Thread by @pishgoo44444

#یونان_باستان
#سقراط قسمت ششم

تو قسمت قبل گفتیم سقراط بطور کلی چهار استدلال بر وجود روح تو رساله #فایدون میاره و دو استدلال اول رو گفتیم

برسیم به استدلال سوم سقراط و انتقاد نیچه از سنت سقراط-افلاطونی:

3- نظریه ی کون و فساد، بسیط و مرکب، نامرئی بودن روح
👇

تو این استدلال سقراط میخواد از کون و فساد اشیا در جهان، و از فناپذیری چیزهای بسیط و مرکب استفاده کنه تا وجود روح و جاودانگیش رو اثبات کنه، پس بدیهیه که من اول باید معنای این کلمات رو روشن کنم

کون و فساد:
کون و فساد یعنی بوجود اومدن و از بین رفتن، 👇

مثلا کلمه تکوین به معنی پیدایش از #کون گرفته شده و کلمه فساد هم که معنای فاسد شدن و از بین رفتن میده

بسیط و مرکب:
امر بسیط یعنی چیزی که اجزا نداشته باشه، و امر مرکب یعنی چیزی که اجزای مختلف داره و از چند تا جز ساخته شده
👇

غالب چیزهایی که تو طبیعت میبینیم مرکبه، مثلا این درخت، از ساقه و ریشه و برگ و اجزای دیگه تشکیل شده ولی من نمیدونم تو طبیعت میشه مثالی از چیزی که بسیط باشه، اورد یا نه؟
(برای اینکه مثالی زده باشم، مثلا تو مسائل ماوراالطبیعه - سوپرنچرال - مثلا خداباورها میگن خدا بسیطه، ولی 👇

تو طبیعت رو نمیدونم، شاید کسی بگه رنگهای اصلی بسیط و بدون اجزا هستن برای مثال رنگ بنفش مرکبه، چون از ترکیب رنگ قرمز و ابیه ولی رنگ زرد بسیطه )

سراغ استدلال سقراط بریم
سقراط معتقده هر چیزی که #دیدنی (یا بقولی مرئی) هستش مرکبه، پس هر چیز که تو این جهانه، مرکبه چون 👇

امور این جهان (یا امور محسوس که ما تجربه میکنیم) در حال #شدن یا صیرورت هستن، یعنی همه چیز این جهانی که ما الان توش هستیم، در حال تغییر و تبدیل شدن به چیز دیگست (این تغییر و تبدیل یه چیز به چیز دیگه رو اصطلاحا میگن #شدن یا #گردیدن یا #صیرورت یا #becoming یا...)

👇

و تمام چیزهایی که در حال #شدن (یا تغییر و تحول و صیرورت) هستن، باید گفت مرکب هستن

ولی ایده ها یا مفاهیم کلی (کلیات یا امور عقلی)، اینا امور بسیط هستن و اجزا ندارن و مربوط به این جهان نیستن، پس ثابت هستن و تغییر و تحول توشون راه نداره

👇

پس استدلال سوم سقراط به دو تا فرض استواره:

فرض اول اینه که اموری که ما میبینیم، یا بقولی امور مرئی، امور مرکبه و امور نامرئی، بسیط هستن

فرض دوم
اینکه چیزهای بسیط، نامیرا هستن (یا بقولی فسادناپذیر هست یا بقولی دیگه فناناپذیرن) و چیزهای مرکب، از بین میرن

👇

یا بقولی فساد توشون راه داره، یا فناپذیر و میرا هستن
پس سقراط میگه کون و فساد (یا بوجود اومدن و از بین رفتن) فقط در عالم محسوسات (و یا امور مرکب) راه داره

در نهایت استدلال سقراط اینه که بدن انسان چون مرئی و قابل دیدنه و امر محسوس و تجربی هستش، مرکبه (یعنی اجزا داره)

👇

و نتیجتا از بین میره
ولی روح که امر نامرئیه و قابل دیدن نیست بسیطه (یعنی اجزا نداره)، پس از بین نمیره و نامیرا هستش و فناناپذیر.

پس استدلال سقراط اینه که امور مرئی مرکب هستن و از بین میرن یعنی هر چی تو طبیعت میبینیم از بین میره ولی امور نامرئی مثل روح بسیط هستن 👇

و امور بسیط از بین نمیرن و کون و فساد بهشون راه نداره، و جاودانه هستن

پس اگر نتایج سه تا استدلال سقراط رو خلاصه کنیم، سقراط به #وجود روح اعتقاد داره، به وجود روح در زندگی قبلی، در زندگی امروزی، و پس از مرگ، اعتقاد داره، این یعنی سقراط به تناسخ اعتقاد داره

👇

نکته جالب اینه که این تفکرات عملا فیثاغوری و اورفئوسی هستن که بشکل واضحی، انگار از هند و بودیسم گرفته شده (تاثیر تفکرات شرقی) و فقط یونانیزه شده، سقراط هم مثل بودا، به نسخ و مسخ اعتقاد داره که قبلا گفتم یعنی چی، ولی بطور خلاصه، عملا به یه چرخه در اومدن رو میگن نسخ یا تناسخ، 👇

و مسخ یعنی روح انسان، بعد مرگ دوباره به بدن و کالبد حیوانات درمیاد، یا در بهترین حالت به بدن انسان.

حالا این روح بدبخت، که گیر کرده تو چرخه، باید چی کار کنه تا از این چرخه دربیاد؟ سقراط میگه با زندگی فیلسوفانه، ادم باید زندگی با تعقل (با فضیلت و معرفت) رو پیش بگیره 👇

تا در نهایت از این چرخه دربیاد و بره به جوار خدایان دربیاد و به حقیقت نائل بشه - (تو بودیسم هم باید به تزکیه نفس بپردازی تا از چرخه خارج بشی و به نیروانا (هیچ مطلق) برسی - چقدر جالبه که انگار سقراط، تفکرات بودا رو یونانیزه کرده و فقط اخرش به جای #نیروانا به خدا میرسی)

👇

به شکل عجیبی این حرفای سقراط بعدا خودشو تو ادیان نشون میده، تفکری که بدن رو خوار و ذلیل میدونه و تاکید به دوری از شهوات و امیال جسمی میکنه و به روح ارجحیت میده و تاکید به تزکیه نفس و زندگی عقلانی و فیلسوفانه میده، اینجا همون قسمتیه که باعث تازیدن #نیچه به سقراط و افلاطون میشه

👇

نیچه میگه جمع کنید این حرفا رو، ما یه جهان داریم و یه بار قراره زندگی کنیم، و این زندگی باید با تفکر دیونوسیوسی باشه (دیونوسیوس خدای رقص و شراب و پایکوبی و شادی و اینجور چیزا بوده که روشنه نیچه خواستار رقص و پایکوبی و شادی تو این جهان و پشت پا زدن به مرگ و جهان دیگست)

👇

4- زندگی بخشی
استدلال اخر سقراط هم در مورد زندگی بخش بودن روحه، سقراط (با نظر به ارای اناکساگوراس و مفهوم #nous - نوس) معتقد بود که یه چیزی درون ما وجود داره که به ما زندگی بخشیده و در مقابل اشیای بی جان، ما رو موجود زنده کرده، پس اون چیز روحه و باید خودش همیشه زنده باشه، 👇

وگرنه چیزی که خودش زنده نباشه، نمیتونه زندگی بخش باشه، پس روح یه چیز زندگی بخشه که از بدن قویتره، و بدن که از بین بره، روح قویتره و باقی میمونه

این کل ارای سقراط تو رساله فایدون افلاطونه که جای نقد و بررسی خیلییییی زیادی داره

👇

و روشنه که فلاسفه تو تاریخ، انواع و اقسام نظرات رو در موردش دادن (که فقط چند خط از حمله نیچه رو به این ارا اوردیم)
حتی تو همین رساله فایدون، دونفری که سقراط باهاشون حرف میزنه (کبس و سیمیاس) همونجا به سقراط ایرادهایی وارد میکنن، نقدهایی که نه فقط بخشی از حرفای سقراط بلکه 👇

کل حرفای سقراط رو میخواد نقض کنه - و البته سقراط به نقدهای این دونفر جواب میده.

#دین و #خدا:
در اخر در مورد دین و خدا هم گفته بودم ارای سقراط رو میارم
بطور کلی در مورد دین و خدا خیلی باورهای سقراط مغشوشه، انگار فکرش چندان درگیر این مسائل و اثبات وجود خدای واحد نیست (مساله ای
👇

که بعدها بخاطر اسلام و مسیحیت، دغدغه اصلی فلاسفه شده بود)

خیلیا معتقدن سقراط به خدای واحد اعتقاد داشته، ولی این حرف غلطه، اصلا اینجور بگم یادم نیست والتر ترنس استیس، بورنت یا زلر - یکی از این یونان شناسها بود - در این مورد یه حرف خیلی خوبی میگه، و اون اینکه 👇

یونانی هرگز نتونست ایده خدای واحد رو بپذیره، و حتی ارسطو و افلاطون هم که از خدای واحد حرف میزنن باز تا ولشون میکنی، از #خدایان حرف میزنن (مثل کش شلوار در میرن 😁) و اینکه یونانی هیچوقت نخواست اخلاق رو با #خدا و معنویات غیراینجهانی و دینی پیوند بزنه، اصلا 👇

فلاسفه یونانی درگیر خدا و خدایان و اثبات وجود اینها نبودن، (منظور اینه دغدغه اش رو نداشتن ولی مثلا ارسطو یه تلاش کوچیکی در اثبات خدا -با برهان محرک اولیه- داره)

اصلا بارها تو حرفای شارحان و یونان شناس های مسیحی مثل همین اسامی بالا یا مثلا کاپلستون (با یه غصه ای) میبینیم
👇

که میگن خلا وجود تکیه گاه اخلاقی مثل خدا در اخلاقیات یونانی مشهوده و این حرفم درسته، چون تکیه گاه اخلاقیات یونانی خدا و خدایان نیست بلکه اخلاق و بررسی فضایل و رذایل اخلاقی واسشون این جهانیه و بس.

👇

این بود ارا و نظرات مرد اول اخلاق تو اتن. کسیکه با شهامت پای اصولش ایستاد و به دادگاه مسخره ی دموکراتهای اتن ریشخند زد و شوکران رو بدون هیچ ترسی بالا رفت...

تو رشتوی بعدی، دادگاه، لحظات اخر و گریه همسر و رفقاش، و دراخر نحوه مرگ سقراط رو میارم

https://twitter.com/pishgoo44444/status/1450505223999475728?t=rsolRWLNs-J40FIWX0tw0w&s=19