Thread by @matinkh_fa

عزت‌نفس دو عنصر اصلی داره؛ یک، باور به اینکه تواناییِ مواجهه با سختی‌های زندگی رو داریم (حس خودکارآمدی)؛ و دو، اعتقاد داریم حق ماست شاد باشیم (حس احترام به خود) /۱

حس خودکارآمدی (self-efficacy) یعنی به خودمون اعتماد داریم که می‌تونیم فکر کنیم، بفهمیم، یاد بگیریم، و برای خودمون تصمیم بگیریم.

حس احترام به خود (self-respect) یعنی خودمون رو ارزشمند می‌دونیم، این رو حق خودمون می‌بینیم که شاد باشیم، و احساس، افکار، و خواسته‌هامون رو بیان کنیم /۲

حیات ما وابسته به توانایی فکر کردن ماست. برای اینکه بتونیم در زندگی کارایی داشته باشیم، با دیگران ارتباطات موثر بسازیم، احساسات‌مون رو درست مدیریت کنیم و… باید فکر کنیم و مسئولانه تصمیم‌گیری کنیم. به همین دلیل، باید به توانایی فکر کردن‌مون اعتماد داشته باشیم. /۳

ولی مشکل اینجاست که فکر کردن یک امر خودکار نیست. یک انتخابه. ذهن ما اینطوری کار نمی‌کنه که در هر لحظه اطلاعات رو منطقی پردازش کنه، و ما رو به سمت بهترین تصمیم هدایت کنه. این ما هستیم که باید مسئولانه انتخاب کنیم فکر کنیم. /۴

ما موجوداتی هستیم که این توانایی رو داریم که فکر کنیم و تشخیص بدیم چه کاری برای ما بهتره؛ در عین حال، بریم و عکسش رو انجام بدیم.

ما به عزت‌نفس نیاز داریم، تا هم به توانایی فکر کردن‌مون اعتماد داشته باشیم، و هم با توجه به تصمیم‌هایی که می‌گیریم، عمل کنیم. /۵

میزان عزت‌نفس در طول زندگی ثابت نیست. اینطور نیست که در کودکی سطحش مشخص بشه و دیگه تغییر نکنه. ما ممکنه به عادتهایی رو بیاریم که در طول زندگی باعث بالا یا پایین رفتن میزان عزت‌نفس‌مون بشن. /۶

مثلا، وقتهایی که باید به احساساتت توجه کنی، ولی بی‌توجهی یا سرکوب‌شون می‌کنی؛ یا وقتهایی که باید حرفت رو بزنی و خواسته‌هات رو بگی، ولی سکوت می‌کنی و انتظار داری بقیه خودشون بفهمن؛ یا وقتی در رابطه‌ی بد و مخربی می‌مونی؛ و… همه رفتاری هستن که به عزت‌نفست ضربه می‌زنن. /۷

برگردیم به حس «خودکارآمدی». این حس رو نباید با "من همه کاری بلدم" و "همه‌چی رو می‌دونم" اشتباه گرفت. به این معنی نیست که اشتباه نمی‌کنم. حس «خودکارآمدی» یعنی من توانایی فکر کردن و یادگیری دارم، می‌تونم برای خودم هدف‌گذاری کنم، و برای رسیدن به اون تلاش کنم و بهش برسم. /۸

فرض کنید یکی ۲۰ سال جایی کار کرده و حالا در شرکت جدیدی شروع به کار می‌کنه. اگه عزت‌نفس پایینی داشته باشه، تکیه می‌کنه به تجربه‌ی قبلیش و سعی می‌کنه همونها رو در شرکت جدید تکرار کنه. ولی با توجه به اینکه محیط جدید شرایط خودش رو داره، احتمالا شکست می‌خوره. /۹

ولی اگه عزت‌نفس بالایی داشته باشه، چیزهایی که نمی‌دونه رو مشخص می‌کنه. به توانایی یادگیری‌اش اعتماد داره و به اون تکیه می‌کنه. برای بدست آوردن دانش جدید و مهارتهای لازم تلاش می‌کنه. اینطوری در شرکت جدید هم موفق میشه. /۱۰

حس «احترام به خود» یعنی فرد خودش رو لایق احترام و دوست داشته شدن بدونه. حق خودش بدونه که شاد باشه و برای رسیدن بهش تلاش کنه. حس «احترام به خود» رو نباید با برتری‌جویی اشتباه کرد. نباید هم تصور کرد که باید بی‌نقص بود تا بقیه بهمون احترام بذارن. /۱۱

حس «خودکارآمدی» و «احترام به خود» لزوما هم‌راستا نیستن. مثلا ممکنه یکی سر کارش موفق باشه، ولی وقتی از کار فاصله می‌گیره دچار اضطراب میشه. نمی‌تونه از تعطیلات و مسافرت لذت ببره. اون ارزش خودش رو در کار می‌بینه. این آدم احترام زیادی برای خودش قائل نیست. /۱۲

کسی که برای خودش احترام قائله، جوری رفتار می‌کنه که بقیه هم بهش احترام بذارن. اگه بی‌احترامی ببینه، تحمل نمی‌کنه. حرفش رو می‌زنه یا راهش رو می‌گیره و میره. کسی که برای خودش احترام زیادی قائل نیست، بی‌احترامی دیگران رو هم تحمل می‌کنه، یا حتی بدتر، می‌پذیره. /۱۳

برای رسیدن به پتانسیل‌هامون و استفاده از فرصتهایی که زندگی سر راهمون قرار میده، باید نسبت به خودمون حس اعتماد و احترام داشته باشیم. این حس اعتماد و احترام به خود باید براساس واقعیات باشن؛ با توجه به همه ضعفها و قوتهایی که در خودمون می‌بینیم. /۱۴ و پایان