Thread by @RayaIaseema

మనం మరచిన మరో పరిశ్రమ - తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్

కర్నూలు జిల్లా సొనామసూరి, బెనీషా (బనగానపల్లె / బంగినపల్లి మామిడి), పుల్లారెడ్డి స్వీట్స్ ఎంత ప్రఖ్యాతి చెందినవో అందరికీ తెలుసు. కానీ

ఒకప్పుడు కర్నూలులో ఉన్న ఒక పరిశ్రమ ఉత్పత్తులు విదేశాలకు ఎగుమతి అయ్యేవని మీకు తెలుసా ?

ఒకప్పుడు దక్షిణ భారతదేశంలో అతి పెద్ద నూనె తయారీ పరిశ్రమ కర్నూలులో ఉండేదన్న విషయం మీకు తెలుసా ?

ఇప్పటి తరానికి తెలియకపోవచ్చు కానీ, ‘తుషార్ వనస్పతి’ అంటే ఒకప్పుడు పేరొందిన బ్రాండ్. దేశంలో వనస్పతి రంగంలో ‘డాల్డా’ బ్రాండ్ తిరుగులేని ఆధిక్యంలో ఉండగానే,

దానికి ధీటుగా నిలబడి దేశవ్యాప్తంగా పేరొందిన దేశీయ వనస్పతి బ్రాండ్ ‘తుషార్’. అయితే ఈ తుషార్ వనస్పతి కర్నూలులోనే తయారయ్యేది. ఆ పరిశ్రమ పేరు తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్.

వనస్పతి : భారతీయ వంటలలో నెయ్యికి ఉన్న ప్రాధాన్యత అందరికీ తెలిసందే. అయితే నెయ్యి ధర చాలా ఎక్కువ.

అంత ధర వెచ్చించి సామాన్యులు, పేదలకు నిత్యం నెయ్యిని కొని వాడలేని పరిస్థితి. అటువంటి సమయంలోనే రుచిలో నెయ్యికి ప్రత్యామ్నాయంగా తక్కువ ధరల్లో “వనస్పతి” (‘హైడ్రోజినేటెడ్ వెజిటల్ ఆయిల్స్) భారతీయ విపణిలో ప్రవేశించింది.

అందులోనూ వనస్పతి రంగంలో ‘డాల్డా’ బ్రాండ్ కు దేశంలోనే తిరుగులేకుండా ఉండేది (డచ్ కంపెనీ Dada, Lever Brothers (ఇప్పటి హిందూస్తాన్ యూనిలీవర్ లిమిటెడ్)లో L కలిపి హిందూస్తాన్ వనస్పతి మ్యానుఫ్యాక్చరింగ్ కంపెనీ తయారు చేసే వనస్పతి ‘DaLda’ అనే పేరు పెట్టారు. )

మార్కెట్లో వనస్పతికి ఉన్న డిమాండ్ గమనించిన దేశీయ వ్యాపార దిగ్గజాలు బిర్లాలు ఒక దేశీ వనస్పతి పరిశ్రమ నెలకొల్పాలి అనుకున్నారు. చాలా విషయాలను పరిగణలోకి తీసుకున్న తర్వాత కర్నూలును పరిశ్రమ ఏర్పటుకు అనువైన ప్రదేశంగా ఎన్నుకున్నారు.

కర్నూలు నాణ్యమైన చెనిక్కాయ పంట (వేరుశనగ /పల్లీలు), పత్తి (కాటన్ ఆయిల్ కోసం) విరివిగా సాగు అవుతూ ఉండటం, ప్రధానమైన గుంతకల్ - హైద్రాబాదు రైల్వే లైన్ లో కర్నూలు ఉండటం, పక్కనే నదీ జలాలు వంటి వివిధ కారణాల వల్ల వారు ఈ పరిశ్రమను నెలకొల్పడానికి కర్నూలును ఎన్నుకున్నారు.

ఆ విధంగా కర్నూలులో తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్ పరిశ్రమ ఏర్పడింది. 1946 ఆగష్టు 1న నెలకొల్పబడిన ఈ పరిశ్రమ 1949లో ఉత్పత్తి చేయడం మొదలుపెట్టింది. 1980ల నాటికి దక్షిణ భారతదేశంలో నూనె ఉత్పత్తి చేసే అతి పెద్ద పరిశ్రమగా ఎదిగింది.

అప్పటికి రాష్ట్రంలో వనస్పతి ఉత్పత్తి చేసే రెండు పరిశ్రమల్లో తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్ లిమిటెడ్ ఒకటి. ఈ పరిశ్రమ ద్వారా వేల మందికి ప్రత్యక్షంగా మరియు పరోక్షంగా ఉపాధి పొందారు.

PS : వనస్పతి వాడకం, ఆరోగ్యం మీద దాని ప్రభావం మీద అనేక వాదోపవాదాలు, వివాదాలు ఉన్నాయి.

#Kurnool

ఉత్పత్తులు:

రైతుల నుండి చెనిక్కాయలు (వేరుశనగ) కొని వాటి నుండి నూనె తయారు చేసి వాటితో రిఫైన్డ్ ఆయిల్, వనస్పతి, ఆయిల్ కేక్ (పశువులకు ఆహారంగా వాడతారు), బట్టల సబ్బులు (వాషింగ్ సోప్స్ / డిటర్జెంట్ సోప్స్) వంటి ఉత్పత్తులను తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్ తయారు చేసేది.

బ్రాండ్స్

కర్నూలు పరిశ్రమ నుండి తయారైన ఉత్పత్తులను తుషార్ వనస్పతి, తుషార్ రిఫైన్డ్ ఆయిల్, నిరాలా బార్ సోప్ వంటి బ్రాండ్ల పేర్లతో దేశమంతటా అమ్ముడుపోవడమే కాక, కొన్ని ఉత్పత్తులు విదేశాలకు ఎగుమతి అయ్యేవి.

చిత్రాలు : చందమామ, కస్తూరి మ్యాగజైన్లు

#Rayalaseema_History

విదేశీ కంపెనీలతో భాగస్వామ్యం

1984లో తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్
జపాన్ కంపెనీ అయిన యమహా మోటార్స్ జాయింట్ ప్రమోటర్స్ గా బిర్లా -యమహా లిమిటెడ్ ఏర్పడింది. ఈ కంపెనీ జెనెరేటర్ సెట్స్ తయారు చేసేది. ఆ కంపెనీయే తరువాత పేరుమార్చుకుని తరువాత బిర్లా పవర్ సొల్యూషన్స్ గా మారింది

#Tungabhadra

బిర్లాల వ్యాపారంలో చీలికలతో మొదట అశోక్ బిర్లా (అశోక్ వర్ధన్ బిర్లా)గ్రూప్ ఆపై యశ్ బిర్లా (యశోవర్ధన్ బిర్లా)గ్రూప్ లో భాగమైన తుంగభద్రా ఇండస్ట్రీస్ చివరగా 1990లలో మూతపడింది. ఆధునిక రాయలసీమలో ఏర్పడిన మొదటితరం భారీ పరిశ్రమ తుంగభద్రా ఇండస్టీస్ ఈ విధంగా శాశ్వతంగా మూతపడటం దురదృష్టకరం

మూలాలు :
Kurnool Census Handbook -1961(Census of India)
Kurnool Census Handbook - 1981(Census of India)
economictimes.indiatimes.com/birla-power-so…
business-standard.com/article/manage…