۱) جناب مهندس اردکانی، از زمان مذاکرات برجام تا کنون آقایان روحانی و ظریف و تیم مذاکرهکننده - و همچنین حقوقدانان و اساتید مختلف - در مورد مقولهٔ «ضمانت اجرایی» در روابط بینالملل و برجام همواره توضیح دادهاند. احتمالاً حضرتعالی مباحث را دنبال نکردهاید. تاکید همه بر ۴ نکته بود:
۲) اول اینکه برجام - برخلاف سایر معاهدات بینالمللی - ضمیمهٔ یک قطعنامهٔ الزامآور شورای امنیت است و این بالاترین «تضمینِ ممکن» در حقوق بینامللی است. دوم اینکه ضمانت اجرایی دیگرِ توافق «قابلیت بازگشتپذیری» صنعت هستهای به سطح پیش از برجام در کوتاهمدت است.
۳) سوم اینکه برجام - مانند همه معاهدات دیگر در جهان - متکی به اصل «لزوم به عهد» و «اجرای تعهدات با حُسننیت» - Good faith و pacta sunt servanda - است؛ و چهارم اینکه تحکیم روابط اقتصادی و تجاری با جهان تضمین دیگر ماندگاری برجام است.
۴) این نکات را بارها مقامات وزارت خارجه و دولت و کارشناسان تکرار کردهاند:
۵) همانطور که بعدها نیز مشخص شد، تمام این عوامل هم در بازگشت امروز آمریکا به میز مذاکره نقش داشته است. تضمین «شورای امنیت» موجب شکستهای پیدرپی آمریکا در مجامع بینالمللی و عدم همسویی اروپا و جامعه بینالمللی با دولت ترامپ شد.
به آرای شورای امنیت و مجمع عمومی در موارد مربوط به برجام نگاه کنید!
۶) تضمین اصلِ «حُسننیت» موجب همسویی افکار عمومی با مواضع ایران، حمایت سازمانهای بینالمللی از ایران و همچنین بالا رفتن هزینهٔ سیاسیِ همراهی با آمریکا در سراسر جهان شد. حتی در فضای سیاست داخلی آمریکا نیز دستمایهٔ انتقادات فراوان به «یکجانبهگرایانه» ترامپ در انتخابات گردید.
۷) تضمینِ «بازگشتپذیری» صنعت هستهای به سطح قبل از برجام باعث شد ایران بتواند - نه تنها ذخایر خود را در کوتاهمدت و به سرعت افزایش دهد - بلکه در عرض چند روز سطح غنیسازی را از زیر ۵٪ به ۲۰٪ و سپس ۶۰٪ برساند. حتماً اذعان دارید که این قابلیت در محاسبات آمریکا نقش داشته است!
این در حالی است که مخالفان برجام در ۶ سال اخیر مدام از «نابودی صنعت هستهای» و «سیمان در راکتور» سخن به میان میآوردند!
۸) اما تضمینِ «تحکیم روابط اقتصادی و تجاری» و ایجاد «منافع مشترک و درهمتنیده» با صنایع و بنگاههای اقتصادی غربی آنطور که میبایست صورت نگرفت.
۹) بخشی از این ناکامی به دلیل مخالفتها، کارشکنیها، پالسهای منفی و برجامستیزیهای داخل کشور بود که بازار ایران را به چشم سرمایهگذار خارجی بازاری «پُر ریسک و بی ثبات» جلوه داد؛ و بخش دیگر هم مربوط به انتخاب دولت نامتعارف ترامپ در آمریکا و وضع تحریمهای یکجانبه علیه ایران بود.
البته جا دارد جریان «برجامستیز» در داخل کشور - که ظاهراً حضرتعالی متعلق به آن هستید - روشن کنید نقش و مسئولیتتان در تضعیف این «ضمانت» - یعنی ضمانتِ وابستهسازی صنایع و بنگاههای غربی به ایران - چه بوده است؟
۱۰) جناب مهندس اردکانی، در نظام ناقص بینالمللی کنونی که در آن دادگاه و دادستان و پاسبان و ضابط قضایی وجود ندارد، این «ضمانتها» که اینجا ذکر شد بهترین و تنهاترین ضمانتهایی است که هر کشوری در هر معاهده و قراردادی میتواند از آن بهرهمند شود.
۱۱) حتی در قراردادهای تجاری، نظامی و راهبردی میان ایران و چین و روسیه نیز تضمینی فراتر از اینها پیدا نخواهید کرد!
۱۲) میتوانید در سایر معاهدات میان سایر کشورها (اعم از معاهدات مورد پارلمانها گرفته تا معاهدات اجرایی) نیز جستجو کنید تا خود ببینید استحکام تعهدات بینالمللی در دنیای امروز به چه کیفیت است.
۱۳) حتماً این را هم درخواهید یافت که «ضمانتهای اجرایی» در برجام از ضمانتهای پیشنهادی حضرتعالی - که عبارت از توقیف و وثیقه گرفتن اموال آقایان ظریف و عراقچی و روحانی است - استحکام و اعتبار بیشتری دارد!
۱۴) مگر اینکه به عنوان یک نمایندهٔ مجلس که کلاماش جدی و محترم است به افکار عمومی توضیح دهید توقیف اموال مقامات ایران چگونه میتواند بر محاسبات رئيسجمهور آیندهٔ آمریکا تاثیر بگذارد و او را از خروج از تعهداتاش بازدارد؟
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
۱) جریان ایرانستیز از دو اتفاق هراس دارد: اول اینکه مذاکرات وین با موفقیت تمام شود؛ و دوم اینکه فضای پسا توافق در دولت بعدی به خوبی مدیریت شود.
۲) جلوگیری از هر دو اتفاق نیز مستلزم خارج کردن جواد ظریف از صحنه است، چرا که حضور او هم در موفقیت مذاکرات در دولت کنونی و هم در مدیریت توافق حاصله در دولت بعدی یک عامل کلیدی است.
میگویند دولت بایدن نمیتواند ضمانت دهد که دولت بعدی مجدداً از برجام خارج نخواهد شد و لذا درخواست توقف مذاکرات را دارند. خوب است با پاسخ به این پرسشها دقیقاً مشخص کنند منظورشان از «ضمانت» چیست؟
۱) در روابط بینالملل، دادگاه موثر و پلیس و ضابط قضایی وجود ندارد و اصل بر پذیرش داوطلبانه تعهدات از جانب کشورهاست. در چنین فضایی، منقدان تیم مذاکره دقیقاً کدام سازمان یا نهاد بینالمللی را مختار و قادر به زیر پا گذاشتن این اصل و تضمین یا تحمیل اجرای تعهدات آمریکا میدانند؟
۲) حقوق بینالملل و حقوق داخلی کشورها، دولتها را مجاز میداند تا با توسل به اصل «منافع ملی» یا «امنیت ملی» از معاهدات بینالمللی خارج شوند. ایران هم در رابطه با برجام چنین حقی برای خود قائل است. آیا منتقدان انتظار دارند دولت بایدن تضمین دهد دولت بعدی از این حق خود صرف نظر کند؟
۱) کسانی که قصد دارند مانع توافق در این دولت شوند تا خودشان در دولت بعد معضل تحریم را حل کنند، شرایط امروز و چند ماه دیگر را ثابت فرض کردهاند.
۲) اگر مذاکرات فعلی شکست بخورد، اروپا همسو با دولت بایدن و دولت بایدن همسو با کنگره خواهد شد. آنوقت دولت بعدی در ایران با شش قطعنامه شورای امنیت و احتمالاً یک قانون سفت و سخت کنگره که در آن شرایط جدید و غیرقابل تحققِ لغو تحریمها تصویب شده روبرو خواهد شد.
۳) تازه اگر فرض را بر این بگذاریم که در این شرایط طرف مقابل با یک دولت اصولگرا در ایران به مذاکره خواهد نشست، باز کردن چنین کلافی از تحریم ۱۰ سال دیگر زمان خواهد برد.
۱) دو تحول اساسی در حال شکلگیری است که بر مناسبات منطقهای - به ویژه بر رابطهٔ ایران و عربستان - تاثیر قابل ملاحظهای خواهد داشت. تحول اول، موفقیت مذاکرات وین و احیای برجام است.
۲) این رویداد قطعاً بر محاسبات امنیتی و رویکرد عربستان سعودی نسبت به ایران تاثیر بسزایی خواهد داشت. در واقع، از بعد از جنگ خلیج فارس اول در دههٔ ۱۹۹۰ تا کنون، عربستان سعودی همواره رابطهٔ خود با ایران را تابعی از رابطهاش با آمریکا دانسته است.
۱) دعوای بعدی در واشنگتن بین کنگره و دولت بایدن خواهد بود. کنگره فشار خواهد آورد - تا مطابق قانون INARA - دولت «برجام» را تسلیم کنگره کند تا پس از یک بررسی حداقل ۳۰ روزه در مورد توافق رأیگیری کند. در این ۳۰ روز هم دولت نباید نسبت به لغو تحریمها یا دادن معافیت اقدام کند
۲) چنانچه در پایان دورهٔ «بررسی» (Review) کنگره میتواند یک «قطعنامه عدم تأیید» به تصویب برساند تا مانع رفع تحریمها شود. به همین دلیل هم تندروهای کنگره و لابیهای ضد برجام از هماکنون تلاش میکنند «برجام» مجدداً به کنگره تسلیم شود.
۳) این قانون در سال ۲۰۱۵ در زمان انعقاد برجام اجرا شد، اما دولت اوباما موفق شد با ترفندهای آئیننامهای از رأیگیری جلوگیری کند. الزام گزارشدهی ۹۰ روزه در مورد پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود هم یکی از شروطی است که در این قانون قید شده.
۱) یکی از شخصیتهای کتاب «شازده کوچولو» پادشاهی است که مدعی است حتی ستارهها از او فرمان میبرند و نظم جهان بدست اوست!
۲) وقتی شازده کوچولو از او میخواهد فرمان دهد آفتاب غروب کند، شاه میگوید «فرمانش را صادر خواهم کرد. منتها، بنا به سیاست کشورداری، منتظریم تا زمینه کار آماده شود». وقتی شازده کوچولو پرسید کی آماده میشود؟ شاه به تقویم نگاه کرد و گفت: امشب حدود ساعت هفت و چهل و دو دقیقه!
۳) سپس اضافه کرد:«آن وقت می بینی که چطور دستورات ما اجرا خواهد شد»!