چگونگی رمزگشایی خط میخی #رشتو
در سال ۱۷۶۵م. کارس تنس نیبور دانمارکی کتیبههایی از پاسارگاد کپی برداشت و معلوم کرد که خطوط این کتیبهها از سه نوع است و سادهترین آنها مرکب از چهل و دو علامت میباشد. دانشمند دانمارکی دیگر به نام مونتر نوع دوم خط میخی را
در سال ۱۸۰۲م. خط سیلابی یا هجایی اعلام کرد و گفت هر علامت آن نمایندهٔ یک هجاست و خط سوم نیز ایدئوگرامی است یعنی هر علامت نمایندهٔ یک مفهوم یا کلمه است. بعدها عالم مزبور گفت در جاهایی
که کتیبه به سه نوع خط نوشته شده هر سه از حیث مضمون راجع به یک مطلباند و هرکدام از خطها متعلق به یک زبان است.
به عقیدهٔ او خط اول باید متعلق به زبانی باشد که متن در ابتدا به آن زبان نوشته شده و بعد آن را به دو زبان دیگر ترجمه کردهاند و چون زبان اهالی پارس، که تختجمشید در آن واقع است، زبان پارسی بوده پس جای
اول را باید به زبان پارسی داد. پس از آن او بخواندن خط اول که سادهتر بود پرداخت. او با این مجاهدتها توانست دو حرف را که عبارت از «آ» و «ب» باشند معلوم
کند و نیز متوجه شد که چند علامت خط میخی در ایران باستان همیشه با هم و به یک ترتیب تکرار میشوند ولی گاه آخر این چند علامت تغییر میکند.
در ادامهٔ تلاشهای مون تر, محقق دیگری به نام گروت فند به این نتیجه رسید که این چند علامت که به یک ترتیب و با هم تکرار میشوند باید کلمه شاه باشد و کلمهای که قبل از آن
آمده و در دو کتیبه مختلف است اسم شاه. بالا خره بعد از مجاهدت و تلاشهای فراوان محققین راولین سن موفق شد راز کتیبهٔ بیستون داریوش اول را که با سه زبان نوشته شده بود (پارسی قدیم، ایلامی، آسوری) فاش کند.
و این باعث شد تا الفبای زبان پارسی باستان معلوم شود و چهارصد واژه از این زبان بدست آمد.
بهمن انصاری
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
یکی از سوالهایی که زیاد پرسیده میشه اینه که حاجی فیروز کی بوده؟ چرا اسمش عربیه؟ چرا سیاهه؟ حتی یه عده که قوه تخیلشون بالاتره گفتن حاجی فیروز مربوط به سنت بردهداری هست 😂
بریم سراغ رشتوی امشب 👇
١-
نوروز جشن «دوبارهزایی» و تولد است. تولد بهار. تولد طبیعت. پایان سرما. از قدیم در ایرانباستان رسم بود که پایان زمستان و تولد بهار و رویش مجدد طبیعت را جشن میگرفتند.
٢-
قدیمیترین نشانههای نوروز در میان ایرانیان، به اسطوره "جمشید" نسبت داده شده است. این خود نشان میدهد که ایرانیان، در هزاران سال پیش -خیلی پیشتر از هخامنشیان- آغاز بهار و نوزایی طبیعت را جشن میگرفتند.
بعد از سقوط هخامنشیان، حدود یک قرن فرهنگ یونانی بر ایران حاکم شد. خط و الفبای یونانی جای خط میخی رو گرفت. وقتی اشکانیان مجددا شکوه ایران را احیا کردند، خط و الفبای یونانی به تدریج کنار گذاشته شد و خط دیگری که شاخهای از خطوط ایران
باستان بود احیا شد. ما به این خط میگیم خط پهلوی پارتی. در طی سالهای بعدی، خطوط دیگهای که همگی مشتق از خط آریایی بودند، در ایران ساخته شدند مثل خط پهلوی ساسانی، سغدی، اوستایی و....
(در مورد این خطوط اینجا قبلا نوشتم 👇)
علیهذا این خطوط جدید در ایران جا افتاد و خط میخی که تنها خط مستعمل در دوره هخامنشی بود، فراموش شد. دیگه کسی نمیتونست میخی رو بخونه. نتیجه چی شد؟ اسامی و سرگذشت شاهان هخامنشی فراموش شد. حتی ساسانیان هم از کوروش و داریوش و شاهان هخامنشی اطلاعی نداشتند. فقط میدانستند که در قدیم
آتش یکی از چهار عنصر مقدس در ایران باستان بود. این چهار عنصر عبارت بودند از: آتش، آب، خاک، هوا.
بحث را با این پرسش ٱغاز میکنیم:
آتش که عنصر اصلی جشن چهارشنبهسوری هست، چرا تا این اندازه در ایران باستان اهمیت داشت؟
در هزارههای دور، زمانی که نه بخاری وجود داشت، نه شوفاژ و نه آبگرمکن، و حتی خبری از قرص سرماخوردگی و پنیسیلین هم نبود، بسیاری از مردم با اولین سوز زمستانی، بیمار میشدند و عبور از زمستان
برای ایرانیان -بهخصوص برای ساکنین مناطق کوهستانی- سخت و دشوار بود. چه بسیار مردمی که در زمستان بر اثر سرما دچار بیماری میشدند و جان خودشان را از دست میدادند.
شاید براتون جالب باشه اگه بدونید چیزی به نام «سفره هفتسین» در ایران باستان وجود نداشت!بلکه به سفرهای که امروز هفتسین میگیم، #سفره_نوروزی میگفتند. در این سفره اقلام مختلفی از خوراکی و نمادهای طبیعت گذاشته میشد. مثلا کاسه آب و ماهی برای
بزرگداشت ایزدبانو آناهیتا (نگهبان آبها)، میوههای سرخرنگ مثل سیب برای بزرگداشت آتش و ایزد مهر، سبزه به نشانه ایزد خرداد (ایزد نگهبان گیاهان) و...
از اونجایی که طبیعت مهمترین چیز در ایران باستان بود و بهش به شدت احترام گذاشته میشد،
ـ #ماهی_قرمز بخرید. #سبزه سبز کنید و #هفت_سین را با شکوه هرچهتمامتر بچینید. به چرندیات و اراجیف خشکمغزهایی که قصد نابودی #نوروز رو دارند، هیچ توجهی نکنید. اگر نگهداری از ماهیقرمز با حقوق حیوانات در تضاده، همین الان
مرغعشقها، قناریها، سگها و گربههای خانگیتون رو آزاد کنید تا به طبیعت برگردند! چطور نگهداری انواع حیوانات در خانه و پرندگان در قفس و حتی ماهیها در آکواریومها، با حقوق حیوانات در تضاد نیست، ولی همین که پای #فرهنگ_ایرانی میاد وسط، ماهیقرمز #اَخ میشه؟!
ریشه تاریخی تنگماهی:
گذاشتن تنگ ماهی سر سفره هفتسین مخصوص امروز و دیروز نیست. از روزگار ساسانیان یکی از اقلام درون #سفره_نوروزی، تنگ ماهی بود. آب نشانه سپاسگزاری از #ایزدبانو_آناهیتا نگهبان آبها بود و ماهی درون آب، نمادی از زندگیبخشیدن آب به موجودات زنده.