल्याच बहिणीचा विवाह आंतरजातीय पद्धतीने घडवून आणून लोकांना त्याकरिता प्रोत्साहित करणारा एकमेव राजा म्हणून राजर्षींकडे पाहीलं जातं.
(३/११)