آنچه که امروز حیات برجام را بیش از پیش به خطر انداخته توقف مذاکرات وین است. به عنوان کسی که پرونده هسته‌ای ایران را بیش از یک دهه دنبال کرده و از زمان آقای احمدی نژاد-جلیلی در چندین دور از مذاکرات حضور داشته، در این رشته توییت به تحلیل وضعیت کنونی پرداختم. 👇🧵
دلیل اصلی تعلیق مذاکرات این است که: به زعم تهران ایالات متحده نمی‌خواهد/نمی‌تواند به تعهدات خود در زمینه رفع تحریم‌ها عمل کند؛ ادامه تنش باعث عقب‌نشینی طرف مقابل خواهد شد؛ کشور اوج فشار اقتصادی را پشت سر گذاشته و می‌تواند بدون رفع تحریم‌ها هم به حیات خود ادامه دهد. ۲/
در مقابل، آمریکا نمی‌خواهد به صورت یکجانبه امتیازی بدهد تا تهران را برای بازگشت به میز مذاکره قانع کند؛ اتحادش با کشورهای اروپایی دوباره برقرار شده؛ در آژانس و سازمان ملل نفوذ قابل توجهی دارد؛ همچنان ابزار تحریم در دستانش است. ۳/
در نتیجه، این روزها بحث «پلن B» در صورت مرگ برجام داغ است: برای غرب فشار اقتصادی و دیپلماتیک بیشتر و برای ایران تنش‌زایی هسته‌ای و قدرت‌افکنی در منطقه. نتیجه این وضعیت چیزی نیست جز بازگشت به دوران احمدی‌نژاد: رقابت سانتریفیوژها و تحریم‌ها در کنار تهدیدات نظامی. ۴/
فی‌الواقع بررسی اقدامات قهری بسیار آسان‌تر از اندیشیدن به چیزی است که می‌توانید به طرف مقابل پیشنهاد دهید. به عبارت دیگر سازش و مصالحه در برابر حریف بسیار سخت‌تر و پر هزینه تر از اتخاذ مواضع محکم و غیر منعطف است. ۵/
مشکل اینجاست که احتمالا «پلن B»، همان «پلن A»ی خواهد بود که ما را به اینجا کشانده: ورژن جدیدی از فشار حداکثری، این بار احتمالا با همراهی اروپا، در برابر مقاومت حداکثری بیشتر. ۶/
در این میان یک چیز را نباید فراموش کرد. با وجود تمام انتقادها و چالش‌ها، چارچوب و اساس برجام – یعنی اعمال محدودیت‌های هسته‌ای در برابر رفع تحریم‌هایی که به آن منظور وضع شده – تنها فرمولی بوده که تا به امروز جواب داده است. ۷/
اما روند مذاکرات چگونه احیا خواهد شد؟ اگر تیم جدید ایران بپذیرد علی‌رغم انتقاداتی که به مذاکره‌کنندگان قبلی دارد، گفت‌وگوهای وین تا ماه ژوئن پیشرفت‌هایی – اگر نه ایده‌آل به نظر ایشان – داشته و یک سری حداقل‌ها مشخص شده: ۸/
رفع تمام تحریم‌های وضع شده در دوران ترامپ ممکن نیست، چراکه برخی‌شان واقعا به دلایل غیرهسته‌ای وضع شدند؛ ضمانت عدم خروج آمریکا بخاطر ماهیت برجام و ساختار سیاسی در آمریکا ممکن نیست؛ همکاری کامل با آژانس ضروری است. ۹/
تعیین اینکه خط قرمزهای طرف ایرانی چیست و یا اینکه در برابر آن دسته از خواسته‌هایش که امکان تحقق ندارند چه امتیازاتی می‌گیرد، همه و همه در روند مذاکره اتفاق می‌افتد؛ روندی که هر روز تعلیق آن بیش از پیش منافع ملی کشور را به خطر می اندازد. ۱۰/
بعلاوه، از بین رفتن شکاف بین اعضای ۵+۱ هم می‌تواند معادله را عوض کند. تهران معتقد است، که اختلافات بین غرب و چین هم از نظر اقتصادی و هم از نظر دیپلماتیک به ایران فضای تنفس می‌دهد. اما بنظر من بعید است که این اختلافات پایدار باشند. ۱۱/
بنابراین، اگرچه همه باید به پلن‌های B و C و D فکر کنند، خصوصا اگر پیشرفت‌های هسته‌ای ایران برجام را بلا موضوع کند، اما این به این معنی نیست که برای پلن A تلاش نکنیم. به قول کسینجر، فقدان جایگزین‌های خوب، ذهن را به طرز خارق‌العاده‌ای باز می‌کند. ۱۲/
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
