1/n
ಈವಾಗ ಅಂತೂ ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಸನಾತನ ಪ್ರೊಗ್ರೆಸ್ಸೂ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಕಲೆ ಅಂತ ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪುಂಗುವುದು. ಆ ಗೋಪುರ ನೋಡಿ ಹೇಗೆ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್ ಆಗಿ ೯೦ ಡಿಗ್ರಿ ಇದೆ, ಇದು ನೋಡಿ ಹೇಗೆ ಲೈಟ್ ಬೀಳುತ್ತೆ, ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತ ಕಂಬ, ಅದು ನೋಡಿ ಸಿಂಹದ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕಲ್ಲಿನ ಚೆಂಡು…
ಈವಾಗ ಅಂತೂ ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಸನಾತನ ಪ್ರೊಗ್ರೆಸ್ಸೂ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಕಲೆ ಅಂತ ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪುಂಗುವುದು. ಆ ಗೋಪುರ ನೋಡಿ ಹೇಗೆ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್ ಆಗಿ ೯೦ ಡಿಗ್ರಿ ಇದೆ, ಇದು ನೋಡಿ ಹೇಗೆ ಲೈಟ್ ಬೀಳುತ್ತೆ, ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತ ಕಂಬ, ಅದು ನೋಡಿ ಸಿಂಹದ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕಲ್ಲಿನ ಚೆಂಡು…
2/n
ಆಹಾ ನಮ್ಮ ಸನಾತನಿ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ! ವಿಶ್ವಗುರು…
ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಗಳ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಅದ್ಭುತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಇವತ್ತಿಗೂ ಅವು ವಿಶೇಷವೇ. ಒಬ್ಬ ವಿನ್ಯಾಸಕರನಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ ನಮಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಅಮೋಘವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳ ಹಿಂದಿನ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಶ್ರಮ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಆಹಾ ನಮ್ಮ ಸನಾತನಿ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ! ವಿಶ್ವಗುರು…
ನಮ್ಮ ದೇವಾಲಯಗಳ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಅದ್ಭುತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಇವತ್ತಿಗೂ ಅವು ವಿಶೇಷವೇ. ಒಬ್ಬ ವಿನ್ಯಾಸಕರನಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ ನಮಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಅಮೋಘವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳ ಹಿಂದಿನ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಶ್ರಮ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
3/n
ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಅನ್ನುವುದು ಒಂದು ಕಠಿಣ ವಿದ್ಯೆ. ಇದು ಸುಮ್ಮನೆ ದಕ್ಕುವುದಲ್ಲ, ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಪರಿಶ್ರಮ ಬೇಕು.
ಭಾರತೀಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ ಅರಿವಾಗಿದ್ದು ಇದು. ಇಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಅನ್ನುವುದು ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯ ವೃತ್ತಿ ಆಗಿದೆ. ಕಾರಣ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಹಾಗೆ ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೆ ಕಲಿಯಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ.
ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಅನ್ನುವುದು ಒಂದು ಕಠಿಣ ವಿದ್ಯೆ. ಇದು ಸುಮ್ಮನೆ ದಕ್ಕುವುದಲ್ಲ, ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಪರಿಶ್ರಮ ಬೇಕು.
ಭಾರತೀಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ ಅರಿವಾಗಿದ್ದು ಇದು. ಇಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಅನ್ನುವುದು ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯ ವೃತ್ತಿ ಆಗಿದೆ. ಕಾರಣ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಹಾಗೆ ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೆ ಕಲಿಯಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ.
4/n
ಹಾಗಾಗಿ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಮನೆ ಒಂದು ವರ್ಗ ವಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದ್ದಾರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಇಲ್ಲ.
ಸೋಜಿಗ ಅಂದ್ರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಜಾತಿ ವಿಂಗಡಣೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೆ! ಬಹುತೇಕ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಅನ್ನುವ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಾರರೂ ಇದ್ದಾರೆ, ಬಂಗಾರದ ಕೆಲ್ಸದವರೂ, ಕುಸುರಿ ಅವರೂ, ಆಯುಧ ಮಾಡುವವರು, ಸಂಗೀತಕಾರರು ಹೀಗೆ.
ಹಾಗಾಗಿ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಮನೆ ಒಂದು ವರ್ಗ ವಾಗಿ ಬದಲಾಗಿದ್ದಾರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಇಲ್ಲ.
ಸೋಜಿಗ ಅಂದ್ರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಜಾತಿ ವಿಂಗಡಣೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೆ! ಬಹುತೇಕ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಅನ್ನುವ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಾರರೂ ಇದ್ದಾರೆ, ಬಂಗಾರದ ಕೆಲ್ಸದವರೂ, ಕುಸುರಿ ಅವರೂ, ಆಯುಧ ಮಾಡುವವರು, ಸಂಗೀತಕಾರರು ಹೀಗೆ.
5/n
ಒಂಥರಾ ಕಲೆಗೆ ಇರುವ ಒಂದು ಜಾತಿ.
ಆದ್ರೆ ಇಲ್ಲೊಂದು ಕ್ಯಾಚ್ ಇದೆ!
ಈ ಸನಾತನಿಗಳು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಅದ್ಭುತ, ವಿಶ್ವಗುರು.. ಅನ್ನುವ ದೇವಾಲಯಗಲನ್ನು ಕೆತ್ತಿದ, ಆ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ, ಆ ಮೂರ್ತಿಯ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಶಿಲ್ಪಿಗೆ ಆ ದೇವಾಲಯ ಕಟ್ಟಿ ಆದ ಮೇಲೆ ಪ್ರವೇಶ ಇಲ್ಲ! ಯಾಕಂದ್ರೆ ವರ್ಣಾಶ್ರಮದ ಪ್ರಕಾರ ಅವನು ಒಬ್ಬ ಶೂದ್ರ!
ಒಂಥರಾ ಕಲೆಗೆ ಇರುವ ಒಂದು ಜಾತಿ.
ಆದ್ರೆ ಇಲ್ಲೊಂದು ಕ್ಯಾಚ್ ಇದೆ!
ಈ ಸನಾತನಿಗಳು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಅದ್ಭುತ, ವಿಶ್ವಗುರು.. ಅನ್ನುವ ದೇವಾಲಯಗಲನ್ನು ಕೆತ್ತಿದ, ಆ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ, ಆ ಮೂರ್ತಿಯ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಶಿಲ್ಪಿಗೆ ಆ ದೇವಾಲಯ ಕಟ್ಟಿ ಆದ ಮೇಲೆ ಪ್ರವೇಶ ಇಲ್ಲ! ಯಾಕಂದ್ರೆ ವರ್ಣಾಶ್ರಮದ ಪ್ರಕಾರ ಅವನು ಒಬ್ಬ ಶೂದ್ರ!
6/n
ನಂಬಲು ಆಗುತ್ತಾ ಇಲ್ಲವೇ?
ಆದ್ರೆ ಇದು ಸತ್ಯ. ಇವತ್ತಿಗೂ ಈ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಸಮುದಾಯದವರಿಗೆ ಸನಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಇಲ್ಲ. ವೈದಿಕ ಪಂಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೂರುವ ಹಾಗಿಲ್ಲ.
ಇದೇ ರೀತಿ ದೇವಾಲಯದ ವಾದ್ಯಗಾರರಿಗೂ ಇದೆ.
ಏನೂ ಕಿತ್ತು ದಬ್ಬಾಕದ ತಟ್ಟೆ ಕಾಸು ವರ್ಗ ಮಾತ್ರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕರು ಇಲ್ಲದಾಗ ಬಾಗಿಲು ತೆಗೆದಿಟ್ಟರೆ
ನಂಬಲು ಆಗುತ್ತಾ ಇಲ್ಲವೇ?
ಆದ್ರೆ ಇದು ಸತ್ಯ. ಇವತ್ತಿಗೂ ಈ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಸಮುದಾಯದವರಿಗೆ ಸನಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಇಲ್ಲ. ವೈದಿಕ ಪಂಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೂರುವ ಹಾಗಿಲ್ಲ.
ಇದೇ ರೀತಿ ದೇವಾಲಯದ ವಾದ್ಯಗಾರರಿಗೂ ಇದೆ.
ಏನೂ ಕಿತ್ತು ದಬ್ಬಾಕದ ತಟ್ಟೆ ಕಾಸು ವರ್ಗ ಮಾತ್ರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕರು ಇಲ್ಲದಾಗ ಬಾಗಿಲು ತೆಗೆದಿಟ್ಟರೆ
7/n
ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆ ಓಡಾಡಿ ಕುಣಿದಾಡುವ ನಾಯಿ ತರಹ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಡುತ್ತೆ.
ದುರಂತ ಅಂದ್ರೆ ಇವತ್ತಿನ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಸಮುದಾಯದ ಜನಕ್ಕೆ ಈ ಬೇಧ ಭಾವ ಅರ್ಥ ಆಗುತ್ತಾ ಇಲ್ಲ.
ನಮ್ಮ ಗೊರೂರು ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಂಗಾರರ ಒಂದು ಪುಸ್ತ ಇದೆ ಕಮ್ಮಾರ ವೀರಭದ್ರಾಚಾರಿ ಅಂತ, ಇಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆ ಓಡಾಡಿ ಕುಣಿದಾಡುವ ನಾಯಿ ತರಹ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಡುತ್ತೆ.
ದುರಂತ ಅಂದ್ರೆ ಇವತ್ತಿನ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಸಮುದಾಯದ ಜನಕ್ಕೆ ಈ ಬೇಧ ಭಾವ ಅರ್ಥ ಆಗುತ್ತಾ ಇಲ್ಲ.
ನಮ್ಮ ಗೊರೂರು ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಂಗಾರರ ಒಂದು ಪುಸ್ತ ಇದೆ ಕಮ್ಮಾರ ವೀರಭದ್ರಾಚಾರಿ ಅಂತ, ಇಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
8/n
ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಜಾತಿ/ಸಮುದಾಯಗಳು ಇವೆ. ನಿಜ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಇವತ್ತು ಏನು ಸಂಘಿಗಳು ಸನಾತನ ಅಚೀವ್ಮೆಂಟು ಅಂತ ಪುಂಗುತ್ತಾರಲ್ಲ, ಅವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ ಮಂದಿ. ಆದ್ರೆ ಅವರನ್ನು ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಗುರುತಿಸಲ್ಲ. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಎಲ್ಲ ತಗೋಳೋದು ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಮಾಲೀಕರು!
ದೇವಾಲಯಗಳು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಶಾಲೆಗಳು ಇದ್ದ ಹಾಗೆ.
ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಜಾತಿ/ಸಮುದಾಯಗಳು ಇವೆ. ನಿಜ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಇವತ್ತು ಏನು ಸಂಘಿಗಳು ಸನಾತನ ಅಚೀವ್ಮೆಂಟು ಅಂತ ಪುಂಗುತ್ತಾರಲ್ಲ, ಅವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ ಮಂದಿ. ಆದ್ರೆ ಅವರನ್ನು ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಗುರುತಿಸಲ್ಲ. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಎಲ್ಲ ತಗೋಳೋದು ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಮಾಲೀಕರು!
ದೇವಾಲಯಗಳು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಶಾಲೆಗಳು ಇದ್ದ ಹಾಗೆ.
9/n
ಅವನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಗದ ಸುಪರ್ಧಿಗೆ ಕೊಟ್ಟು ಬಿಟ್ಟರೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಈ ಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯಗಳೂ ಒಂದು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ. ಇವನ್ನು ಸರ್ವರಿಗೂ ತೆರೆಯಬೇಕು. ಯಾಕಂದ್ರೆ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಪರಿಶ್ರಮ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗಬೇಕು.ಮೈಕೆಲೆಂಜಿಲೊ ಡೇವಿಡ್ ಅದಷ್ಟೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಕಣಾಚಾರಿ ಯ ಚೆನ್ನಕೇಶವನೂ ಆಗಬಹುದು,
ಅವನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಗದ ಸುಪರ್ಧಿಗೆ ಕೊಟ್ಟು ಬಿಟ್ಟರೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಈ ಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯಗಳೂ ಒಂದು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ. ಇವನ್ನು ಸರ್ವರಿಗೂ ತೆರೆಯಬೇಕು. ಯಾಕಂದ್ರೆ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಪರಿಶ್ರಮ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗಬೇಕು.ಮೈಕೆಲೆಂಜಿಲೊ ಡೇವಿಡ್ ಅದಷ್ಟೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜಕಣಾಚಾರಿ ಯ ಚೆನ್ನಕೇಶವನೂ ಆಗಬಹುದು,
10/n
ಮಡಿ ಮೈಲಿಗೆ ಬಿಟ್ಟರೆ!
ಜಗತ್ತಿನ ಕಲೆಗೂ ಒಂದು ಜಾತಿ ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಅಂಟಿಸಿದ್ದರೆ ಅದು ಸನಾತನ ಧರ್ಮ ಮಾತ್ರ. ಕೆಲವು ತಿಂಗಳಗಳ ಹಿಂದೆ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡದ ಹೆಮ್ಮೆ ಸತೀಶ್ ಆಚಾರ್ಯ ಅವರ ಪೋಸ್ಟ್ ಒಂದಕ್ಕೆ ಉರಿದುಕೊಂಡು ಒಂದಷ್ಟು ಮಂದಿ ಅವ್ರ ನಿಂದನೆ ಮಾಡುವಾಗ ಅವ್ರ ಜಾತಿಯನ್ನು ಎಳೆದು ತಂದ್ರು. ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ
ಮಡಿ ಮೈಲಿಗೆ ಬಿಟ್ಟರೆ!
ಜಗತ್ತಿನ ಕಲೆಗೂ ಒಂದು ಜಾತಿ ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಅಂಟಿಸಿದ್ದರೆ ಅದು ಸನಾತನ ಧರ್ಮ ಮಾತ್ರ. ಕೆಲವು ತಿಂಗಳಗಳ ಹಿಂದೆ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡದ ಹೆಮ್ಮೆ ಸತೀಶ್ ಆಚಾರ್ಯ ಅವರ ಪೋಸ್ಟ್ ಒಂದಕ್ಕೆ ಉರಿದುಕೊಂಡು ಒಂದಷ್ಟು ಮಂದಿ ಅವ್ರ ನಿಂದನೆ ಮಾಡುವಾಗ ಅವ್ರ ಜಾತಿಯನ್ನು ಎಳೆದು ತಂದ್ರು. ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ
n/n
ಕಂಡಿದ್ದು ಇವೆಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಮಾಜ ಎಷ್ಟು ಕ್ಲಿಷ್ಟ ಇದೆ! ಇಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹುಳುಕು ಇದೆ ಎಂದು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಮಿದುಳು ಸೆಗಣಿ ಆಗುತ್ತೆ!
ನಾಳೆ ಇಂತಹ ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಗದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವ. ಹೇಗೆ ಒಂದು ವರ್ಗದ ಶ್ರಮದ ಫಲವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಸೋಮಾರಿ ವರ್ಗ ಹೈಜಾಕ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಜೀವಿ ಆಗಿದೆ ಅಂತ ನೋಡುವ
ಕಂಡಿದ್ದು ಇವೆಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಮಾಜ ಎಷ್ಟು ಕ್ಲಿಷ್ಟ ಇದೆ! ಇಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹುಳುಕು ಇದೆ ಎಂದು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಮಿದುಳು ಸೆಗಣಿ ಆಗುತ್ತೆ!
ನಾಳೆ ಇಂತಹ ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಗದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವ. ಹೇಗೆ ಒಂದು ವರ್ಗದ ಶ್ರಮದ ಫಲವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಸೋಮಾರಿ ವರ್ಗ ಹೈಜಾಕ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಜೀವಿ ಆಗಿದೆ ಅಂತ ನೋಡುವ
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
