Deze mooie foto van @marjoleintjevp deed mij denken aan de schilderijen van Johan Barthold Jongkind. Aangezien het alweer lang geleden is dat ik een #geschiedtweet twitterde, volgt hier een draadje:
Johan Barthold Jongkind werd in 1819 geboren te Lattrop in Overijssel, als zoon van een douanier. Zijn vader Gerrit wilde graag dat zijn zoon notaris werd en probeerde hem daartoe aan te sporen. Maar Johan zelf wilde dolgraag kunstschilder worden.
Toch heeft Johan het geprobeert en toen zijn vader in 1836 stierf ging hij werken bij een notariskantoor. Ondertussen volgde hij de opleiding maar maakte het niet af. Zijn moeder Willemyne gaf hem toestemming om zich in te schrijven op de Haagsche Teeken-Academie.
Dat vind ik dus een heel mooi moment in dit verhaal: dat mama keek naar wat haar zoon het liefste wilde en hem die mogelijkheid gaf. Ookal was dit een onzekere toekomst. Zij geloofde in hem.
Op de Haagsche Teeken-academie (ja zo schreef je dat vroeger) zagen ze al snel dat Johan enorm getalenteerd was. Omdat hij zelf geen geld had, kenden ze hem een beurs toe en zijn leermeester werd
Andreas Schelfhout.
Andreas Schelfhout.
Toen de Franse kunstschilder Eugène Isabey in 1845 naar Den Haag kwam, prees Schelfhout zijn leerling bij de Franse meester aan. Deze nodigde Jongkind uit in Parijs, om er in zijn atelier te werken. Een jaar later ging hij erheen in het bezit van een koninklijke subsidie,
die hij had gekregen van de Prins van Oranje, de latere Koning Willem III. Johan was een aardige gast, had veel humor en maakte makkelijk vrienden. Binnen no-time had hij een grote groep kunstenaars om zich heen verzameld. Vaak in kunstenaarscafés.
Johan lustte graag een drankje en hij deelde ze ook graag uit.
Het geld dat hij verdiende met zijn schilderijen verdween in de kas van menig kastelein en in de portemonnee van veel mooie vrouwen. Al gauw bouwde hij enorme schulden op.
Het geld dat hij verdiende met zijn schilderijen verdween in de kas van menig kastelein en in de portemonnee van veel mooie vrouwen. Al gauw bouwde hij enorme schulden op.
Zijn werk was vooruitstrevend. Ergens vonden de Fransen het prachtig (hij hing met 3 doeken op de wereldtentoonstelling van 1855) maar het was voor veel mensen toch nog iets te modern. Daardoor won hij er geen prijzen mee en dat was de spreekwoordelijke druppel.
Inmiddels is zijn moeder overleden, zijn studiebeurs wordt door de koning ingetrokken en Johan besluit, met de schuldeisers op zijn hielen en een fles drank in zijn hand, terug te keren naar Nederland.
Johan komt via Klaaswaal in Rotterdam terecht en maakt daar o.a. in Delfshaven hele mooie schilderijen. Met name zijn wolkenpartijen en schilderen in maanlicht zijn beroemd.
Echter raakt hij door drankmisbruik in een neerwaardse spiraal. Zijn vrienden in Parijs
Echter raakt hij door drankmisbruik in een neerwaardse spiraal. Zijn vrienden in Parijs
Kunnen het niet aanzien en besluiten met eigen ingebracht werk een veiling te beginnen. Met de opbrengst lossen ze al zijn Parijse schulden af en kunstschilder Adolphe-Félix Cals gaat naar Nederland toe om Johan op te halen.
Nu weet ik niet of jullie ervaring hebben met het veilig terugbrengen naar huis van een dronken vriend of vriendin, maar dat is nogal een opgave. Zelf heb ik een vriendin die, toen we een jaar of 25 waren, met een borrel te veel op, spontaan kon verdwijnen. Daar lachen we nu nog
om. Hadden we op 4 hoog uit voorzorg de knip op de voordeur gedaan, zat ze alsnog op het balkon bij de buren: " joehoeee, hier ben ik. Kom er gezellig bijzitten joh, ik hou van jou" 😂 Enfin, Johan werd onder begeleiding van Cals op de trein gezet en het was aan zijn vriend
De taak om hem in die trein te houden. Er zijn geen beelden van, maar ik kan mij er een voorstelling van maken. Eenmaal in Parijs aangekomen hadden zijn vrienden een appartement voor hem geregeld én een vrouw die op hem pastte.
Haar naam was Josephine Fesser. Getrouwd met een ander, maar die vond het wel lekker rustig dat zijn vrouw zich ontfermde over Johan. Johan noemde haar steevast madam Fesser.
Deze vrouw nam haar taak om voor Johan te zorgen heel serieus. Zij ging zijn zaken behartigen en zorgde er voor dat hij niet meer zo vaak naar de fles greep.
Deden zijn vrienden dit geheel belangenloos hoor ik jullie je nou afvragen...Het antwoord is neen.
Deden zijn vrienden dit geheel belangenloos hoor ik jullie je nou afvragen...Het antwoord is neen.
Veel van zijn vrienden wilden van hem leren. Het was de 22 jarige Claude Monet, die hem als zijn meester zag. Van hem leerde Claude om licht te componeren.
Dus als jullie voor een wereldberoemd schilderij van Monet staan, bedenk je dan dat het Johan was due het hem leerde.
Dus als jullie voor een wereldberoemd schilderij van Monet staan, bedenk je dan dat het Johan was due het hem leerde.
Over de relatie tussen Josephine en Johan (en de man van Josephine) is overigens een boek geschreven door Marja Visscher: Maannachten. (Heb het net aangeschaft via bol.com)
In 1891 komt er een einde aan het leven van Johan. Vlak daarna sterft ook Josephine. Ze liggen naast elkaar begraven op de begraafplaats van La Côte Saint-André.
Hij wordt gezien als voorloper van het Franse impressionisme uit de 19e eeuw.
Einde verhaal.
Hij wordt gezien als voorloper van het Franse impressionisme uit de 19e eeuw.
Einde verhaal.
