Thread by @sejoalzir

KUNG BAKIT AKO PINAPULISAN

Maninilip daw ako. 'Yan ang kinalat sa buong kapitbahayan. Tuwing dumaan ako sa mga bahay-bahay, bigla na lang kumalabog ang mga bintana. Kapag may sinulyap ang mga mata ko, tumitig sila. Kung tumitig ako, nagsialisan. Nanghubad daw ang aking tingin.

May mga sandaling ako na lang ang nahiya at tumalikod. Kahit wala silang sinabi, basang-basa ko ang pagpigil ng mga ngusong sumigaw ng manyak, jakolero o sira-ulo. Ipinagdasal pa ng iba na magkakuliti ako, mapuwing o mabulag. Buti na lang, kahit sore eyes ay hindi ko naranasan.

Nagsimula ang lahat noong may bagong-kasal na lumipat sa bahay na kaharap ng aking nirentahang tirahan na may balkonaheng tambayan ko tuwing nanigarilyo. Mahangin kasi. Inatipan pa ng tolda kaya hindi ako nabilad sa araw o nahamugan sa gabi. Nasanay na ang aking utak sa puwesto.

Binati ko pa sila, "Welcome to the neighborhood." Nag-Ingles pa ako dahil mukhang sosyalin ang mag-asawa-- 'yon bang bahagi na ng araw nila ang pagwaldas ng pera sa Starbucks.

"Thank you," sabi ng babaeng seksi nga at maganda pero hindi ko tipo dahil litaw ang kanyang mga buto.

"Salamat, pare," wika ng lalakeng maskulado at may hitsura din naman. Kaso hindi ako bakla.

Tutulong sana ako sa pagbubuhat ng mga mamahaling gamit papasok sa bago nilang bahay kaya lang takot akong makabasag. Wala akong pera. Walang ipon. Manunulat akong inabuluyan ng pamilya.

Unang gabi pa lang nila, nakitaan ko na ng pagdududa. Ako ang dinudahan. Labas-pasok sa kanilang balkonahe ang lalakeng walang pang-itaas. Deretso ang tingin kung saan ako nakaupo at nanigarilyo. Nanigarilyo din naman siya kaya hindi usok o baho ang dahilan ng kanyang paglabas.

Tanda ko pa ang mga inisip ko sa gabing 'yon. Ano ang kaibhan ng bulos sa ihip ng hangin? Tula ba ang dilim o dula ng hatinggabi? Ang mga tala kaya ang may langit o ang langit ang may mga tala? Ako o ang buwan ang nakatitig? Pinilit ko pang tukuyin ang mga halimuyak na nasinghot.

Tumagal ako sa balkonahe. Patuloy rin ang paglabas-pasok ng lalake. Mukhang hinintay akong maglaho. Sa loob-loob ko, "Bagong kasal sila. Baka gustong magkantutan. Pagbubuntis ng misis ang hangad niya. Sarado naman ang bintana. Baka nahihiyang marinig ang kanilang mga halinghing."

Pumasok ako sa loob kahit nasa dulo pa ng sigarilyo ang siga. Ininudnod ko sa taktakan ng abo. Itinabi para may babalikan kapag kailangan kong bumuga ng mga ulap na bilog. Siniguradong nakasingit sa siwang. Ganyan ako--matipid sa sigarilyo, ang gasolina ng aking pagkamalikhain.

Kinaumagahan, nagduda na talaga ang mga mata ng mag-asawa. Inilagan ang aking tingin. Sinulyap naman ang kinaroonan ko. Gusto kong batiin ang babaeng nagdilig ng halaman pero nanahimik na lang baka pagdudahang nangmanyak kaya nakipagkaibigan. Hindi ko nga alam ang mga pangalan.

Sa sumunod na gabi, ganoon pa rin ang eksena. Hindi mapakali ang lalake. Hindi naman siguro inaligaga ng tag-init o nagkapantal ang kanyang balat kaya kailangan magpahangin. Dalawa ang ipinakabit nilang aircon. Kita pa nga sa labas. Nakipagpaligsahan pa siya sa akin sa hithitan.

Ako na lang ang sumuko at pumasok sa loob. "Baka kantutan na naman at gustong siguraduhing mabuntis talaga ang asawa. 'Tang ina, paano ko matatapos ang kuwento?"

Dahil kinulang sa nicotine, blangko ang computer monitor na kaharap ko. Kahit ang paggamit ng gitling ay prinoblema.

Sinundan pa ang tagpong 'yon. Nagpasya akong sa araw na lang manigarilyo at magsulat. Baka hindi na magdududa. Walang lalakeng labas-pasok. Baka hindi na maiistobo ng aking pananahimik. Walang babaeng sisilip sa awang ng bintana. Baka ang eksistensiya ko ay hindi na paghihinalaan

Sadyang bampira nga siguro ako. Dapat sarado ang mga bintana sa araw at patay ang mga ilaw. Pikit ang mga talukap ng mga mata. Nakahilata ang katawan sa kama. Humilik. Tumulo ang laway na natuyo sa punda. Hugot ang paglabas at pagpasok ng hangin sa ilong. Nagpahinga ang isipan.

Hindi ko kayang diktahan ang insomnia na mahimbing dahil hatinggabi na. Naglasing na nga ako ngunit ayaw pa rin. Lumaklak na ng pampatulog pero hindi pa rin nilubayan. Dahil alituntunin ko sa buhay ang pagsuko kung inayawan o hinindian, muli akong nanigarilyo at nagsulat sa gabi.

Bumalik ang dating eksena. Nagpuyat na naman ako. Nag-isip nang malalim. Nanigarilyo. Bumuga ng mga bilog.

Labas-pasok naman silang mag-asawa. Naghalinhinan. magkasama paminsan-minsan. Sa mga titig o sulyap pa lang, tila nag-orden na matulog na ako dahil gagawa na sila ng bata.

Sa loob-loob ko, "'Tang ina, lagpas dalawang buwan na, hindi pa rin buntis? Buto't balat kasi. Kulang sa sustansiya. Kailangan ng bitamina. Baka may problema sa pag-aararo kaya walang binhing tutubo. Kinukulang din siguro sa patubig. Baka naman mainit ang panahon. Tagtuyo kasi."

Naging palaisipan sila sa akin noong ngumiti ang babae at ngumisi ang lalake. Para bang nag-imbita na sumali ako sa kanila.

Kinausap ko ang sarili, "Ulol, ang payat na nga ng babae, makikipagtatluhan ka pa? Ano ang tingin mo sa pagmumukha mo, guwapo? Pinaglihian ka lang nila."

Nabahala ako sa paglilihi. Hindi maari. Kawawa ang bata kung buntis nga ang babae. Walang maganda sa tadhana ko. Puro paghihirap at paghihintay. Hindi maginhawa ang buhay ng manunulat. Puro pagtitiis at paghahanap ng pagkakataon. Kung may natiyempuhan, kailangan pang magmakaawa.

Ipinaglihi ako ng aking ina sa manunulat. Naguwapuhan siya kay Jack Kerouac. Noong kumuha ng kurso sa Literatura na pampataas ng grado para makapasok sa Medisina, nagkita at nagkahulugan ng loob sila ng aking amang kailangan ding taasan ang mga grado para pasok sa pag-aabogasiya.

Noong naging sila na, ako ang bunga. Putok sa buho. Supling ng karupukan. Kasalanan ng dalawang katawan. Walang kasal dahil mag-aaral pa. Hindi naging pamilya. Kaya pinagpasa-pasahan ng dalawang lola.

Pangungulila ang dahilan kung bakit ako naging manunulat. Hula lang ang lihi.

Tuwing nalungkot kasi noon, nagpabasa ako pati sa yaya dahil bata pa hanggang sa marunong na akong magtupi ng matulis na sulok sa itaas ng pahina--tenga ng asong lumuyloy. Natutunan ko na rin ang pagdila sa hintuturo para mahigpit ang kapit sa papel at mabilisan na ang pagbabasa.

Noong nagbasa nang mag-isa at inaraw-araw pa, lagi kong napagtantong may mga kuwento rin ako na dapat sulatin at ipabasa. Hinubog ako ng mga libro. Hinulma ang aking isipan. Iminolde ang aking damdamin. Hanggang may sarili na akong mga rason at mga emosyon tungkol sa mga buhay.

Siyam na taong gulang na ako nang naging doktor at abogado ang aking mga magulang. Nagpakasal sila, nagpagawa ng bahay at kinuha na ako sa aking mga lola. Palasulat na ako ng mga pabula. Tanda ko pa ang pangaral nila noong nabasa ang aking kuwentong "Mga Baling Pakpak ng Balang".

"Anak, huwag mong seryosohin ang pagsusulat. Maghihirap at magugutom ka lang," sabi ng aking ina pagkatapos simutin ang mga pagkain sa kanyang plato.

"Magmedisina ka o mag-abogasiya paglaki mo kung gusto mo ng madaling buhay," wika ng aking amang panghimagas ang alak sa hapunan.

Sa Malikhaing Pagsulat ako napadpad. Hindi nagpadikta sa mga magulang. Ipinaglaban ko ang gusto. Iisa lang ang aking dahilan: sa pagbabasa at pagsusulat, hindi ko na kailangang maging sadista sa sarili o magpakamasokista sa mga guro. Parang paghithit at pagbuga sila ng sigarilyo.

Hindi ako binalaanan ng aking mga magulang na hindi lang pagdudusa at pagtitiis ang dala ng pagkamanunulat. Pagdududahan din pala ang pag-iisip ko nang malalim. Gagawing manyak kahit walang malibog sa aking mga buto. Pagbibintangang maninilip kahit walang sisilipan ang mga mata.

Hindi ko na natiis nang lumabas na naman ang mag-asawang nakadamit-pantulog at nakipagtitigan na sa akin. Tumayo ako at humakbang. Isinandal ang mga siko sa barandilyang kahoy. Kapapatay lang ng hinithit. Marlboro. "May problema ba ang paninigarilyo ko rito sa pribadong espasyo?"

"Hindi 'yan ang problema," sabi ng lalake. "Nagtanong-tanong kami. Hindi ka nang-aakyat-bahay dahil anak-mayaman ka. Nagtataka lang."

"Pinaghihinalaan niyo akong manloloob at naghihintay na matulog kayo? Ano ngayon kung gising pa ako at naninigarilyo kahit lagpas hatinggabi na?"

"Hindi 'yan ang punto ng asawa ko," sabat ng babae. "Naghihintay ka na may gagawin kami sa kuwarto."

"Maninilip na naman ang binibintang niyo. Ang layo ng kuwarto niyo sa balkonahe ko. Paano ako makakasilip. May malaking butas ba? Meron bang kakaibang kakayahan ang mga mata ko?"

"Maririnig mo," bulalas ng bana.

"Napakaespesyal naman ng mga ingay niyo na pag-iinteresan ko. Wala akong panahon para diyan." Humina ang boses ko dahil sa pagtataka kung bakit kailangan kong magpaliwanag. "Abala ang isipan ko kung totokhangin o hahawaan ng covid ang karakter."

Nanlaki ang mga mata ng mag-asawa na kitang-kita ko dahil nadaplisan ng liwanag mula sa poste ng kuryente. "'Yan pala ang dahilan kung bakit lagi kang nagpupuyat," wika ng asawa bago sila pumasok.

Pumasok na rin ako sa loob ng bahay at naghinala sa kanilang kakaibang reaksiyon.

Isang talata na lang sana at tapos na ang kuwentong sinulat ko nang may kumatok. Sunud-sunod. Malakas at mabilisan. Tinadyakan pa. "Mga pulis! Buksan mo ang pinto para walang gulo!"

Agaran akong tumayo para buksan. Nakamaskara ang mga mukha. Tinakpan pa ng plastik na panangga.

"Bakit sinabi mo sa kanila na ipatotokhang mo o hahawaan ng corona?" usisa ng isa sa mga pulis na sa laki pa lang ng tiyan ay halatang mangongotong. "May kapit ka ba? Positibo ka?"

Inisa-isa ko ang mga mukha. Nakabuntot ang mag-asawa sa mga nakauniporme. "Sinong may sabi niyan?"

"Itong mga kapitbahay mo," saad ng isa pang pulis na mapula ang mga matang nanakot dahil parang sanay na sa paslangan.

"Una, nabakunahan na ako. Pangalawa, wala akong kilalang manonokhang. Pangatlo, gawa-gawa lang ng mag-asawang 'yan ang isinumbong sa inyo dahil pingtripan ako."

Sumabat ang bana, "Dinig namin ang sinabi mo."

"Ano ang sinabi kong pananakot? Sige, sabihin niyo sa mga pulis."

Humakbang ang asawa para umeksena sa harapan ko. "May sinabi ka sa amin. Tinakot mo si Walter na ipatokhang o pahawaan." Lumingon siya para hilain paharap ang bana.

"Hindi lang pala kayo paladuda. Mga bingi rin. Karakter ang sinabi ko. Hindi Walter. Hindi ko nga alam ang mga pangalan niyo. Manunulat ako. Nagsusulat ng kuwento. Nanigarilyo ako sa labas kanina dahil nag-isip kung totokhangin o hahawaan ang karakter. Hindi Walter na asawa mo."

Natawa ang mga pulis at nagsiatrasan. Umurong din ang mag-asawa.

Pero hindi pa ako tapos. "Pinagdudahan niyo akong manloloob, maninilip, manonokhang at manghahawa dahil laging naninigarilyo sa balkonahe nang magdamag. 'Tang ina, naninigarilyo ako dahil nag-iisip at nagsusulat."

Ipinakita ko sa mga nakauniporme ang pruwebang nabakunahan na ako. Inilabas ko rin ang mga librong ako ang nagpublisa. Ibinuhat ko rin ang laptop na bukas para ipakita ang maikling kuwentong hindi pa natapos.

Binasa ng mga pulis. Nagsitinginan sila bago tumitig sa mag-asawa.

"Tungkol sa mag-asawang nagduda sa manunulat na palasigarilyo sa balkonahe sa dis-oras ng gabi. Salamat dahil tinapos niyo ang kuwento. Hindi na ako mag-iisip kung ano ang wakas. Tinokhang ang karakter. Ako."

Nagsialisan ang mga pulis. Hiya ang nabuo sa mga mukha ng mag-asawa.

Kumalat ang pagtokhang sa akin sa buong kapitbahayan. Kaya raw pala mukha akong walang ligo at palasigarilyo. Abala raw sa pagsusulat. Walang panahon sa mundo.

Ilang araw lang, lumipat sa bagong tirahan ang mag-asawa. Hindi kinaya ang mga sulyap at titig ng ibang mga kapitbahay.

Tapos.