➡️Tatizo la dharura la kiafya ambalo ni moja ya magonjwa yanayoongoza kusababisha vifo.
➡️Mitindo ya maisha na Lishe ni vitu vinavyochangia wagonjwa wanaopata stroke kuongezeka
➡️Kiharusi huacha ulemavu au kifo
➡️KIHARUSI hutokea pale seli za ubongo 🧠 zinapokufa kutokana kuziba au kupasuka kwa mishipa ya damu kwenye ubongo hivyo kukosa hewa ya oksijeni na virutubisho.
➡️Kiharusi kikihusisha mshipa wa mkubwa wa damu kwa wastani mgonjwa hupoteza seli za ubongo (neuroni 1.9) kila dakika.
KUNA AINA KUU MBILI ZA KIHARUSIBrain
1️⃣Kiharusi kinachotokana na kuziba kwa mishipa ya damu ya damu ya ubongo
2️⃣Kiharusi kinachotokana na kupasuka kwa mishipa ya damu ya ubongo
🗒️80% ya watu wanaopata kiharusi hutokana na kuziba kwa mishipa ya damu kwenye ubongo.
Vitu ambavyo huchangia watu kupata kiharusi
1️⃣Ugonjwa wa Shinikizo kubwa la damu
2️⃣Ugonjwa wa kisukari
3️⃣Lehemu kuzidi kwenye damu
4️⃣Uvutaji sigara
5️⃣Magonjwa ya moyo
6️⃣Uzito uliopitiliza
7️⃣Unywaji wa pombe uliokithiri
8️⃣Kutokufanya mazoezi
Lishe ni muhimu sana katika kupunguza hatari ya kupata kiharusi.
➡️Takribani 25% ya kesi za kiharusi uhusishwa na ulaji usiofaa
🗒️Boresha lishe kwa kuzingatia:
-Matunda kwa wingi
-Mboga za majani
-Punguza kiasi cha chumvi
-Punguza matumizi ya nyama nyekundu
➡️Shinikizo kubwa la damu huchangia watu wengi kupata kiharusi.
➡️Msukumo mkubwa wa damu kupasua mishipa ndani ya ubongo na kupelekea kiharusi
🗒️Pima presha yako mara kwa mara ili kama una presha uanze tiba mapema
Unene uliopitiliza na kitambi huchangia watu kupata kiharusi
➡️Unene husababisha mrundikano wa mafuta kwenye kuta ya mishipa ya damu ambayo ni kihatarishi cha kuziba kwa mishipa kwenye ubongo
🗒️Kupunguza uzito ni njia mojawapo ya kudhibiti kiharusi.
DALILI ZA KIHARUSI
1️⃣Ganzi au udhaifu upande mmoja wa mwili
2️⃣Kushindwa kuona ghafla
3️⃣Kushindwa kuongea au mdomo kupinda kuelekea upande mmoja
4️⃣Kichwa kuuma ghafla kama umepigwa nyundo kichwani
5️⃣Kupoteza fahamu, kuchanganyikiwa
"FAST" ni namna unayoweza kugundua kiharusi haraka na kutafuta msaada haraka
F-ace : Mdomo kupinda kulekea upande mmoja
A-rm : Kushindwa kunyanyua mkono
S-peech Kushindwa kuongea au kuongea maneno hayaeleweki
T-ime : Muda ni muhimu ili kuokokoa maisha, tafuta tiba ya haraka.
#AfyaSwahili | MAMBO MUHIMU KUFAHAMU KUHUSU UGONJWA WA EBOLA.
--> Uzi huu ni muhimu kutokana na kuwepo kwa mlipuko wa Ebola katika nchi jirani na elimu ya msingi ni muhimu sana.
➡️Ebola ni ugonjwa unaotokana na maambukizi vya virusi.
➡️Ugonjwa huu ni miongoni mwa magonjwa ya mlipuko yajulikanayo kama homa za virusi ambazo huambatana kutokwa damu sehemu mbalimbali za mwili (Viral haemorrhagic fevers).
➡️Ebola ni ugonjwa hatari sana.
➡️Kwa wastani husababisha vifo kwa wastani wa nusu wa watu wote waliougua.
➡️Uwezo wa kusababisha vifo hutofautiana kati ya mlipuko na mlipuko kwa wastani vifo huwa 20% hadi 90% ya wagonjwa.
➡️Kisukari ni ugonjwa wa kudumu ambao hutokea pale kiwango cha sukari (glukosi) katika damu
kipo juu zaidi kutokana na kukosekana au mwili kushindwa kutumia homoni ya insulini
➡️Kiwango cha glukosi kikiwa juu kwa muda mrefu, husababisha madhara katika mwili
➡️Unapokula chakula, mfumo wako wa kumeng’enya hukichakata na kutengeneza glukosi.
➡️Glukosi inapoingia kwenye damu, husababisha kongosho lako kutoa homoni inayoitwa insulini.
➡️Insulini huzunguka mwilini na kuwezesha seli kupata glukosi ili kuitumia kuleta nguvu mwilini.
Matumizi holela ya dawa aina ya antibiotiki huchangia usugu wa dawa kutokea.
Bakteria wanapopata usugu husababisha
➡️Kutokupona ugonjwa hata baada ya kutumia antibiotiki ambazo zimekuwa zikitibu ugonjwa huo
➡️Kuongezeka kwa gharama za matibabu
➡️Kifo
Unatengeneza tatizo usugu wa dawa iwapo
➡️Humalizi dawa ulizoandikiwa na daktari
➡️Unatumia dawa zisizo na ubora/feki
➡️tumia dawa zilizoisha muda wake wa matumizi
➡️Unakula nyama, maziwa, mayai au damu yenye masalia ya antibiotiki kutoka kwa mifugo iliyotibiwa