(١/٨) آیا جهان واقعا سیستمی منظمه؟
یک پدیده فرگشتی هست به نام "انفجار کامبرین" که در یک دوره زمین شناسی به نام دوره کامبرین حدود ۵۴٢ میلیون سال پیش تا حدود ۴٨٨ میلیون سال قبل، رخ داده.
تا قبل از این دوره، موجودات روی زمین ساده و غالباً از تکسلولیها بودن. بین موجودات پیچیدهتر،
(٢/٨) ساختارها متفاوت بوده و حتی ساختارهای فیزیکیای بینشون وجود داشته که از ۴٨٨ میلیونسال قبل دیگه روی زمین وجود ندارن.
با شروع دوره کامبرین، طی کمتر از ٨٠میلیون سال حیات شروع کرد به پیچیدهتر شدن و تعداد از موجودات در این پروسه فرگشتی نابود شدن.
نیوتن براش سوال شده بود
(٣/٨) که چرا تمام موجودات روی زمین ساختار فیزیکی متقارنی دارن؟ جواب:
از اول اینجوری نبوده. تا قبل از کامبرین حتی دستههای محدودی از موجودات بودن که نه تنها متقارن نبودن، بلکه مثلا ستونهای فقراتی به شکل x، y و حتی z داشتن!
این پدیده که درش نیاکان ما شکل گرفتن رو
(٨/۴) بهش میگن "انفجار کامبرین".
از این لاطائلات زیاد میشنویم که "واو! عجب دنیای منظمی! عین ساعت اتمی در نظم کامل داره کار میکنه! پس خالقی داشته که نشسته این پازل یک میلیارد تیکه رو دونهدونه کنار هم گذاشته"! نه خیر! اتفاقا این دنیا بسیار هم نامنظمه! سرتاسر تاریخ کائنات
(٨/۵) اینه که "در درگیری بین دو چیز در این گیتی، یکی بر اون یکی فائق اومده و نتیجه شده فلانچیز".
مثال:
در کائنات یک "ماده" داریم و یک "پاد ماده". الان یک عده میگن "ماده و پاد ماده در تعامل باهم این دنیا رو نگهداشتن" که ضِری بیش نیست. قبل از تشکیل گیتی، ماده و پادماده
(٨/۶) باهم درگیر بودن و چون ماده تونست با فاصله مویی به پاد ماده فائق بیاد، این جهان خلق شد. الان هم اگر جهان وجود داره ینی احتمالا زور ماده به پادماده همچنان داره میچربه! (که از اين مورد نتیجه گیری کردن که مقدار ماده از پاد ماده ممکنه بیشتر باشه که به اثبات ایده
(٧/٨) جهانهای موازی کمک میکنه که بحثش باشه برای یک زمان دیگه.)
مثالهایی که زدم همه نشان دهنده بینظمی این جهانه. از این بینظمیها هم درش زیاده. خلاصه این زندگی به چیزی خیلی باریکتر از مو بنده، چون جدل بخشهای مختلف کائنات باهم چیزیه که ما در بهترین حالت نقشمون درش ناچیزه.
(٨/٨) حداقل لطفی که میتونیم به خودمون بکنیم اینه که تا نتیجه درگیری عناصر کائنات یکجا به ضررمون تمام نشده، درست و حسابی زندگی کنیم... که فعلا خطوط زندگیمون رو ج.ا اشغال کرده!
(۵/١) یکی از دیگه ذهنهای زیبای تاریخ بشر متعلق به جیمز مَکسوِل، از برجستهترین فیزیکدانهای قرن ١٩امه.
ایشون یک چیزی ارائه کردن به نام "معادلات مکسول" که قالببندیهای متفاوتی ازش ارائه شده.
این معادلات بهطور کلی توضیح میدن که چطوری جریانهای الکتریکی و بارها
(۵/٢) میشن منابعی برای میدانهای مغناطیسی و الکتریکی و اینکه چطوری با تغییر یکی از این میدانها میشه میدان دیگه رو تولید کرد.
انیشتن درباره معادلات مکسول میگه "این معادلات ثمربخشترین چیزی هستن که علم فیزیک از زمان نیوتن تجربه کرده."
نکته خیلی جالب درباره این معادلات اینه
(۵/٣) که به نوعی آشفتگی فضا-زمان رو توضیح میده و در واقع میرسه به نظریه نسبیت خاص انیشتن.
فضا-زمان یک مدل ریاضیه که درش موجودیت جهان رو تلفیقی از بُعد مکان (فضا) و بُعد زمان درنظر میگیره (یا در هم تنیدگی این دوتا، موجودیتی پیوسته به نام جهان ایجاد کرده). طبق این مدل جهان از ۴بُعد
(١/٨) تمام تاریخ آمریکا یه طرف، اون بخش مربوط به "تب کشف طلا" یه طرف.
بزرگترین تب طلا در تاریخ آمریکا، روز ٢۴ ژانویه ١٨۴٨ در شمال ایالت کالیفرنیا با کشف طلا در معدن "ساتِر"، واقع در حاشیه رود اَمِریکن، شروع شد.
با رسیدن این خبر به سانفرانسیسکو هزاران نفر از اهالی شهر و نقاط
(٢/٨) دیگه آمریکا به کالیفرنیا هجوم بردن.
چون سال ١٨۴٨ بود، تازه واردها به خودشون میگفتن "فوریتی ناینرز" (۴٩ایها/یه چیزی توی مایههای "آینده در ١٨۴٩ نهفته است.)
بین ١٨۴٨ تا ١٨۵٠ جمعیت کالیفرنیا از ١۴هزار به ١٠٠هزار نفر رسید!
جویندگان طلا برای رسیدن به کالیفرنیا سه
(٣/٨) راه داشتن:
١. با دلیجان و کاروان که مسیر زمینی سخت ودکند و خاکی بود.
٢. سفر دریایی به کِیپهورن و بعد سانفرانسیسکو که خیلی سفر گرونی بود.
٣. سفر با کشتی به پاناما، سفر زمینی با قاطر به ساحل اقیانوس آرام و دوباره سفر دریایی به سانفرانسیسکو که خطرناکترین مسیره.
❇️ #خویشتنداری (٢):
(١/٢٢) گفتیم مصرف زیاد الکل (بوز) جامعه آمریکا رو به قهقرا برده بود.
زنان اولین گروهی بودن که به ستوه اومدن چون دیگه نمیخواستن قربانی الکلی شدن بچهها و بیشتر اعضای خانوادهشون باشن.
اعتراضاتشون از ایالت اوهایو شروع شد و کارشون تجمع کردن جلوی ساختمانهای دولتی
(٢/٢٢) و Barها بود، به این شکل روی زمین زانو میزدن و دعا میکردن. همینطور شروع کردن به نوشتن کتابهایی در مذمت الکل برای بچهها که البته با خرافات پر شده بود و فقط برای ترسوندن بچهها بود. هیچ مقاومت و خشونتی هم علیه این زنان کارساز نشد.
افرادی هم مثل کری نیشن (که در
(٣/٢٢) قسمت قبلی بهش اشاره کردیم) باعث شدن زنان اراده بیشتری پیداکنن.
جنبشهای زنان شروع کرد به جواب دادن و مَردها بعداز مدتی کمکم بهشون پیوستن. منتها بديش این بود که با دور شدن زنان از خانوادههاشون، روال خانواده کمی با مشکل روبهرو شد و خیلی از زنان اعتراضات رو رها
❇️ #خویشتنداری (١):
(١/٢٠) دولت آمریکا در ١٩٢٠م مصرف بوز رو در سرتاسر کشور ممنوع کرد. (در آمریکا کلا به نوشیدنی الکلی میگن بوز که به دلیلش اشاره خواهم کرد.)
اسم این قانون رو گذاشتن "خویشتنداری". (البته خود واژه Prohibition هست که معنی تحتالفظیش میشه ممنوعیت. ولی
(٢/٢٠) ترجمه "خویشتنداری" ماهیت این واقعه تاریخی مناسبتره).
البته این تصمیم ناگهانی نبود. شرب خمر بعد از بردهداری شاید بزرگترین فساد آمریکاییها بود که از زمان جنگ داخلی درگیرش بودن. قبل از ایجاد سو تفاهم بگم که این موضوع خیلی فراتر از یک مسئله "مذهبی" بود.
آمریکاییها
(٣/٢٠) در قرون ١٨ و ١٩، به لیکور (نوعی نوشیدنی الکلی) میگفتن "مائده الهی". حتی برای خوابوندن بچههای کوچک توی شیرشون شراب رُم میریختن! اینطوری تعدادی از آمریکاییها در سن بلوغ به الکل معتاد بودن و هرچند ساعت باید یه لبی به خمره میزدن.
(١/١٠) مشهورترین بخش از تاریخ اروپا در سدههای میانه مربوط به نبردهای بیرحمانهی سلحشورانه.
سلحشوران خیلی کلی و خلاصه دستهای از سپاهیان و نیروی نظامیِ هر حکمرانی بودن که یا جزو دسته اشراف محسوب میشدن و یا اشخاصی بودن که بخاطر فداکاری بسیار، این درجه رو از حکمرانان ناحیه
(٢/١٠) خودشون میگرفتن (و بعدش تقریبا جزو طبقه اشراف میشدن).
خوندن درباره اون همه جنگ و خونریزیِ بیدلیل و با دلیل باعت میشه آدم فکر کنه که آیا چیزی بوده که این سلحشوران ازش واقعا واهمه داشته باشن؟ جواب: بله. همسرانشون!
مورخی انگلیسی به نام "اوردریکوس ویتالیس"
(٣/١٠) وقایع جالبی رو نقل میکنه:
ویلیام فاتح (پادشاه انگلستان) در سال ١٠۶۶ سلحشوران خودش رو به انگلستان بود. (داستانش طولانیه ولی ویلیام فاتح پسر نامشروع پادشاه انگلستان بود که در فرانسه زندگی میکرد و بعد از مرگ پدرش، جنگید تا پادشاه انگلستان بشه.)
ولی اون سلحشوران
❇️ مجموعه #مسئله_هنگکنگ (١):
(١/٢٠) هنگکنگ! کلانشهری خودمختار با ٧میلیون جمعیت. این ناحیه از چین در نتیجه پیمان نانجینگ که بخاطر جنگ تریاک بسته شد، از سال ١٨۴٢ تا ١٩٩٧ در اختیار بریتانیا و مشهور به هنگکنگ بریتانیا بود. (البته به استثناء سال ١٩۴١ که ژاپن این ناحیه رو
(٢/٢٠) تسخیر کرد.)
قطعا این اواخر درباره اعتراضات هنگکنگ علیه حکومت چین شنیدین. پشت این اعتراضات حدود چند قرن تاریخ خوابیده و فکر کنم بد نباشه سری بهشون بزنیم. ببینیم ماجرا از چه قرار بوده:
ناحیه هنگکنگ، با توجه به کشفیاتی که از دوران نوسنگی (اواخر عصر حجر) درش انجام
(٣/٢٠) شده، حدود ۵٠٠٠سال قدمت داره. اولین دودمان بزرگ چین که این ناحیه رو به قلمرو چین اضافه کرد، دودمان سونگ بود که مردمش مال یکی از اقوام اصلی و باستانی چینی بنام "قوم هان" بودن.
میزنیم جلو تا برسیم به قرن ١۶ام. تا اون زمان، چین ارتباط مستقیم و خاصی با اروپا نداشت،