١/١٠ فرض کنید هواپیمایی در حال آتش گرفتن است و بعد از فرود اضطراری از مسافران خواسته میشود که آن را ترک کنند. واکنش مسافران چگونه است؟ آرام و منطقی یا هیجانی و خودخواهانه. یا فرض کنید منطقهای دچار بلای طبیعی بزرگ مانند سیل یا زلزله شود، رفتار بازماندگان چگونه است؟
٢/١٠ مهربان با یکدیگر یا هر کس تنها برای بقا میجنگد؟ سوال اصلی کتاب 👇شناخت ذات آدمی است، و دو دیدگاه اصلی در دو سر طیف را در کفه ترازو قرار میدهد: نگاه هابزی که طبیعت آدمی را خشن و خودخواه میداند و نگاه روسو که طبیعت آدمی را مهربان، آرام و محتاط میبیند.
٣/١٠ تلاش کلی کتاب ارائه تصویری سازگار و منطقی و آرام از آدمی است که متضاد نظر عمومی مردم مبنی بر ذات خشن آدمی است. از حادثه ٩/١١ نیویورک مثال میزند که در هنگام پایین آمدن از پلههای برجها مردم آرام بودند و خشونت و هل دادن چندانی اتفاق نیفتاد.
١٠/۴ یا سیل مهیب در نیواورلئان آمریکا که سهم همدلی اهالی و تصاویر دلگرم کننده و مثبت نسبت به رفتارهای منفی بسیار بیشتر بود.
در متنی که در سالگرد حمله هوایی به درسدن آلمان نوشتم اشاره شد که حملات هوایی به لندن به هیچ وجه به نتیجه دلخواه لوفتوافه نرسید.
١٠/۵ کنجکاوی در چرایی این امر باعث خواندن این کتاب شد. بررسی انگلیس در طول جج٢ نشان داد که بمباران هوایی آلمانها چندان بر اراده مردم تاثیری ندارد، اما انگلیس نتوانست آن را به ناکارآمدی کلی این گونه حملهها تعمیم دهد و خود در کنار آمریکا به بمباران گسترده شهرهای آلمانی اقدام کرد
١٠/۶ و همیشه میزان حملات هوایی لازم بیشتر از تخمین اولیه بود. دلیل آن نیز تصور نادرست از طبیعت آدمی بود. بعد از جج٢ آمریکا نیز به تاثیر کم این مکانیزم پی برد اما در جنگ ویتنام میزان بمبهای هوایی استفاده شده توسط آمریکا دو برابر جج٢ بود که نتوانست ویتنامیها را تسلیم کند.
٧/١٠ بیشتر مردم همعقیدهاند که دنیا رو به سیاهی و ویرانی پیش میرود. اما بشر در عمل در بهترین، سالمترین، و ثروتمندترین دوران تاریخ خود زندگی میکند. این دید منفی به آینده جهان از دو عامل ناشی میشود. اول جهتگیری منفی ذاتی آدمی که برای بقا همیشه باید به اخبار منفی و خطرات توجه
٨/١٠ بیشتری داشته باشد. دوم بیشتر در دسترس بودن اخبار منفی، چرا که اخبار مثبت و زندگی روزمره و پیشرفت تدریجی چندان هیجانانگیز و جالب توجه نیست. در واقع به قول نسیم طالب آدمی از ابزار ادراکی و آماری لازم برای شنیدن خبر بیبهره است. اخبار برای ذهن همانند شکر است برای بدن.
٩/١٠ بخش جالب کتاب پرداختن به آزمایشها و مطالعات معروف در زمینه رفتار آدمی است، مانند آزمایش دانشگاه استنفورد توسط فیلیپ زیمباردو، آزمایش میلگرم، کتاب Lord of Flies، و کتاب Collapse از جارد دایموند. هر کدام را نقد میکند و با اشاره به خطاهای آگاهانه یا سهوی،
١٠/١٠ نتیجهگیری آنها را که بر ذات مخرب انسان تاکید داشت، مردود میداند. البته همچنان سوال اصلی این است که جنایتهای بشری مانند هولوکاست چگونه رخ دادند؟ کتاب مکانیزمهایی برای آن ارائه میدهد که در نوشتههایی بعدی به این مورد و مطالب دیگر کتاب و همچنین نقد آن خواهم پرداخت.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
١/٨ خودسازماندهی/Self Organizing حیرتانگیزترین قابلیت سیستمهای بیولوژیکی در تغییر خود و تولید رفتارها و ساختارهای کاملا جدید است که به آنها توانایی یادگیری، تکامل، و متنوع و پیچیده شدن را داده، و طی چند میلیارد سال ابتداییترین شکل حیات به میلیونها گونه امروزی تبدیل شده.
٢/٨ زمانی تصور میشد که سیستمهای تکاملی قابل فهم و پیشبینی نیست. اما قوانین ساده هم میتواند به سیستمهای پیچیده منجر شود و تکامل تنها مجموعهای از تصادف ناشی از محیط برای بقا نیست، بلکه از قوانین مشخصی پیروی میکند.
٣/٨ قوانینی که تعیین میکند سیستم بیولوژیکی چگونه، کی، و به چه میزان در هر مرحله میتواند در خود تغییر ایجاد کند. کتاب از هندسه فرکتالی و قواعد ساده که منجر به شکلهای پیچیده میشود، مانند دستگاه تنفس انسان، مثال میزند که مفصل اینجا نوشتم.
١/١٠ رابرت ساپولسکی در پارک ملی Serengeti در شرق آفریقا چند دهه به مطالعه بابونها پرداخت، حیواناتی پرخاشگر که نرخ خشونت در آنها از هر پستانداری بیشتر است و به قول او رفتار فردی و اجتماعی آنها نمونه رفتار ماکیاولی است. بابونها چندان هدف حیوانات شکارچی قرار نمیگیرند
٢/١٠ و تنها چند ساعت در روز به دنبال غذا هستند و باقی روز را بیشتر صرف درگیری و جنگ با همنوع خود سپری میکنند. جدا از درگیری و جراحتهای فیزیکی، آزار روانی، تهدید، تشکیل گروه و طرد کردن ضعیفترها از جمله رفتارهای آنها است که در مجموع محیطی بسیار خشن و تهدیدآمیز را شکل میدهند.
٣/١٠ بابونی که جثه کوچکی داشته باشد و در مهارت اجتماعی نیز ضعیف باشد، به سرعت قربانی دیگر نرها میشود. ساپولسکی دو گروه بابون با فاصله دو کیلومتر را سالها تحت نظر داشت. به تدریج توجه توریستها به این پارک ملی جلب شد که در نزدیکی یکی از آن دو گروه، کمپ توریستها ایجاد شد.
١/٩ خانواده چارلز داروین دوست داشتند که او پزشک شود و تحصیلات خود را هم در این زمینه آغاز کرد، اما علاقه چندانی نشان نداد. پدرش او را به یک مدرسه مذهبی فرستاد تا عالم دینی شود، اما کنجکاوی او به راحتی اشباع نمیشد، و فعالیتها و مطالعات متنوعی از جمله در گیاهشناسی و جغرافیا داشت
٢/٩ تا اینکه به توصیه یکی از دوستان به یک سفر علمی رفت، سفری که دنیا را تغییر داد. او همچنین با بیش از ٢٣٠دانشمند در زمینههای مختلف مکاتبه داشت. این مثال در کتاب Range ذکر شده که آدمی نباید خود را محدود به یک زمینه و رشته کند و اجازه دهد ذهن و کنجکاوی او در دنیاهای مختلف سیر کند
٣/٩ از راجر فدرر و تایگر وودز مثال میزند که چگونه دو مسیر متفاوت را برای رسیدن به اوج موفقیت طی کردند. پدر تایگر وودز از کودکی او را کنترل میکرد و تحت تعلیم بود، اما پدر مادر فدرر اصلا تصور نمیکردند که او روزی در ورزش به موفقیت برسد، و راجر چندین رشته مختلف را دنبال میکرد.
۶/١ برای شناخت آرین طباطبایی بهترین توضیح را باید از حامد اسماعیلیون شنید که عملکرد او را به خوبی خلاصه کرده. به نظر میرسد موضوع استخدام این خانم هم در وزارت خارجه آمریکا بیش از اندازه بزرگنمایی شده. در سازمانی که تا ١٠هزار تحلیلگر ارشد حضور دارند،
۶/٢ نقش او در سیاست کلان خارجی بیاهمیت و بیتاثیر است. در تصویر بزرگتر این انتصاب نتیجه نگاه دموکراتها به سیاست خارجی است نه شکل دهنده آن. نگاهی که از قبل از انتخابات هم معلوم و آشکار بود.
دموکراتها هیچ برنامهای برای تغییر حکومت ایران ندارند، عوامل متعددی را میتوان بر شمرد:
۶/٣ نتیجه ندادن این رهیافت در دیگر کشورها به ویژه در قرن جدید و نداشتن جایگزین برای حکومت فعلی.
آمریکا بخش کوچکی از انرژی خود را صرف خاورمیانه خواهد کرد و تا زمانی که مشکل امنیتی بزرگی در منطقه پیش نیاید خود را به شکل جدی درگیر نخواهد کرد.
١/١۵ اواخر قرن ١٣ گوبلای خان از نوادگان چنگیز خان قدرتمندترین فرد روی زمین بود و بنا بر رسم خانوادگی با ارتش خود و با خشونت و سبعیت زیاد چین را درنوردید. سپس نظرش به مجمع جزایر کوچک همسایه چین یعنی ژاپن جلب شد. در سال ١٢٧۴ ناو دریایی گوبلای خان با ٣٠هزار نیرو و تعداد زیادی کشتی
٢/١۵ به سمت ژاپن حرکت کرد. در نزدیکی مقصد، در اثر طوفان نیمی از نیروهای مهاجم جان خود را از دست دادند، و گوبلای خان عقبنشینی کرد. هفت سال بعد گوبلای خان مصممتر با ١۴٠هزار نیرو به سمت ژاپن حرکت کرد و ارتش کوچک ژاپن انتظار آنها را میکشید.
٣/١۵ اینبار نیز در آستانه رسیدن به ساحل مهاجمان اسیر طوفان شدند، و یکی از بزرگترین شکستهای دریایی تاریخ رقم خورد. ژاپنیها که دوبار معجزهوار از نابودی نجات یافتند، آن را تقدیر خدایان دانستند و به آن لقب 'باد الهی' یا به ژاپنی kamikaze دادند.
١/٨ امروز سالگرد بمباران درسدن آلمان توسط نیروی هوایی بریتانیا و آمریکا در سال ١٩۴۵ است. طی دو روز بیش از ٢٠هزار نفر کشته شدند و نیمی از شهر نابود شد. بمباران هوایی به منظور وادار کردن شهر به تسلیم و کشته شدن غیرنظامیان همیشه سوالی برای اخلاقی بودن و توجیهپذیر بودن آن بوده.
٢/٨ از ابتدای جنگ آلمان به صورت گسترده از بمبارانها به منظور ترساندن مردم عادی و وادار کردن آنها به تسلیم استفاده کرد. که گاهی مانند حمله به بریتانیا نتیجه معکوس میداد و مردم در دفاع مصممتر شدند. این عکس نقشه شهر Warsaw را به خلبانان آلمانی نشان میداد که مناطق پرجمعیت و مناطق
٣/٨ یهودینشین کجاست. در فیلم صدای سقوط بمب را شنیدهاید. اما بمب در هنگام سقوط صدا ندارد، آلمانها به بمب یک سوت اضافه میکردند تا همه مردم با سقوط تک تک بمبها وحشت را تجربه کنند. در بمباران دو شهر لنینگراد و استالینگراد هدف نه وادار کردن به تسلیم بلکه فقط نابودی کامل شهر بود.