१६च्या नोव्हेंबरात नोटबंदी झाली तेंव्हा काळजात एक जखम घर करून होती..नोटबंदीने त्या जखमेवरची खपली काढली..ती जखम म्हणजे त्याच ऑगस्टमध्ये वि.ग. कानिटकर या ऐतिहासिक लेखकाचं निवर्तनं.
जागतिक इतिहास त्याचं आकलन आत्ता गुगल दुनियेत क्षुल्लक..पण कानिटकर जगले तो काळ अखंड सर्व्हर डाऊनचा.
#म
जागतिक इतिहास त्याचं आकलन आत्ता गुगल दुनियेत क्षुल्लक..पण कानिटकर जगले तो काळ अखंड सर्व्हर डाऊनचा.
#म
यंदा वाचलेलं पुस्तक 'नाझी-भस्मासुराचा उदयास्त' वि. ग. कानिटकर या कसलेल्या लेखकाचं हे पुस्तक.
हिटलर आणि त्याची नाझी संघटना दोघेही कोणत्या परिस्थितीत बळ धरते झाले.. एखादा अख्खा देशच्या देश कशा पद्धतीने सामूहिक भावनेच्या अंकित जातो..ती भावना कशा पद्धतीने नर्चर केली जाते.
हिटलर आणि त्याची नाझी संघटना दोघेही कोणत्या परिस्थितीत बळ धरते झाले.. एखादा अख्खा देशच्या देश कशा पद्धतीने सामूहिक भावनेच्या अंकित जातो..ती भावना कशा पद्धतीने नर्चर केली जाते.
हे सगळं टिपून घेण्यात लेखक निर्विवाद यशस्वी झाला आहे.
जसं दुसऱ्या महायुद्धाची बीजं पहिल्याच्या अंतात होती तसं जर्मन जनतेच्या सामूहिक अपमानित भावनेची मूळही पहिल्या महायुद्धाच्या शेवटात होती. हिटलर सारखा हे युद्ध रणांगणाच्या थेट मैदानातून अनुभवलेला माणूस सुडाने पेटने साहजिकच.
जसं दुसऱ्या महायुद्धाची बीजं पहिल्याच्या अंतात होती तसं जर्मन जनतेच्या सामूहिक अपमानित भावनेची मूळही पहिल्या महायुद्धाच्या शेवटात होती. हिटलर सारखा हे युद्ध रणांगणाच्या थेट मैदानातून अनुभवलेला माणूस सुडाने पेटने साहजिकच.
हे पुस्तक आज पर्यंतच्या महायुद्धावर लिहल्या गेलेल्या पुस्तकाहून वेगळं आहे.. वेगळा आयाम या पुस्तकाला लाभला आहे.
पहिल्या महायुद्धात फार काही मोठा लष्करी पराभव जर्मनीला सोसावा लागला असं नाही..पण त्या नंतरच्या अपमानित करणाऱ्या जेत्यांच्या तहगोष्टी देश म्हणून भावनेने वेदनादायी होत्या.
पहिल्या महायुद्धात फार काही मोठा लष्करी पराभव जर्मनीला सोसावा लागला असं नाही..पण त्या नंतरच्या अपमानित करणाऱ्या जेत्यांच्या तहगोष्टी देश म्हणून भावनेने वेदनादायी होत्या.
हिटलरने नेमक्या त्याच दुखऱ्या नसेवर जाहीर सभांमधून बोट ठेवलं. या अशा अवस्थेत जर्मन सुज्ञ असले तरी विवेकी राहू शकले नाहीत.. हिटलरला हे असंच घडणार हे माहिती होतं.. आणि तेथूनच न्यू जर्मनीचा नवा जन्म झाला.
हे पुस्तक वाचताना भारत आपला देश म्हणून भविष्यात काय होईल हा विचारही मनात येतो.
हे पुस्तक वाचताना भारत आपला देश म्हणून भविष्यात काय होईल हा विचारही मनात येतो.
हिटलर चान्सलर झाला तेंव्हा त्याच्यासमोर बेरोजगारी, ढासळलेली आर्थिक पत, जेत्यांना द्यावी लागणारी खंडणी हे प्रश्न एकाबाजूला तर दुसरीकडे जर्मनीचे गतवैभव परत मिळवून देण्याबाबतची जनतेची मानसिक स्थिती सतत नव्या स्वप्नांनी धगधगती ठेवण्याची मोहीम..हा आडाखेबंद कार्यक्रम सुरू झाला.
१९३३ ला सत्तेत येताना हितलरकडे बहुमत न्हवतं परंतु पुढच्या तीनच वर्षात हिटलरची लोकप्रियता जवळपास शंभर टक्के एवढी झाली.. यावरून त्याने खेळलेली जर्मन पॅट्रीऑटिकतेची खेळी किती नेमकी ठरली हे कळतं.
दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात जेंव्हा जर्मन युद्धासाठी सज्ज झाले तेंव्हा ते दोस्त
दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात जेंव्हा जर्मन युद्धासाठी सज्ज झाले तेंव्हा ते दोस्त
राष्ट्रांच्या तुल्यबळ झाले होते.. हा बदल जर्मनांना सुखावणारा होता. पण जेंव्हा १९४५ साली दुसरं महायुद्ध जवळपास पावणे सहा वर्षांनी संपलं तेंव्हा जर्मनीची अवस्था घर हरवलेल्या व्याकुळ जिवासारखी झाली.. त्या क्षणी जनतेला कळलं आपण काय करून बसलो आहोत.
लोकशाहीची चिता रचली..
लोकशाहीची चिता रचली..
एका हुकूमशहाला पाळलं पोसल्याची किंमत किती मोठी असते..एक देश बघता बघता कसा अनिश्चिततेच्या खाईत लोटला जातो..या सर्वांपलीकडे युद्धाने प्रश्न सुटतात का? हा प्रश्न या पुस्तकात अधोरेखित होतो.
एखादी कट्टरता किती आत्मघातकी असते..ती धार्मिक असेल तर माणसाचा जीव(पक्षी: ज्यू) कसा घेते..कळतं.
एखादी कट्टरता किती आत्मघातकी असते..ती धार्मिक असेल तर माणसाचा जीव(पक्षी: ज्यू) कसा घेते..कळतं.
हे पुस्तक म्हणजे १९६४ ला 'माणूस' या नियतकालिकातून ही लेखमाला प्रसारित व्हायची.. त्या लेखांचे मिळून हे पुस्तक संपादन आहे..मी परत परत वाचलं हे पुस्तक.
दरवेळी मला आपल्या देशातील घटनांसाठी नवी नजर या पुस्तकातून मिळत गेली..पहिल्या ट्विटमध्ये असणाऱ्या जखमेला ही पार्श्वभूमी आहे.
दरवेळी मला आपल्या देशातील घटनांसाठी नवी नजर या पुस्तकातून मिळत गेली..पहिल्या ट्विटमध्ये असणाऱ्या जखमेला ही पार्श्वभूमी आहे.
भारतात व्यक्तिपूजेच्या नादात विवेकास तिलांजली देताना नवा हुकूमशहा तर जन्म घेत नाही ना? हे जाणण्यासाठी वि. ग. कानिटकरांची साहित्यसंपदा वाचायला हवी.. त्यांची हिटलरवरची लेखणी तर आवर्जून वाचायला हवी.. वाचा..!❤️
हॅप्पी रिडींग.
@LetsReadIndia @Omkara_Mali @SahilVastad @DrVidyaDeshmukh
हॅप्पी रिडींग.
@LetsReadIndia @Omkara_Mali @SahilVastad @DrVidyaDeshmukh
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
