Thread by @OracleofOmaha30

#رشتو
پیشنهاد می‌کنم این نوشته محمدرضا شعبانعلی در خصوص #طرح_صیانت را بخوانید: "بر پایه‌ی این مفروضاتی که من دارم، پنج سناریو برای آینده قابل‌تصوره.
سناریوی اول: این طرح، به شکل تمام و کمال اجرا می‌شه و اینترنت کشور به کلی از جهان قطع میشه و ما به چیزی شبیه کره شمالی تبدیل می‌شیم

سناریوی دوم: این طرح تا حد خیلی خوبی (اما نه کامل) اجرا می‌شه. ما به چیزی شبیه چین یا روسیه تبدیل می‌شیم. چین هم دسترسی به پلتفرم‌های خارجی رو قطع کرده. اما مردم چین از جهان بی‌خبر نیستند و ما هم از مردم چین بی‌خبر نیستیم. اما به مرور زمان، یک اکوسیستم داخلی شکل گرفته.

مثلاً حتی منتقدان نظام حاکم بر چین، ناگزیر از وی‌چت و بایدو استفاده می‌کنن. چون بخش مهمی از تعاملات و تراکنش‌های روزانه‌شون بر پایه‌ی این پلتفرم و پتلفرم‌های مشابه شکل گرفته.

سناریوی سوم: این طرح نصفه-نیمه اجرا می‌شه. مثلاً اینستاگرام یا گوگل بسته می‌شه اما فیلترشکن‌ها هم‌چنان کار می‌کنن.
سناریوی چهارم: طرح در نقش شمشیر داموکلس عمل می‌کنه. ما قبلاً هم در مورد طرح‌هایی که از بالا اعلام یا اعمال شده چنین رفتاری رو دیده‌ایم.

مثلاً ضرغامی در مصاحبه‌اش می‌گفت که تونسته در صحبت با رهبری، ایشون رو قانع کنه که جمع کردن دیش‌های ماهواره کار خوبی نیست و آزاردهنده است. بعد از اون، بنابر ادعای ضرغامی، رهبری دستور می‌دن که دیش‌ها جمع‌آوری نشه.

اما نکته‌ی کلیدی این ماجرا رو نباید فراموش کنی: «داشتن دیش هم‌چنان غیرقانونیه. صرفاً بر اساس یک دستور، متوقف شده.» بنابراین هر لحظه هم دیش‌ها رو جمع کنن، ما تعجب نمی‌کنیم. چون براش آمادگی داریم.

این شیوه‌ی «تحدید رسمی» و «تسهیل غیررسمی» در بسیاری از سیاست‌های کلان کشور ما وجود داره. بر اساس این سناریو، طرح تصویب میشه، اما پلتفرم‌ها سر جای خودشون هستن و دسترسی به جهان آزاد هم حفظ می‌شه. گاه و بی‌گاه هم حرف‌هایی در این زمینه در رسانه‌ها زده می‌شه.

هر از چندگاهی هم اینترنت قطع و وصل می‌شه یا شاید پلتفرم‌ها از دسترس خارج بشن. به شکلی که ما بدونیم داریم کاری غیرقانونی می‌کنیم و این چیزی که داریم جزو «حقوق قانونی ما» نیست، اما به هر حال در دسترس هست.
سناریوی پنجم: این‌که طرح به کلی و برای همیشه متوقف می‌شه.

اگر از من بپرسی سناریوی پنجم به نظرم بیش از حد خوش‌بینانه است (البته امیدوارم حرف و ارزیابی من غلط باشه).
سناریوی اول به نظرم غیرواقع‌بینانه است. هم از این جهت که مطلوب مسئولین نیست و هم از این جهت که پیاده‌سازیش یک نظام بوروکراتیک قدرتمند می‌خواد.

در مورد مطلوب نبودن، بررسی نظرات مسئولین کشور نشون میده که چین و روسیه رو به عنوان الگوهای مدیریتی می‌پسندند اما کمتر به کره‌ی شمالی اشاره یا توجه می‌کنند. در مورد ضعف نظام بروکراتیک هم، ذکر یک خاطره خالی از لطف نیست.

یه زمانی یکی از مسئولین در دولت خاتمی گفته بود: «اگر ما ایران رو به دو دسته تقسیم کنیم و از این هفتاد میلیون نفر، سی‌و‌پنج میلیون نفر رو به عنوان ناظر برای سی‌و‌پنج میلیون نفر دیگه در نظر بگیریم،‌ دو به دو با هم تبانی می‌کنن و قانون رو می‌شکنن!»

حالا بخشی از این رفتار، احتمالاً ویژگی فرهنگیه و بخش دیگه‌ای رو هم به هر حال از مدیران‌مون در همین نظام بروکراتیک یاد گرفتیم. از بین سناریوهای دوم و سوم و چهارم، الان نظری ندارم که کدوم اجرا می‌شه. حتی فکر می‌کنم در لایه‌ی ارشد تصمیم‌گیران کشور هم کسی نمی‌دونه کدوم قراره اجرا بشه

اساساً مفهوم «اجرای آزمایشی» به همین نکته اشاره داره. جلو می‌رن ببینن کدوم سناریو بهتر جواب میده و با تحلیل هزینه و منفعت، در نهایت مسیری رو انتخاب کنند که بشه سیاست‌های تصمیم‌گیران ارشد با هزینه‌ی کمتری اعمال بشه.

اما یه نکته‌ی مهم رو باید یادمون باشه؛
هیچ‌یک از این اتفاقاتی که الان داره میفته، یک‌شبه شکل نگرفته‌ان. این‌ها همه حاصل یه سری روند هستن. ما ارتباط سازنده‌مون رو با بخش بزرگی از جهان قطع یا محدود کردیم و به این ترتیب، زیرساخت‌های کشور (از آب و برق تا زیرساخت‌های تولیدی و مدیریتی)

فرسوده شدند. فرسودگی بسیار تدریجی بوده و کمتر به چشم اومده. اما کسانی که در صنعت کار کرده‌اند، از نزدیک شاهد این روند تدریجی بوده‌اند. همین فرسودگی، کم‌کم اعتراض‌ها رو ایجاد کرد و عده‌ای از مسئولین الان به فکر افتاده‌اند که محدود کردن یا مدیریت کردن ارتباط،

می‌تونه به محدود کردن و مدیریت کردن اعتراضات کمک کنه. در واقع ده یا بیست سال پیش هم می‌شد حدس زد که این فرسایش کلی که در سطح زیربنایی کشور شکل گرفته،‌ روزی ما رو به این نقطه می‌رسونه.

از طرف دیگه، محدود شدن ارتباط اقتصادی ما با شبکه‌ی مالی جهانی باعث شد که نقش‌مون در اقتصاد جهان کمرنگ بشه (ما بیشتر تأمین‌کننده‌ی مواد اولیه‌ی جهان هستیم و نه یک Node قدرتمند در شبکه‌ی بزرگ اقتصاد جهان). مثلاً به نقش ایرانی‌ها در اینستاگرام فکر کن.

آیا ما می‌تونیم به اینستاگرام پول بدیم برای تبلیغ؟ نه. چون به دنیا وصل نیستیم. ما درآمدی برای اینستاگرام ایجاد نمی‌کنیم. ما فقط سرباریم. ما «اضافه» هستیم. فقط فشار هستیم روی سرورهاشون. با این همه لایو و استوری و پست و حرف‌های اضافه که می‌زنیم، بدون این‌که درآمدی ایجاد کنیم.

فقط خودمون بین هم پول رد و بدل می‌کنیم و یک اقتصاد داخلی بزرگ ایجاد کردیم با خرج اینستاگرام و به حساب زاکربرگ. وضع‌مون با گوگل هم همینه. با بقیه‌ی پلتفرم‌ها هم همینه. وقتی پول نمی‌دی و سهمی از درآمد این پلتفرم‌ها از طریق ما تأمین نمی‌شه، طبیعتاً اهمیت چندانی هم نداریم.

ما حتی به اندازه‌ی بلیط هواپیمای یه کارشناس که از گوگل یا فیسبوک بیاد ایران و آقای آقاتهرانی با ژست بهش بگه: «نه! به شما دفتر نمی‌دیم» ارزش اقتصادی نداریم. تلخه اما واقعیه. شبیه این اتفاق در مورد برجام هم افتاد. مدام گفتیم ما یه بازار اقتصادی بزرگ هستیم.

اما چون در فرصت کوتاهی که شکل گرفت و پنجره‌ای که باز شده بود،‌ تعامل اقتصادی جدی با کشورهای دنیا ایجاد نکردیم، ترامپ تقریباً بدون این‌که هزینه‌ای برای آمریکا ایجاد بشه (يا با هزینه‌ی کم) از برجام خارج شد.

به نظرم، چه من و تو و چه مسئولین، تا زمانی که ارزیابی درست و واقع‌بینانه‌ای از نقش‌ و جایگاه‌مون در اقتصاد جهان نداشته باشیم، تا زمانی که از جایگاه «معترض» به جایگاه «همکار» تغییر وضعیت ندیم،‌ نمی‌تونیم وضعیت فعلی رو درک وتحلیل کنیم و از ساختن آینده‌ای بهتر هم ناتوان خواهیم بود."